Tagalog Reading Materials

<p class="font_8"><strong>1. MAYROON PA BANG MAS HIGIT NA MASAMA SA BUHAY KAYSA SA KAHIRAPAN?</strong></p>
<p class="font_8">Oo, maraming bagay ang mas masama.</p>
<p class="font_8">· <strong>Isipin </strong>ang pagkakaroon ng malubhang kapansanan. Alalahanin ang kasabihang, “Naiyak ako dahil wala akong sapatos hanggang sa nakita ko sa kalsada ang isang lalaking walang paa”.</p>
<p class="font_8">· <strong>Isipin </strong>ang makulong sa kulungan dahil sa krimen na hindi mo naman ginawa. Mas gugustuhin mo bang magkaroon ng hindi makatarungang parusa at makulong, o maging mahirap ngunit malaya? Pahalagahan ang kalayaan.</p>
<p class="font_8">· <strong>Isipin </strong>kung ang isa sa mga anak mo ay nag-aagaw-buhay habang binabasa mo ang babasahing ito. Mas gugustuhin mo bang magkaroon ng kayamanan, o ang mabuhay muli ang iyong anak? Alam ng lahat ng magulang na <strong>ang anak ay higit na mahalaga.</strong></p>
<p class="font_8">Sa espiritwal na sabi, ang pagiging mayaman ay mas mapanganib kaysa pagiging mahirap! Sinabi ni Jesus, “Sa aba ninyong mayayaman! sapagka't tinanggap na ninyo ang inyong kaaliwan” (Lucas 6:24). Sinabi din niya, “Ano ang pakikinabangin ng tao, kung makamtan niya ang buong sanglibutan at mawawalan siya ng kaniyang buhay?</p>
<p class="font_8">Huwag kang mabahala sa pagiging mahirap. Sabi ni Santiago “Dinggin ninyo hindi baga pinili ng Dios ang mga dukha sa sanglibutang ito upang maging mayayaman sa pananampalataya, at mga tagapagmana ng kahariang ipinangako niya sa mga nagsisiibig sa kaniya” (Santiago 2:5).</p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8"><strong>2. MAY PAKIALAM BA ANG DIYOS SA MGA MAHIHIRAP?</strong></p>
<p class="font_8">Siyempre, oo! Nauunawaan ng Diyos na nagdudulot ng napakaraming problema ang kahirapan. Alam Niya na ang pagsubok upang mabuhay, pagsusumikap at pagtitiis sa stress sa pag-iisip ng pagbuhay sa iyong pamilya araw-araw ay maaaring mag-iwan ng kaunting oras para sa anumang bagay.</p>
<p class="font_8">Iyan ang dahilan kung bakit ang Diyos ay gumawa ng <strong>espesyal na probisyon para sa mahihirap </strong>sa mga panuntunang ibinigay Niya sa Lumang Tipan, Ang mga magsasaka ay dapat mag-iwan ng mais sa bukid upang may maiwan para pulutin ng mga mahihirap. Kung minsan, kinakailangan ng mga pamilya na magbenta ng kanilang lupain para mabuhay, Iniutos ng Diyos na sa bawat limampung taon, ang mga lupain ay kailangang ibalik sa mga orihinal na may-ari (Leviticus 25:8-17).</p>
<p class="font_8">Nalalaman din ni Jesus na napakahirap para sa mga taong gutom ang makikinig ng maigi sa kanyang turo. Pinakain niya ang limang libong tao sa isang araw at nang sumunod ay apat na libo. Ang Diyos at si Jesus ay nagturo na <strong>lahat tayo ay may tungkuling pangalagaan ang mahihirap</strong>.</p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8"><strong>3. ANONG PAYO ANG MAIBIBIGAY NG BIBLIYA TUNGKOL SA PAGHARAP SA KAHIRAPAN?</strong></p>
<p class="font_8">Ang Bibliya ay nagbibigay ng praktikal at espiritwal na payo tungkol sa pagharap sa kahirapan. Ang dalawang pangunahing piraso ng praktikal na tulong ay:</p>
<p class="font_8">(a) Kung paanong malayo ang marating ng maliit. Paano iyan gagawin ng Bibliya? Sa pamamagitan ng pagbibigay-diin sa napakahalagang katangian ng <strong>disiplina sa sarili at mahusay na pamamahala</strong>. Ang mga katangiang ito ay nakakatulong sa mga pamiyang Kristiyano upang maingat na pamahalaan ang anomang mayroon sila. Walang Kristiyano ang mag-aaksaya ng kanilang pera sa paninigarilyo, pag-inom ng alak, o sugal habang ang kanilang pamilya ay nagdurusa. Pag-aalaga sa kanilang mga anak, pagkain, damit, at bubong na masisilungan ang lagi nilang pangunahing prayoridad.</p>
<p class="font_8">(b) Sa pamamagitan ng pagpapasigla sa lahat ng Kristiyano upang mapa-unlad ang maka-Diyos na katangian. Maaring hindi ito katunog ng isang praktikal na payo, subalit pag-isipan ang tungkol dito. Ang personal na katangian ng isasng Kristiyano ay maaaring makatulong upang makakuha ng trabaho, kung ito’y walang trabaho. Sa mga may trabaho, ang personal na katangian ay maaring makatulong upang mapanatili ang kanilang trabaho.</p>
<p class="font_8">Ang isang Kristiyano ay dapat maging <strong>isang ulirang manggagawa para sa kanilang amo. </strong>Bakit? Dahil ang mga Kristiyano ay tapat, maaasahan, mapagpigil sa sarili, masipag, at masayahin. Ang gayong mabubuting personal na katangian ay bihira. Pinapahalagahan ito ng mga amo. Sinabihan ni Apostol Pedro ang mga Kristiyano na magtrabaho nang mabuti, kahit na masama ang amo! (1 Pedro 2:18-25). Sinabihan din sila ni Pablo na “magsitalima kayo sa mga yaong ayon sa laman ay inyong mga panginoon…. <strong>gaya ng mga alipin ni Cristo</strong>, na ginagawa mula sa puso ang kalooban ng Dios” (Efeso 6:5-8). Ano pa ang gugustuhin ng isang amo?</p>
<p class="font_8">Sinasabi sa atin ng Bibliya na ang parehong labis na kahirapan at kayamanan ay may kani-kaniyang problema. Gayunman, ito’y nakapagbibigay ng maraming kapaki-pakinabang na payong espiritwal para sa mga mahihirap.</p>
<p class="font_8">Si Jesus ay mayroong dakilang pag-unawa sa kalikasan ng tao. Alam niya na ang mahihirap na tao ay nababahala sa kanilang kinabukasan, kaya ang kaniyang pamukaw na salita sa kanila ay, “Huwag kayong mangabalisa sa inyong pamumuhay, kung ano baga ang inyong kakanin, o kung ano ang inyong iinumin; kahit ang sa inyong katawan, kung ano ang inyong daramtin … masdan ninyo ang mga ibon … sila'y pinakakain ng inyong Ama sa kalangitan. <strong>Hindi baga lalong higit ang halaga ninyo kay sa kanila? … </strong>At tungkol sa pananamit, bakit kayo nangababalisa? … talastas ng inyong Ama sa kalangitan na kinakailangan ninyo ang lahat ng mga bagay na ito. Datapuwa't hanapin muna ninyo ang kaniyang kaharian, at ang kaniyang katuwiran; at ang lahat ng mga bagay na ito ay pawang idaragdag sa inyo. Kaya't huwag ninyong ikabalisa ang sa araw ng bukas” (Mateo 6:25-34). Huwag kalimutan ang kapangyarihan ng panalangin.</p>
<p class="font_8">Mas madalas isipin ng mga mahihirap na tao ang Diyos kaysa sa mga mayayaman. Noong nangangaral si Jesus tungkol sa darating na Kaharian ng Diyos, sino ang nakinig? “Ang mga <strong>karaniwang tao</strong> ay nangakikinig sa kaniyang may galak” (Marcus 12:37). Naramdaman nila ang pangangailangan nila sa kanya. Mas maraming mahihirap na banal sa Kaharian ng Diyos, kaysa sa mayayaman.</p>
<p class="font_8">Dahil sa kaalaman sa turo ng Bibliya, nauunawaan ng mga mahihirap ang sinabi ni Apostol Pablo na: “Aking natutuhan ang masiyahan sa anomang kalagayang aking kinaroroonan” (Filipos 4:11). Ano! Makontento kahit na sa kahirapan? Oo. Subalit walang sinoman ang makapagnanakaw ng iyong pag-asa na mapabilang sa Kaharian ng Diyos sa pagdating ni Jesus. Kung iyan ang iyong pinakadakilang ninanasa, maaari kang makontento, anoman ang mangyari sa iyo sa buhay na ito.</p>
<p class="font_8">Si Pablo ay “nagdusa sa pagkawala ng lahat ng bagay”, at inari ang mga ito, “<strong>bilang sukal, upang tamuhin ko si Cristo</strong>” at “aking tamuhin sa anomang paraan ang pagkabuhay na maguli sa mga patay” (Filipos 3:8-11). Isinulat din niya na: “Napatutunayan ko na ang pagtitiis sa panahong ito'y <strong>hindi karapatdapat maitumbas sa kaluwalhatiang mahahayag sa atin</strong>” (Roma 8:18). Alin ang mas mabuti, ang maikling panahon ng kariwasaan sa buhay, o ang lugar sa walang hanggang kaharian ng Diyos? Kung ang pagiging mahirap ay makakatulong sa iyo upang pag-isipan at naisin ang kaharian ng Diyos na darating, anong biyaya ang inilaan ng Diyos para sa iyo!</p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8"><strong>4. ANONG PAGKAKAIBA ANG MAIBIBIGAY NG PAGDATING NG KAHARIAN NG DIYOS SA MGA MAHIHIRAP?</strong></p>
<p class="font_8">Ang pagdating ng kaharian ng Diyos sa lupa ay magdudulot ng malaking kaibahan sa mahihirap na pamilya. Kasama si Jesus bilang hari ng sanlibutan, na magdadala ng hustisya, pag-ibig at kapayapaan, ang mga mahihirap ay mabibiyayaan.</p>
<p class="font_8">Si Jesus na hari ay galing sa mahirap na pamilya. <strong>Hindi niya makakalimutan ang mga mahihirap</strong> sa pagdating niya. Ang kahirapan ay mawawala. Anong kamangha-manghang panahon ang darating!</p>
<p class="font_8">Sa pangwakas, may isang uri ng gutom at pagka-uhaw ang dapat ninanais ng iyong puso. Sabin i Jesus, “Mapapalad ang nangagugutom at nangauuhaw sa katuwiran: sapagka't sila'y bubusugin” (Mateo 5:6).</p>
<p class="font_8">Kung iniibig mo ang Diyos at ipinangingilin ang Kanyang mg autos ngayon, magkakaroon ka ng kagalakan sa pamumuhay magpakailanman. Mawawala ang mga luha, ang gutom, pighati at kamatayan. Ikaw ay magiging isa sa mga walang kamatayang banal sa darating Niyang kaharian.</p>

Pagharap sa Kahirapan

PAANO MAKAKATULONG ANG BIBLIYA?

CBM

Button

Isipin ang pagkakaroon ng malubhang kapansanan. Alalahanin ang kasabihang, “Naiyak ako dahil wala akong sapatos hanggang sa nakita ko sa kalsada ang isang lalaking walang paa”.

<p class="font_8"><strong>Bagong Buhay Kay Cristo</strong></p>
<p class="font_8">Kapag tayo ay nabautismuhan, nagsisimula tayo ng bagong buhay. Ipinangako natin na iiwanan ang nakasanayan nating pamumuhay at sumunod sa halimbawa ng Panginoong Jesucristo na ating tagapagligats. Ito ay isang malaking pagbabago at hindi madali dahil pagpapasyahan nating pagsilbihan ang Diyos at sundin Siya sa halip na ang ating sarili. Lahat tayo ay nabibigo ngunit may malaking aliw sa kaalaman na papatawarin ng Diyos ang ating mga kabiguan kung mapagpakumbaba tayong lumapit sa kanya sa panalangin.</p>
<p class="font_8">“Magsilapit nga tayong may pagkakatiwala sa luklukan ng biyaya, upang tayo'y magsipagtamo ng awa, at mangakasumpong ng biyaya upang tumulong sa atin sa panahon ng pangangailangan.” (Hebreo 4:16)</p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8"><strong>Mga prinsipyo ng Bibliya para sa bagong buhay</strong></p>
<p class="font_8">Ang Bibliya ay nagbibigay sa atin ng dalawang prinsipyo tungkol sa kung paano tayo dapat mamuhay sa ating bagong buhay. Ang mga ito ay bahagi ng mg utosng Diyos sa Lumang Tipan at binigyang-diin ni Jesus sa Bagong Tipan (Marcus 12:30-31).</p>
<p class="font_8">· Dapat nating ibigin ang Panginoon nating Dios ng ating buong puso, at ng ating buong kaluluwa, at ng ating buong lakas (Deut. 6:4-5)</p>
<p class="font_8">· Dapat nating ibigin ang ating kapuwa na gaya ng sa ating sarili (Leviticus 19:18)</p>
<p class="font_8">Sinabi ni Jesus na lahat ng iba pa sa Lumang Tipan ay nakasalalay sa dalawang alituntuning ito. Nagsasalita siya sa isang lalaki na sanay sa pamumuhay sa pamamagitan ng mga patakaran at regulasyon at nagulat siya sa sinabi ni Jesus. Hindi sinabi ng Panginoon sa lalake ang tungkol sa kung ano ang dapat niyang gawin sa kanyang bagong buhay; sa halip ay sinabi sa kanya kung anong uri siya ng tao sa bagong buhay na ito. Ito ay isang mahalagang punto, ang paraan ng pamumuhay at paggawa sa ating buhay – kung anong uri ng mga tao tayo ay dapat naiimpluwensyahan ng ating pag-ibig sa Diyos na nagbigay ng kaligtasan sa pamamagitan ng Kanyang Anak kaya naman, bilang ganti, mahalin natin ang iba tulad ng pagmamahal Niya sa atin.</p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8"><strong>Pagsasagawa ng mga prinsipyo</strong></p>
<p class="font_8">Sumulat si Apostol Pedro tungkol sa mga prinsipyong ito sa ibang paraan nang sinabi niyang:</p>
<p class="font_8">“Sapagka't sa ganitong bagay kayo'y tinawag: sapagka't si Cristo man ay nagbata dahil sa inyo, na kayo'y iniwanan ng halimbawa, upang kayo'y mangagsisunod sa mga hakbang niya.” (1 Pedro 2:21)</p>
<p class="font_8">Ang bawat salita at kilos ni Jesus ay nagpakita kung paano niya minahal ang Diyos at pati na rin ang kanyang mga kapwa tao. Kapag tinitingnan natin siya sa Ebanghelyo, nakikita natin ang mga prinsipyong ito ay naisasagawa sa kanyang buhay.</p>
<p class="font_8">Kaya, bilang mga tagasunod ni Jesus, sinusubukan ng mga disipulo na ilagay ang mga ito sa pagsasanay araw-araw dahil maiimpluwensyahan ng mga ito at mabubuo ang kanilang mga saloobin, mga salita at kilos na tumutulong sa atin na maging katulad ni Cristo.</p>
<p class="font_8">Kung mahal natin ang Diyos ng buong puso at lakas ay gugustuhin nating:</p>
<p class="font_8">· Basahin ang tungkol sa Kanya araw-araw,</p>
<p class="font_8">· Manalangin sa Kanya araw-araw</p>
<p class="font_8">· Pag-isipan siya kahit na sa mga gawain ng ating pang-araw-araw na  buhay.</p>
<p class="font_8">· Maging matapat sa ating asawa at mamuhay nang mabuti</p>
<p class="font_8">· Maging matapat sa ating pakikitungo sa lahat ng tao</p>
<p class="font_8">· Kausapin ang mga tao tungkol sa mensahe ng Ebanghelyo at kung ano ang kahulugan nito sa atin at ipakita, sa pamamagitan ng ating pag-uugali, na naniniwala talaga tayo dito</p>
<p class="font_8">· Tandaan na ang ating mga katawan ay ibinigay ng Diyos; hindi natin nais na mapinsala ang mga ito sa pamamagitan ng paninigarilyo o paggamit ng droga o ng kalasingan.</p>
<p class="font_8">· Magtiwala sa Diyos kung anuman ang mangyari sa atin sa buhay, kahit na may masamang bagay na nagaganap, tayo ay laging may pananampalataya sa Kanya at sa pangako ng Kanyang kaharian na darating.</p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8"><strong>Ang ating pang-araw-araw na panalangin</strong></p>
<p class="font_8">Itinuro ni Jesus sa kanyang mga alagad ang isang pang-araw-araw na panalangin para sa ang kanilang buhay. Dito niya, una sa lahat, sinabi sa kanila na manalangin na ang kaharian ng Diyos ay dumating sa lupa upang ang kalooban at hangarin ng Diyos ay mangyari sa buong mundo. Ngunit nang sinabi ni Jesus na ‘ang iyong kalooban ay matupad sa lupa’ sinabi din niya ang tungkol sa buhay ng kanyang mga alagad. Nagsasanay sila ng pamumuhay ayon sa mga pamantayan ng Diyos ngayon upang sila ay magbago at maging perpekto sa pagdating ng ang Panginoong Jesus.</p>
<p class="font_8">Sinabi din sa kanila ni Jesus na ipanalangin kung ano ang mga kailangan nila sa bawat araw sa kanilang buhay, para sa kanilang araw-araw na tinapay. Hindi niya sinabi sa kanila na pwede silang manalangin para sa kayamanan o materyal na bagay at nilinaw niya ito sa mga salitang sumunod, na dapat nilang ipamuhay ang kanilang buhay bawat araw nang paisa-isa, na naghahanap sa Diyos para sa kung ano lamang ang mga kailangan nila sa bawat araw. Mahirap ito para sa lahat sa atin ngunit ganito ang pamumuhay ni Jesus, nagdarasal sa Diyos tuwing umaga para sa patnubay ng Diyos sa buong araw at ito ay bahagi ng halimbawang iniwan niya sa atin.</p>
<p class="font_8"><strong>Pagmamahal sa ating kapwa tulad ng sa ating sarili</strong></p>
<p class="font_8">Subalit ang pananalanging ibinigay sa atin ni Jesus ay nagsasabi rin sa atin ng tungkol sa ating mga relasyon sa iba mga tao, ating mga kapit-bahay. Karamihan sa atin ay nais na makuha ang pinakamahusay para sa ating sarili at kung minsan ginagawa natin ito anuman ang epekto sa iba mga tao. Ngunit, kung nais nating patawarin tayo ng Diyos kapag nabigo tayo sa Kanyang mga pamantayan, tayo dapat ay matutong unahin ang ibang tao at isipin ang mga ito bago ang ating sarili. Dapat nating matutunan na malayang magpatawad sa mga taong gumagawa o nagsasabi ng maling bagay laban sa atin. Kung susubukan nating unang ilagay ang Diyos sa ating buhay, ipapakita natin ito sa pag-uugali natin sa ibang tao, na sinusubukang kumilos sa isang mapagmahal at mapagmalasakit na paraan tulad ng ginawa ni Jesus sa mga tao at sinusubukang mapatawad sila, kahit na galitin nila tayo o nasasaktan tayo, tulad ng pagpapatawad ni Jesus sa mga nagtrato sa kanya ng napakasama. Kahit nang siya ay ipinako sa krus, humiling siya sa kanyang na patawarin ang mga gumawa ng tulad ng isang kakila-kilakbot na bagay sa kanya.</p>
<p class="font_8"><strong>Paano natin maipapakita sa gawa ang pagmamahal sa ibang tao?</strong></p>
<p class="font_8">· Sa pamamagitan ng pag-alala sa lahat ng mga materyal na bagay na mayroon tayo sa buhay ay dumating mula sa Diyos at dapat nating ibahagi ang mga ito sa mga taong hindi gaanong pinalad.</p>
<p class="font_8">· Sa pamamagitan ng pagtrato sa ibang tao sa mabuti at mapagmalasakit na paraan.</p>
<p class="font_8">· Sa pamamagitan ng pagbibigay ng oras sa mga mahihirap at mga malungkot, sa pamamagitan ng pakikinig sa kanila at pag-aliw sa kanila.</p>
<p class="font_8">· Sa pamamagitan ng pagtulong sa mga taong nangangailangan nang hindi hinihingi ang bayad o kapalit.</p>
<p class="font_8">· Higit sa lahat sa pamamagitan ng pagbabahagi ng mensahe ng Ebanghelyo sa kanila<strong>.</strong></p>
<p class="font_8"><strong>Mga gantimpala sa buhay na ito at sa buhay na darating</strong></p>
<p class="font_8">Madaling makita mula sa Bibliya na ang gantimpala para sa mga disipulo na nabubuhay sa ganitong paraan ay ang isang lugar sa kaharian ng Diyos. Pero magkakaroon din sila ng gantimpala sa buhay na ito, si Apostol Pablo ay sumulat:</p>
<p class="font_8">“Datapuwa't ang kabanalan na may kasiyahan ay malaking kapakinabangan:</p>
<p class="font_8">Sapagka't wala tayong dinalang anoman sa sanglibutan, at wala rin naman tayong mailalabas na anoman</p>
<p class="font_8">Nguni't kung tayo'y may pagkain at pananamit ay masisiyahan na tayo doon.” (1 Timoteo 6:6-8)</p>
<p class="font_8">Sinabi din niya na ang mga pakinabang ng pagiging kontento na tulad nito ay magdadala sa atin ng pagmamahal, kagalakan at kapayapaan ngayon habang hinihintay natin ang pagdating ni Jesus.</p>
<p class="font_8">Hinihiling sa atin ng Diyos na unahin natin Siya sa ating buhay at ang ibang tao bago ang ating sarili. Kung ipapakita natin ito sa pamamagitan ng paraan ng ating pamumuhay, maghahatid ito ng kasiyahan at kaligayahan ngayon at sa lugar sa Kaharian ng Diyos sa pagbabalik ni Jesus.</p>

Pang-araw-araw na Pamumuhay Bilang Disipulo ni Cristo

CBM

Button

Kapag tayo ay nabautismuhan, nagsisimula tayo ng bagong buhay. Ipinangako natin na iiwanan ang nakasanayan nating pamumuhay at sumunod sa halimbawa ng Panginoong Jesucristo na ating tagapagligats

<p class="font_8" style="text-align: justify"><strong>1. HINDI BA ANG PAGTULONG SA IYONG BANSA AT LOCAL NA KOMUNIDAD AY TUNGKULIN NG KRISTIYANO?</strong></p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Ang lahat ay sumasang-ayon na maraming mga maling bagay ang nasa ating mundo. Ang orihinal na likha ng Diyos ay kamangha-mangha. Nakita na ng Diyos na ito ay “mabuti” (Genesis 1:21). Sa kasamaang-palad, sinira ito ng mga tao sa iba’t ibang pamamaraan. Sinabi ni Jesus, “mula sa loob, mula sa puso ng mga tao, lumalabas ang masasamang pagiisip, ang mga pakikiapid, ang mga pagnanakaw, ang mga pagpatay sa kapuwa-tao, ang mga pangangalunya…” (Marcus 7:21). Kapag ang mga tao ay nag-iisip at gumagawa nang gaya niyan, tiyak na may mga problema.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Ang mga politiko ay may kapangyarihan mamuno. Madalas, sila ay ibinuboto upang magawa ito. Lahat sila ay nagpapasya, kung saan ang buhay ng lahat ng mamayan ay naapektuhan, Maging ang mga politikong higit na nagmamalasakit sa bayan ay nakakagawa din ng mga maling desisyon na nagdudulot ng problema.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Ang katanungan, “ano ang tungkulin ng isang Kristiyano sa lupang kanyang tinitirhan?” Marami ang naniniwala na dapat silang magkaroon ng aktibong bahagi sa politika, upang mabago ang kanilang bansa sa ikabubuti.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Ang isang Kristiyano ay mayroong tungkuling maging matulunging mamamayan, Kung ang lahat ay tagasunod ni Jesus at ng kanyang mga katuruan, ang magiging resulta ay:</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">· Walang mga sundalo (walang giyera)</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">· Walang mapanirang sandata (hindi mag-aaway ang mga tao)</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">· Walang pulis (ang totoong tagasunod ni Jesus ay hindi sumusuway sa batas ng kanilang bayan)</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">· Walang kulungan (walang krimen)</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">· Walang korte ng batas, mga hukom, o mga abogado (ang mga hindi pagkakasundo ay mapayapang lulutasin)</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">· Walang mga guwardiya, tagasuri at sistemang tagapagmanman (walang pagnanakaw o mga magtatangkang manakit)</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Anong kamangha-manghang lugar sa mundo ito! Ang kapayapaan, pag-ibig, kabutihan, kahinahunan at katapatan ang mamumuno. Isipin kung ang lahat ay nagmamalasakit sa isa’t isa. Walang pag-abuso! Walang karahasan! Isipin kung gaano karaming pera ang mailalaan sa mabubuting dahilan. Iyan ang magiging mundo natin ngayon…kung ang lahat lamang ay totoong Kristiyanong namumuhay gaya ng sinabi ni Jesus.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Ang mga Kristiyano, sa pamamagitan ng pagkakaroon ng maka-Diyos na pamumuhay, ay tumutulong sa kanilang mga bansa at local na komunidad. Subalit, hindi nila kailangang masangkot sa politika, pagboto, o protesta upang gawin ito. Sa lahat ng oras, ang mga Kristiyano ay ginagabayan ng dalawang pinakadakilang tagapayo: (i) Ang Panginoong Jesucristo, at (ii) Ang Bibliya, ang Salita ng Diyos. Atin ngayong isaalang-alang ang sinasabi ng mga tagapayong ito sa atin.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify"><br></p>
<p class="font_8"><strong>2. NASANGKOT BA SI JESUS SA POLITIKA AT PROTESTA?</strong></p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Ang malinaw na sagot ng Bibliya ay hindi kailanman nasangkot si Jesus sa politika man o sa mga protesta. Siya ay may isang simpleng prinsipyo ng paggabay.: “Ang kaharian ko ay hindi sa sanglibutang ito” (Juan 18:36). Sa panahong darating, si Jesus ay magiging hari ng sanglibutang ito. Ngunit sa kanyang unang pagdating, siya ay laging nasasangkot sa espiritwal na kondisyon ng mga tao. Ipinaubaya niya ang politika sa mga namumuno sa kanyang kapanahunan.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Kung mayroon mang pwedeng magsabi na ang isang Kristiyano ay dapat lumaban sa kawalan ng katarungan, ito ay si Jesus. Pero kahit na grabe ang pagtrato mismo sa kanya, hindi siya nagprotesta. Isipin mo ang kanyang sitwasyon. Ang kanyang lupain, na ngayon ay tinatawag na Israel, ay nasa ilalim ng kamay na bakal sa panahon ng Emperyong Romano. Ang mga Romanong sundalo ay madalas pumapatay ng mga Hudyo. Nagprotesta ba si Jesus? Hindi. Siya ba ay naging rebusyonaryong lider na naghahanap ng pagbabago sa lipunan at ng pagbagsak ng mga Romano? Hindi. Hindi siya nagbanta, nag-alok ng paglaban, at hindi kailanman sumigaw ng “Tanggalin natin ang mga Romano!” Sa tatlo at kalahating taong itinagal ng kanyang ministeryo, hindi kailanman nagkaroon ng hidwaan sa pagitan ng Romanong awtoridad at ni Jesus. Tahimik si Jesus sa lahat ng politikal na isyu. Tinanong siya kung ang mga Hudyo ay nararapat na “magbigay pagkilala kay Cesar, o hindi?” Ang kanyang sagot ay simple, ngunit malalim: “ibigay ninyo kay Cesar ang kay Cesar, at ang sa Dios ang sa Dios” (Lucas 20:22-25).</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Kahit nang si Jesus ay nasa paglilitis para sa kanyang buhay, hindi siya nagpakita ng kahit anong pagtutol. Dumating siya upang turuan tayo kung paano kumilos, at bumuo ng espiritwal na pamantayan. Nanawagan siya ng pagsisisi mula sa pagkakasala, hindi ng labanan sa Roma. Nagbigay siya ng mahalagang alituntunin sa pamumuhay. Si Jesus ay nagsabi, “Sinomang pipilit sa iyo na ikaw ay lumakad ng isang milya, ay lumakad ka ng dalawang milya na kasama niya” at “Ibigin ninyo ang inyong mga kaaway, at idalangin ninyo ang sa inyo'y nagsisiusig” (Mateo 5:41, 44).</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Si Jesus ay isang tao ng kapayapaan, at ang kanyang mga tagasunod ay dapat maging kagaya niya. Hindi siya kailanman nagkampanya para sa hustisya. Ninais niyang baguhin ang loob ng mga tao, ang paraan ng kanilang pag-iisip, at hindi ng kanilang panlabas na sirkumstansiya. Pinakain niya ang mga gutom, pinagaling ang mga may sakit, tinuruan ang mga makasalanan na magsisi, at nangaral ng mabuting balita tungkol sa Kaharian ng Diyos. Ang mga bagay na ito ang pumuno sa kanyang buhay, hindi ang politika at protesta.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify"><br></p>
<p class="font_8"><strong>3. ANONG PAYO ANG IBINIGAY NG MGA UNANG PINUNONG KRISTIYANO?</strong></p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Gaya ng ating inaasahan, ito’y dapat na nakahanay sa pag-iisip ni Jesus na kanilang Panginoon.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Lahat ng tunay na Kristiyano ay maghahanap ng isang polisiya ng kapayapaan. Sinabihan tayo na: “Sundin ninyo ang kapayapaan sa lahat ng mga tao” (Hebreo 12:14). Sinabi ni Pablo sa Romans 12:18 “Kung maaari, ayon sa inyong makakaya, ay magkaroon kayo ng kapayapaan sa lahat ng mga tao”. Ang pananaw na ito ay kinumpirma sa 1 Pedro 3:11 “At tumalikod siya sa masama, at gumawa ng mabuti; Hanapin ang kapayapaan, at kaniyang sundan”. Maging ang mga alipin ay sinabihan na paglingkurang mabuti ang kanilang mga masasamang panginoon! Anong mapagmahal na pag-uugali! Sinabi ni Pedro sa kanila, “Kung kayo'y gumagawa ng mabuti, at kayo'y nagbabata, ay inyong tanggapin na may pagtitiis, ito'y kalugodlugod sa Dios. Sapagka't sa ganitong bagay kayo'y tinawag: sapagka't si Cristo man ay nagbata dahil sa inyo, na kayo'y iniwanan ng halimbawa, upang kayo'y mangagsisunod sa mga hakbang niya” (1 Pedro 2:21-22).</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Ang Apostol Pablo ay nagsabi “aking natutuhan ang masiyahan sa anomang kalagayang aking kinaroroonan” (Filipos 4:11). Siya ay nasa kulungan nang sumulat siya niyaon!</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Ang lahat ng kasulatan ay naglalayo sa atin sa pagprotesta. Ang Kristiyanong saloobin sa kapangyarihan ay dapat ganito: “Ang bawa't kaluluwa ay pasakop sa matataas na kapangyarihan: sapagka't walang kapangyarihan na hindi mula sa Dios; at ang mga kapangyarihang yao'y hinirang ng Dios. Kaya nga't ang sumasalangsang sa kapangyarihan, ay sa utos ng Dios sumasalangsang: at ang mga nagsisalangsang ay magsisitanggap ng kahatulan sa kanilang sarili” (Romans 13:1-2).</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Intindihin ito. Ang lahat ng awtoridad ay itinalaga ng Dios. Ang pagsalangsang sa mga namumuno sa iyong bansa ay pagsalangsang sa Diyos. Ang mga Kristiyano ay dapat “pasakop sa mga pinuno, sa mga may kapangyarihan, na mangagmasunurin…mapakahinhin, at magpakahinahon sa lahat ng mga tao” (Tito 3:1-2). Sila ay dapat na “pasakop sa bawa't palatuntunan ng tao alangalang sa Panginoon” (1 Pedro 2:13).</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Ang mga Kristiyano ay dapat mapasailalim sa mga namumuno maliban sa isa. Iyon ay kung ang alituntunin ng tao ay malinaw na paglabag sa partikular na kautusang ibinigay ng Diyos. Sa ganitong kaso, “Dapat muna kaming magsitalima sa Dios bago sa mga tao” (Mga Gawa 5:29). Iyan ang sagot ni Pedro nang sinabi ng mga namumuno na tumigil ang mga Kristiano sa pagtuturo sa mga tao ng tungkol kay Jesus. Ito’y salungat sa utos na ibinigay mismo ni Jesus sa mga Apostol: “Magsiyaon kayo sa buong sanglibutan, at inyong ipangaral ang evangelio sa lahat ng kinapal” (Marcus 16:15). Dapat ay laging unahin ang kautusan ng Diyos at ni Jesus. Dahil sa alituntuning ito, ang mga kaibigan ni Daniel ay tumangging sumamba sa gintong imahe na itinayo ng makapangyarihang hari (Daniel 3:18). Sa parehong paraan, ang totoong Kristiyano ngayon ay hindi lalaban dahil sinabi ni Jesus, “mahalin mo ang iyong mga kaaway”. Minsachristadn ang bayan at ang Kristiyano ay hindi nagkakasundo. Kaya’t ang Kristiyano ay maaaring tumanggap ng parusang dulot ng pagsunod “sa Diyos bago sa mga tao”.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify"><br></p>
<p class="font_8"><strong>4. DAPAT BANG BUMOTO SA ELEKSIYON ANG MGA KRISTIYANO?</strong></p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Mayroong isang makapangyarihang dahilan kung bakit ang mga Kristiyano ay hindi bumuboto sa kahit anoing politikal na eleksiyon. Ito ay: “ang Kataastaasan ay nagpupuno sa kaharian ng mga tao, at ibinibigay niya ito sa kanino mang kaniyang ibigin” (Daniel 4:17). Ang Diyos ay may kontrol sa mga pinuno ng sanlibutan at ng kanilang politika. Ang mga taong nais iluklok ng Diyos sa kapangyarihan ay mapapasakapangyarihan. Siya ay gumagawa ng kanyang kalooban sa pamamagitan nila. Kung ang mga Kristiyano ay boboto, maaaring sila ay susuporta sa taong hindi gusto ng Diyos na mapasakapangyarihan. Hindi Niya kailangan ng tulong natin sa pagpili ng lider. Kailangan ba nating bumoto? Hindi!</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify"><br></p>
<p class="font_8"><strong>5. ALING LIDER ANG DAPAT KONG SUNDIN AT SUPORTAHAN?</strong></p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Mayroon lamang isang wais na pagpipilian. Sinabi ni Jesus, “iisa ang inyong panginoon, sa makatuwid baga'y ang Cristo” (Mateo 23:10). Ang kaharian ng tao ay lilipulin (Daniel 2:44). Ang Panginoong Jesus ay ang hari ng sanlibutan sa panahong darating (Mateo 19:28). Kapag pinili na natin siya, hindi na natin pwedeng suportahan ang ibang pinuno. Si Jesus ay perpekto at walang kamatayan. Kung ating ipangilin ang kanyang mga utos, “mangaghahari naman tayong kasama niya” (2 Timoteo 2:12) sa kanyang Kahariang darating sa lupa. Iyan ang magiging araw ng mga Kristiyano. “Pumarito ka Panginoong Jesus” (Apoc 22:20).</p>

Politika, Pagboto, at Pagprotesta

DAPAT BANG MASANGKOT ANG MGA KRISTIYANO?

CBM

Button

Ang lahat ay sumasang-ayon na maraming mga maling bagay ang nasa ating mundo. Ang orihinal na likha ng Diyos ay kamangha-mangha. Nakita na ng Diyos na ito ay “mabuti” (Genesis 1:21).

<p class="font_8" style="text-align: justify">Ang Diyos ay nakipag-usap sa sangkatauhan sa isang kamangha-manghang paraan. Ang Kanyang Aklat ay isang natatanging paghahayag – hindi katulad ng anupamang naisulat. Inilatag nito ang buhay ng marami sa mga manunulat nito, ipinapakita kung paano sila namuhay, kasama na ang kanilang mga pagkakamali. Nagpapakita ito ng larawan ng pinakadakilang taong nabuhay – ang Panginoong Jesucristo – at inilalarawan nito ang pinakamahusay na buhay. Gayunpaman, sa paglalarawan ng kung ano ang nangyari sa kanya, ipinapakita rin nito sa atin ang likas na katangian ng tao sa pinakamasamang kalagayan.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">v <strong>Aklat na Babasahin</strong></p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Ang nasabing aklat ay dapat basahin. Hindi ito maaaring ipagwalang-bahala o hindi pansinin, bagaman mas madalas iyan ang nangyayari. Maraming tao ang mayroong Bibliya; iilan lamang ang nagbasa ng anuman dito at napakakaunting mga tao ang nagbabasa ng buong Bibliya nang regular. Maaring ang ilang mga tao ay may mga paboritong bahagi ng Bibliya na madalas nilang binabasa, ngunit kung nais nating malaman ang mensahe ng Diyos para sa sangkatauhan, dapat basahin ang buong Bibliya. At, sapagkat ito ay isang mahaba at kung minsan ay komplikadong libro, kailangan natin itong basahin ito at patuloy itong basahin. Ito ay isang libro na maaaring magbigay sa atin ng isang bagong buhay, ngunit matagal bago ito maunawaan nang buo.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Nais ng lahat na malaman ang tungkol sa mga misteryo ng buhay, kung kaya, sa ilang mga bansa, may ganoong interes sa pagsasabi ng kapalaran o pangkukulam. Mayroon bang buhay pagkatapos ng kamatayan? Ang mundo ba ay magtatapos sa takdang panahon? Bakit naghihirap ang mga tao? Ang mga katanungang tulad niyan ay hindi madaling sagutin, ngunit ang Bibliya ay may mga sagot – sapagkat naglalaman ito ng mensahe ng Diyos at mga sagot ng Diyos. Kaya paano natin malalaman kung ano ang mga sagot na iyon?</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Pagsisikapan ng aklat na ito na hanapin ang mga sagot sa mga katanungang iyon habang sinusundan ang Sulat ni apostol Pablo sa mga taga-Roma. Ngunit naging malinaw na, na upang maunawaan ang Bibliya para sa ating sarili, kailangan natin ng higit pang pagbabasa ng Bibliya sa sarili natin. Sa pagtatapos ng bawat kabanata sa aklat na ito ay mahahanap mo ang ilang mga mungkahi tungkol sa karagdagang pagbasa ng Bibliya. Kung susundin mo ang mga ito makakatulong ito upang madagdagan ang iyong pag-unawa sa katuruan ng Bibliya at tutulungan ka nitong suriin kung ano ang mga titingnan natin sa Roma.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Isang mahusay na kasanayan na nakabatay sa Bibliya ang suriin ang mga bagay-bagay, at hindi lamang balewalain ang mga ito. Nang unang pagdalaw ni apostol Pablo sa Europa, nakita niya ang mabagsik na pagsalungat sa iba't ibang lugar. Napunta siya sa isang pangkat ng mga tao sa lugar na tinawag na Berea, na tungkol dito ay sinabi:</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">“<em>Mas bukas ang isipan ng mga Judiong tagaroon kaysa sa mga Judiong taga-Tesalonica. May pananabik silang nakinig sa mga paliwanag ni Pablo, at </em><em><strong>sinaliksik nila araw-araw ang mga Kasulatan</strong></em><em> </em><em><strong>upang tingnan kung totoo nga ang sinasabi niya</strong></em><em>. Sumampalataya ang maraming Judio roon, gayundin ang mga Griego, pawang mga lalaki at mga babaing kilala sa lipunan</em>” (Mga Gawa 17:11-12).</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Marahil gusting gumawa ng isang pattern ng pang-araw-araw na pagbabasa ng Bibliya na nababagay sa iyong sariling mga pangangailangan. Ang magkakaibang mga mambabasa ng aklat na ito ay nasa iba’t ibang mga yugto ng pag-unawa. Ang ilan marahil ay pamilyar na sa Bibliya; ang iba ay maaaring hindi kailanman tumingin nang seryoso rito. Kaya iba't ibang mga ideya ang iminungkahi dito at maaari kang pumili ng isang bagay na tila naaangkop. Subalit una sa lahat, narito ang ilang mga pangkalahatang obserbasiyon.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">v <strong>Mga Bersiyon ng Bibliya</strong></p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Sa pagsasalin sa Filipino (mula sa orihinal na aklat na “Understanding the Bible”), ang aklat na ito ay gumagamit ng Bibliyang <em>English Standard Version o ESV (</em>bagaman isinalin sa Tagalog ng bersiyon na <em>Magandang Balita Biblia)</em>; ang ESV ay nag-updeyt ng <em>Revised Standard Version</em> ng Bibliya na siyang rebisyon ng mas nauunang mga bersiyon mula pa nang 1611 <em>King James Version</em>. Ang dahilan sa paggamit nito ay pinagsasama ng ESV ang isang literal sa pagsasalin ng Bibliya na may istilong kaaya-aya at madaling basahin. Ang ibang mga bersyon ay maaaring sangguniin paminsan-minsan, kung ang pagsasalin nito ay mas malinaw, at hindi masyadong mahalaga kung aling bersyon ang gusto mong gamitin o pipiliin mong gamitin.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Ang Lumang Tipan ng Bibliya ay pangunahing nakasulat sa Hebreo (na may maliit na bahagi lamang sa Aramaic) at ang Bagong Tipan ay nakasulat sa Griyego. Ginagawa ng lahat ng mga pagsasalin ang makakaya nila upang maibigay ang orihinal na mga wika sa Ingles, at ang ilan ay maaring mas mahusay kaysa sa iba. Tiyaking gumagamit ka ng isang pagsasalin at hindi pakahulugan sa ibang pangungusap o <em>paraphrase</em>, tulad ng ilang mga bersyon - tulad ng "<em>The Living Bible</em>" o "<em>The Message</em>" - na itinakda upang maging isang napakamalayang paglalarawan, na mas masalita at mapagkausap kaysa maging tumpak.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Ang isang Bibliya na may <em>Cross References</em> ay maaaring maging isang malaking tulong. Ito ang mga sanggunian na lumilitaw sa margin o sa ilalim ng pahina. Ituturo ng mga ito sa iyo ang iba pang mga sipi ng Banal na Kasulatan na magkatulad, o kung aling mga sipi ang magkatulad na paksa. Habang nagiging pamilyar ka sa mensahe ng Bibliya gugustuhin mong gamitin ang mga sobrang tulong. Ngunit, para sa mment, ang mahalaga ay kung paano ka magsisimula.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Basahin ang Evangelio ni Marcos kung nais mo ng banayad na pagpapakilala sa Buhay ni Jesus. Mabilis mong mapagtantanto kung gaano ka-iba ang mga bagay dalawang libong taon na ang nakakaraan. Ang mga pangyayaring inilarawan sa Bibliya ay nangyari sa Gitnang Silangan, sa lipunang pang-agrikultura kung saan kinokontrol ng batas ng mga Romano ang buhay ng mga mamamayan at kinokontrol ng batas ng Hudyo ang paraan ng pagsamba. Ang mas madalas na pagbabasa ay mas nagpapadali nito, ngunit laging tandaan na ang buhay ay medyo kakaiba kaysa sa panahon ng Bibliya. Ang mga sulating ito ay kabilang sa sinaunang kasaysayan. Ang kamangha-manghang bagay ay yaong may kaugnayan pa rin ang mga sulatin, at makabuluhan parin ang mga ito ngayon. Ang Bibliya ay isang lumang aklat na mayroong totoong napapanahong mensahe.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">v <strong>Dalawang Magkaibang Bahagi</strong></p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Ang istraktura ng Bagong Tipan ay madaling sundan. Ang buhay ni Jesus ay ikinuwento ng apat na beses, sa mga evangelio nina Mateo, Marcos, Lucas at Juan. Pagkatapos ay ang kwento ng unang ecclesia – na pangunahing nakasentro sa pangangaral ng mga apostol na sina Pedro at Pablo. Nakapaloob iyan sa Mga Gawa ng mga Apostol, na isinulat ng manunulat ng evangelio na si Lucas. Ang Mga Gawa ay tumutukoy sa maraming mga lugar na binisita ng mga apostol at ang iba`t ibang mga sulat, na bumubuo sa natitirang bahagi ng Bagong Tipan, na isinulat habang o pagkatapos ng kanilang paglalakbay.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Ang mga sulat ay paraan ng iba`t ibang mga apostol upang makipag-ugnay sa mga bagong kongregasyon na itinatag. Minsan ang mga ito ay sulat ng pangkalahatang pagbibigay lakas at pag-asa; kung minsan ay pagpapayo sa pagharap ng mga problema o isyung lumitaw. Tulad ng nakita na natin, ang Roma ay isinulat upang itakda ang pagkaunawa ni Pablo tungkol sa evangelio ng kaligtasan bago ang kanyang nilalayon na pagbisita, pati na rin ang pagharap sa ilang mga lokal na problema ng ecclesia sa Roma.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Ang Lumang Tipan ng Banal na Kasulatan ay mas mahaba. Binubuo ito ng halos dalawang-ikatlo ng Bibliya at isinasama ang kasaysayan, tula at propesiya. Ang mga kwentong pangkasaysayan o salaysay ay nagsisimula sa unang Aklat - Genesis - at patungo sa Aklat ni Esther - 17 na mga aklat lahat, mula sa 39. Inilalarawan ng unang 11 na kapitulo ng Genesis ang paglikha sa sanglibutan, pagkatapos ay nagsasalaysay kung paano napunta sa mali ang mga bagay, ang pagdating ng isang malawakang pagbaha sa buong sanglibutan at ang pagbuo ng Moog ng Babel. Pagkatapos nito ay naitala ang kuwento ng isang pamilya - ang kay Abraham, at ang kanyang mga inapo.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Ang mga inapo kinalaunan ay naging isang bansa (Israel), at iniligtas mula sa pagka-alipin sa Ehipto, na pinangunahan ni Moises. Matapos ang panahon ng paggala sa parang ay pumasok sila sa Lupang Pangako at nagsimulang mamuhay bilang isang piniling bansa ng Diyos, na natututong sumunod at sundin ang Kanyang Batas. Una, mayroon silang pinuno na ibigay ng Diyos na si Joshua, pagkatapos nito ay binigyan sila ng mga hukom upang iligtas sila mula sa mga partikular na sitwasyon, at pagkatapos ay bibigyan sila ng mga hari, katulad ng ibang mga bansa.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify"><img src="">Datapwat ang Kaharian na itinatag sa Israel ay hindi napakatakbo nang maayos. Matapos ang paunang tagumpay, sa ilalim ni Haring David at ng kanyang anak na si Solomon, nahati ang kaharian sa dalawa – sa Hilaga at Timog. Inabandona ng Hilagang Kaharian ang totoong pagsamba sa Diyos at gumawa ng isang ganap na gawang taong sistema ng pagsamba sa guya. Mayroon silang mga huwad na pari at gumawa ng kanilang sariling mga patakaran at regulasyon. Ang ayos na iyon ay tumagal ng halos 200 taon bago ang Hilagang Kaharian ay mabihag sa Asiria at ang lahat ng mga tao ay ipinatapon. Medyo napabuti ang Timog na Kaharian ng Juda. Sa kabuuan tumagal ito ng humigit-kumulang 350 taon bago din nito talikuran ang pagsamba sa Diyos at binayaran ang halaga nito. S panahong iyon, mga 600 B.C., ang Babilonya ang namumuno sa Gitnang Silangan, na nasakop ang mga taga-Asirya, at ang mamamayan ng Kaharian sa Timog ay ipinatapon doon, sa bansang kilala natin ngayon bilang Iraq.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Pitumpung taon na ang lumipas nang isang pangkat ng mga Hudyong ipinatapon ay bumalik mula sa Babilonya – na samantala ay sinakop ng mga taga-Persia. Sinimulan nilang itaguyod muli ang kanilang bansa at ang lungsod ng Jerusalem. Ang bahaging ito ng kanilang kasaysayan ay sakop sa mga aklat nina Ezra at Nehemias. Apat na raang taon pagkatapos nito - sa panahong ang mga Romano ang namamahala sa kapangyarihan - nagsisimula ang Bagong Tipan, sa pagsilang ni Jesus.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">v <strong>Kamangha-manghang Pagkakaiba-iba</strong></p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Ngayon mayroon kang ilang ideya ng pagkakaiba-iba at kamangha-mangha ng aklatan ng mga aklat na bumubuo sa Bibliya. May mga aklat na puno ng <strong>tula</strong> at <strong>karunungan</strong> ng salawikain. Ang Aklat ng Mga Awit ay isang aklat ng himno na ginamit sa pagsamba sa templo. Mayroong mga matalinong kasabihan ni Haring Solomon at ng iba pa; tula ng pag-ibig; at makatuwirang sanaysay tungkol sa pinakamahusay na paraan upang mabuhay sa harapan ng Diyos. Mayroon ding Aklat ni Job na nagpapaliwanag kung paano ang isang tao ay maaaring maging tuwid sa paningin ng Diyos, isang pananaw na naganap noong si Job ay dumaan sa matinding pagsubok.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Pagkatapos mayroong <strong>propesiya</strong>, na bumubuo ng isang malaking sukat ng Bibliya. May nagtukoy na higit sa isang kapat ng Lumang Tipan ay hinuhulaan ang hinaharap sa isang paraan o iba pa (at higit sa isang ikalimang bahagi ng Bagong Tipan din). Mayroong malalaking propesiya - tulad ng kina Isaias at Jeremias - at labindalawang mas maikli, na nagdadala sa atin hanggang sa panahon nina Ezra at Nehemias. Tulad ng pagbibigay sa atin ng Aklat ng Mga Gawa ng isang gabay sa mga panahon ng Bagong Tipan tungkol sa kung kailan at kanino isinulat ang iba`t ibang mga sulat, sa gayon ang mga makasaysayang bahagi ng Bibliya ay tumutulong sa atin na tuklasin ang kahulugan ng mensahe na dinala ng mga propeta ng Diyos. Sapagkat madalas ang kanilang mensahe ay mayroong agaran pati na rin pangmatagalang kahalagahan.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Kung nais mong subukin ng kaunti sa Lumang Tipan pagkatapos basahin ang Evangelio ni Marcos, baka gusto mong basahin ang Aklat ni Ruth upang bigyan ka ng pananaw sa kung ano ang buhay noong mga panahong iyon. Ang aklat na iyon ay isinulat noong mga panahon kung kailan namumuno ang mga Hukom (mga 1250 taon bago ang kapanganakan ni Jesus).</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Napakagandang tampok ng Bibliya na ang isang sinaunang libro - na isinulat 1900 taon na ang nakakaraan - ay maaari pa ring maging kawili-wili at may kaugnayan. Hindi ito na ito nakakagulat dahil, tulad ng nakita natin, ito ay isang aklat mula sa Diyos. Iba't ibang mga manunulat ang sumulat habang sila ay binigyang inspirasyon ng Diyos. Hindi nila ginawa-gawa ang mga bagay. Hindi nila maaaring makamit ang napakahusay na resulta nang walang tulong ng Diyos. Tulad ng minsang sinabi ni apostol Pedro:</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">“<em>Kaya naman lalong tumibay ang aming paniniwala sa ipinahayag ng mga propeta. Makakabuti na ito’y pag-ukulan ninyo ng pansin sapagkat tulad ito sa isang ilaw sa kadiliman na tumatanglaw sa inyo hanggang sa sumikat ang araw ng Panginoon at magliwanag sa inyong mga puso ang bituin sa umaga. Higit sa lahat unawain ninyong </em><em><strong>walang makapagbibigay ng sariling pakahulugan sa alinmang propesiya sa Kasulatan, sapagkat ang pahayag ng mga propeta ay hindi nagmula sa kalooban lamang ng tao; ito’y galing sa Diyos at ipinahayag ng mga taong nasa ilalim ng kapangyarihan ng Espiritu Santo</strong></em> (2 Pedro 1:19-21).</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify"><strong>Pang-araw-araw na Pagbasa ng Bibliya</strong></p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Kung magpapasya kang nais mong basahin ang isang bahagi ng Bibliya araw-araw, upang tuklasin ang lahat ng inilakip ng Diyos sa Kanyang mensahe, makikita mong ang isang <em>planner</em>para sa pang-araw-araw na Pagbasa ng Bibliya ay kapaki-pakinabang. Ito ay dinisenyo upang bigyan ka ng introduksiyon sa iba't ibang bahagi ng Bibliya at aabutin ka ng isang taon upang magawang basahin ang isang kabanata bawat araw. Nakalakip ang planner sa araling ito.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Kung sa palagay mo ay medyo sobra na ito para sa iyo dahil sa panimulang yugto ng iyong pagkaunawa, maaari mong pag-isipang simulant ito sa paglaon, habang ang iyong kaalaman tungkol sa pangkalahatang mensahe ng Bibliya ay umuusbong. Kung nais mo ng isang bagay na mas detalyado, na magdadala sa iyo patungo sa buong Bibliya sa loob ng isang taon, mayroong isa pang plano sa Pagbasa ng Bibliya na maaari mong gamitin, na tinatawag na <em>Bible Companion</em>. Maaari kang humingi sa iyong tagapagturo ng isang kopya kung nais mong basahin iyon. Ngunit kailangan mong bilisan upang mas marami kang mabasa habang tumataas ang iyong antas ng pag-unawa.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify"><strong>Mga Bagay na Babasahin</strong></p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">ü Iminungkahi ng araling ito na subukin mo ang Bagong Tipan sa pamamagitan ng pagbabasa ng buong Evagelio ni Marcos (lahat ng 16 na kapitulo) at ang Lumang Tipan sa pamamagitan ng pagbabasa ng Aklat ni Ruth (4 na kapitulo lamang). Huwag madaliin ang mga ito; huwag kang magmadali at suriing maingat ang mga sipi.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">ü Gayunpaman, mas gugustuhin mo marahil ang magsimula sa Planner ng Pagbabasa ng Bibliya na kasama sina Mark at Ruth sa loob ng iminungkahing pagbasa, bilang bahagi ng hakbang 5.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">ü Mayroon ding mga iminungkahing pagbabasa sa bawat kabanata ng Aklat na ito, kaya’t maari kang mapasya kung ano ang pinakamahusay para sa iyo. Marahil mas gugustuhin mong magsimula ng regular na pagbabasa ng Bibliya pagkatapos mong matapos ang Aklat na ito, sapagkat may mga mungkahi tungkol sa mga kapaki-pakinabang na sipi sa Bibliya pagtatapos ng bawat kabanata ng aklat na ito.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">ü Kung mayroon kang isinulat na anumang kawili-wili o mahirap, gumawa ka ng tala nito, o sumulat ng isa o dalawang katanungan, at makakatulong ito sa iyo na magkaroon ng isang lohikal at maingat na diskarte sa pagbabasa ng Banal na Kasulatan.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify"><strong>Mga Katanungang Sasagutin</strong></p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">3.1 Kahit na ang mga Hari ng Israel ay inatasan na basahin ang Bibliya at gumawa ng kanilang sariling kopya ng bahagi nito, upang magamit ito para sa kanilang nakahandang sanggunian. Ang bawat pamilya sa Israel ay pinag-uusapan at itinuturo ang Banal na Kasulatan sa kanilang mga tahanan, upang ang mga bagay na ito ay maging kanilang kasiyahan sa araw-araw. Ano ang ipahiwatig nito sa atin tungkol sa pang-araw-araw na pagbabasa ng Bibliya? (Deuteronomio 17; 18-20; 6: 6-12)</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">3.2  Paano tinulungan ng Banal na Kasulatan si Jesus na malaman ang tungkol sa kalooban ng Diyos at ano ang itinuturo sa atin ng kanyang karanasan tungkol sa pag-unlad na maaring magawa natin? (Lucas 2: 40-47, 51-52; 4: 3-12; 16-21)</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify"><img src=""><strong>Planner Para sa Pagbabasa ng Bibliya</strong></p>
<p class="font_8" style="text-align: justify"><em>Basahin ang isang kapitulo bawat araw sa loob ng 12 na buwan</em></p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Hakbang</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">linggo</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Linggo</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Lunes</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Martes</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Miyerkules</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Huwebes</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Biyernes</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Sabado</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">1</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">1</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Awit 19</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Genesis 1</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Lucas 2</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">1 Cor 13</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Marcos 4</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Ecclesiastes 3</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">2 Tim 3</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">2</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">2</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Genesis 2</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Genesis 3</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Genesis 4</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Genesis 5</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Genesis 6</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Genesis 7</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Genesis 8</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">3</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Mateo 1</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Mateo 2</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Mateo 3</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Mateo 4</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Mateo 5</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Mateo 6</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Mateo 7</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">3</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">4</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Genesis 11</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Genesis 12</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Genesis 13</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Genesis 14</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Genesis 15</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Genesis 17</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Genesis 19</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">5</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Mateo 8</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Mateo 9</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Mateo 10</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Mateo 11</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Mateo 12</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Mateo 13</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Mateo 14</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">6</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Genesis 22</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Genesis 26</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Genesis 27</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Genesis 28</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Genesis 29</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Genesis 30</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Genesis 31</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">4</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">7</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Mateo 15</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Mateo 16</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Mateo 17</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Mateo 18</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Mateo 19</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Mateo 20</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Mateo 21</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">8</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Genesis 32</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Genesis 33</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Genesis 37</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Genesis 39</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Genesis 40</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Genesis 41</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Genesis 42</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">9</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Mateo 22</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Mateo 23</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Mateo 24</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Mateo 25</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Mateo 26</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Mateo 27</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Mateo 28</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">10</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Genesis 43</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Genesis 44</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Genesis 45</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Genesis 46</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Genesis 47</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Genesis 49</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Genesis 50</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">5</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">11</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Marcos 1</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Marcos 2</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Marcos 3</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Marcos 6</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Marcos 7</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Marcos 8</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Marcos 9</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">12</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Exodus 1</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Exodus 2</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Exodus 3</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Exodus 4</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Exodus 5</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Exodus 6</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Exodus 7</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">13</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Marcos 10</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Marcos 11</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Marcos 12</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Marcos 13</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Marcos 14</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Marcos 15</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Marcos 16</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">14</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Exodus 8</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Exodus 9</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Exodus 10</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Exodus 11</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Exodus 12</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Exodus 13</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Exodus 14</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">15</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Lucas 1</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Lucas 2</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Lucas 4</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Lucas 5</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Lucas 7</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Lucas 9</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Lucas 10</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">16</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Exodus 16</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Exodus 17</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Exodus 19</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Exodus 20</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Exodus 24</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Exodus 25</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Exodus 32</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">17</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Lucas 11</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Lucas 12</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Lucas 13</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Lucas 14</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Lucas 15</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Lucas 16</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Lucas 17</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">18</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Leviticus 8</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Leviticus 10</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Leviticus 16</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Leviticus 17</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Leviticus 23</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Leviticus 25</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Leviticus 27</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">19</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Lucas 18</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Lucas 19</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Lucas 20</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Lucas 21</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Lucas 22</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Lucas 23</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Lucas 24</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">20</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Bilang 14</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Bilang 17</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Bilang 20</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Bilang 21</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Bilang 22</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Bilang 23</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Bilang 24</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">21</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Juan 1</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Juan 3</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Juan 4</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Juan 10</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Juan 11</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Juan 15</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Juan 17</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">22</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Deut 1</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Deut 2</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Deut 3</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Deut 6</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Deut 8</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Deut 18</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Deut 28</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">23</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Mga Gawa 1</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Mga Gawa 2</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Mga Gawa 3</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Mga Gawa 4</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Mga Gawa 5</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Mga Gawa 6</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Mga Gawa 7</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">24</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Josue 1</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Josue 2</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Josue 3</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Josue 4</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Josue 6</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Josue 20</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Josue 24</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">25</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Mga Gawa 8</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Mga Gawa 9</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Mga Gawa 10</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Mga Gawa 11</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Mga Gawa 12</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Mga Gawa 13</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Mga Gawa 14</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">26</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Mga Hukom 4</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Mga Hukom 7</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Mga Hukom 14</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Ruth 1</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Ruth 2</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Ruth 3</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Ruth 4</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">7</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">27</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Mga Gawa 15</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Mga Gawa 16</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Mga Gawa 17</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Mga Gawa 18</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Mga Gawa 19</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Mga Gawa 20</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Mga Gawa 21</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">28</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">1 Samuel 1</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">1 Samuel 2</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">1 Samuel 3</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">1 Samuel 8</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">1 Samuel 9</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">1 Samuel 10</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">1 Samuel 15</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">29</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Mga Gawa 22</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Mga Gawa 23</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Mga Gawa 24</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Mga Gawa 25</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Mga Gawa 26</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Mga Gawa 27</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Mga Gawa 28</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">30</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">1 Samuel 16</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">1 Samuel 17</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">2 Samuel 1</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">2 Samuel 2</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">2 Samuel 5</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">2 Samuel 7</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">2 Samuel 24</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">31</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Roma 5</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Roma 6</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Roma 8</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Roma 9</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Roma 10</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Roma 12</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Roma 13</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">32</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">1 Hari 3</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">1 Hari 5</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">1 Hari 12</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">1 Hari 17</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">1 Hari 18</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">2 Hari 5</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">2 Cron 36</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">33</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">1 Cor 1</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">1 Cor 2</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">1 Cor 3</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">1 Cor 10</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">1 Cor 11</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">1 Cor 13</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">1 Cor 15</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">34</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Awit 1</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Awit 2</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Awit 6</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Awit 16</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Awit 20</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Awit 22</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Awit 23</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Hakbang</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">linggo</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Linggo</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Lunes</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Martes</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Miyerkules</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Huwebes</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Biyernes</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Sabado</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">35</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">2 Cor 11</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Galatia 1</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Galatia 2</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Galatia 3</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Galatia 4</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Galatia 5</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Galatia 6</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">36</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Awit 32</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Awit 37</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Awit 45</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Awit 46</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Awit 48</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Awit 49</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Awit 51</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">37</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Efeso 4</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Efeso 5</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Efeso 6</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Filipos 1</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Filipos 2</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Filipos 3</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Filipos 4</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">38</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Awit 67</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Awit 72</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Awit 88</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Awit 90</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Awit 91</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Awit 95</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Awit 96</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">39</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">1 Tes 1</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">1 Tes 2</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">1 Tes 3</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">1 Tes 4</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">1 Tes 5</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">2 Tes 1</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">2 Tes 2</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">40</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Awit 103</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Awit 104</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Awit 110</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Awit 122</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Awit 146</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Awit 149</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Awit 150</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">41</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">1 Tim 1</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">1 Tim 2</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">1 Tim 6</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">2 Tim 1</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">2 Tim 2</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">2 Tim 3</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">2 Tim 4</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">42</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Isaias 1</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Isaias 2</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Isaias 9</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Isaias 11</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Isaias 25</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Isaias 26</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Isaias 32</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">43</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Hebreo 1</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Hebreo 2</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Hebreo 3</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Hebreo 4</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Hebreo 5</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Hebreo 10</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Hebreo 11</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">44</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Isaias 40</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Isaias 42</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Isaias 52</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Isaias 53</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Isaias 55</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Isaias 60</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Isaias 61</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">45</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Hebreo 12</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Hebreo 13</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Santiago 1</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Santiago 2</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Santiago 3</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Santiago 4</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Santiago 5</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">46</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Jeremias 1</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Jeremias 17</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Jeremias 30</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Jeremias 31</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Jeremias 33</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Jeremias 36</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Jeremias 38</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">47</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">1 Pedro 1</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">1 Pedro 2</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">1 Pedro 3</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">1 Pedro 5</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">2 Pedro 1</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">2 Pedro 2</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">2 Pedro 3</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">48</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Ezekiel 2</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Ezekiel 3</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Ezekiel 18</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Ezekiel 36</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Ezekiel 37</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Ezekiel 38</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Ezekiel 39</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">49</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">1 John 1</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">1 John 2</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">1 John 3</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">John 4</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">2 John</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">3 John</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Judas</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">50</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Daniel 2</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Daniel 3</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Daniel 5</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Daniel 6</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Daniel 7</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Daniel 9</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Daniel 12</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">51</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Oseas 13</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Joel 3</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Mikas 5</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Zacharias 8</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Zacharias 12</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Malakias 3</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Malakias 4</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">52</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Apocalipsis 1</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Apocalipsis 2</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Apocalipsis 3</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Apocalipsis 5</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Apocalipsis 19</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Apocalipsis 21</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Apocalipsis 22</p>

SA PAGBASA NG BIBLIYA

BILANG 3

Button

Ang Diyos ay nakipag-usap sa sangkatauhan sa isang kamangha-manghang paraan. Ang Kanyang Aklat ay isang natatanging paghahayag – hindi katulad ng anupamang naisulat. Inilatag nito ang buhay ng marami sa mga manunulat nito, ipinapakita kung paano sila namuhay, kasama na ang kanilang mga pagkakamali.

<p class="font_8">Matapos tayong ipakilala ng apostol kina Abraham at David, isinulat ngayon ni Pablo ang tungkol kay Adan. Sa partikular inihambing niya ang kabiguan ni Adan sa Eden sa tagumpay ng Panginoong Jesucristo. Ang kanyang argumento ay tungkol sa pamamahala at kapangyarihan. Ito ay likas na humahantong sa sinabi niya tungkol sa mga pangakong ginawa kina Abraham at David at sa pangangailangan ng mga tao na maniwala at mamuhay alinsunod dito. Dapat tayong magtiwala sa Diyos kung gusto nating maligtas mula sa kasalanan at kamatayan. Ngunit bakit lahat ng ito ay naging mali at paano ito maitatama?</p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8">❖ <strong>Saan Nabigo si Adan</strong></p>
<p class="font_8">Kung titingnan natin ang Roma 5, tulad ng ginawa natin sa naunang mga kabanata – sa pamamagitan ng pagsusuri kung ano talaga ang sinasabi ni Pablo, pag-isipan ito at pagkatapos ay tingnan ang iba pang mga Kasulatan para sa karagdagang tulong at patnubay – magkakaroon tayo ng kapaki-pakinabang na punto. Maaari mong subukang sanayin ang iyong sarili at pagkatapos ay tingnan kung paano maihahambing ang iyong mga natuklasan sa mga nakalista sa ibaba.</p>
<p class="font_8">➢ "<em>Ang kasalanan ay pumasok sa sanlibutan sa pamamagitan ng isang tao, at ang kamatayan ay pumasok sa pamamagitan ng kasalanan. Dahil dito, lumaganap ang kamatayan sa lahat ng tao sapagkat ang lahat ay nagkasala</em>" (Roma 5:12);</p>
<p class="font_8">➢ "<em>Naghari pa rin ang kamatayan mula kay Adan hanggang kay Moises, pati sa mga taong hindi nagkasala tulad ng pagsuway ni Adan sa utos ng Diyos</em>" (5:14);</p>
<p class="font_8">➢ "<em>Totoong maraming tao ang namatay dahil sa kasalanan ng isang tao...Sapagkat hatol na kaparusahan ang idinulot matapos na magawa ang isang pagsuway</em>" (5:15,16);</p>
<p class="font_8">➢ "<em>Sa pamamagitan ng pagsuway ng isang tao, naghari ang kamatayan</em>" (5:17);</p>
<p class="font_8">➢ "<em>Ang pagsuway ng isang tao ay nagdulot ng kaparusahan sa lahat</em>" (5:18);</p>
<p class="font_8">➢ "<em>Naging makasalanan ang marami dahil sa pagsuway ng isang tao</em>" (5:19);</p>
<p class="font_8">➢ "<em>Naghari ang kasalanan sa pamamagitan ng kamatayan</em>" (5:21).</p>
<p class="font_8">Ang mahalagang punto dito ay binigyan si Adan ng pagkakataong sundin ang batas ng Diyos – ang huwag kumain ng ipinagbabawal na bunga – at pinili niyang sumuway. O, para ipahayag ito sa ibang paraan, binigyan siya ng pagkakataong <em>daigin </em>ang mga pagnanasang iyon at <em>mamuno </em>sa kanyang maling kaisipan, ngunit bumigay siya sa tukso at sa halip siya ang nadaig ng pagnanasa. Pansinin na ginamit ni Pablo ang wika ng pamumuno nang sabihin niyang: "Naghari pa rin ang kamatayan mula kay Adan hanggang kay Moises", "ang kamatayan ay naghari sa pamamagitan ng isang tao" at "Naghari ang kasalanan sa pamamagitan ng kamatayan".</p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8">Sa pagsusuri ni Pablo, ang kasalanan at kamatayan ay nangibabaw at ang kalalakihan at kababaihan ay naging mga paksa o alipin sa kaharian ng kasalanan at kamatayan. Pansinin ang terminolohiya na lubhang mahalaga. Hindi sinasabi ni Pablo ang tungkol sa Diyablo o satanas na kumukontrol – kundi sinasabi niya ang tungkol sa ang problema ng kasalanan at kamatayan. Titingnan natin ang paksa ng Diyablo at ng Satanas sa susunod. Sa ngayon, kailangan nating maunawaan mismo kung ano talaga ang ipinupunto ng apostol.</p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8">❖ <strong>Ang Kaharian sa Eden</strong></p>
<p class="font_8">Nilikha ng Diyos sina Adan at Eba at nanirahan sila sa isang magandang kapaligiran, kung saan ang lahat ay "napakabuti" (Genesis 1:31). Hindi iyon perpekto dahil ipinahihiwatig ng katagang iyon na wala nang mangyayaring mali. Nais ng Diyos na magkaroon sila ng pagkakataong pumili sa pagitan ng tama at mali. Ito ang nagbigay sa kanila ng paraan kung saan magagawa nila, kung nais nila, na ipakita ang kanilang pagpapahalaga sa lahat ng ibinigay sa kanila ng Diyos at ipakita ang kanilang pagmamahal sa Kanya, kung iyon ang nadama nila tungkol sa kanilang Lumikha. Kaya inutusan sila ng Diyos na mamuhay nang tapat. Sinabi niya sa kanila na ang pagsuway ay magdudulot ng matinding ibubunga at inaanyayahan silang pamahalaan ang Kanyang mundo sa pamamagitan muna ng paghahari sa kanilang sarili at sa kanilang mga pagnanasa. Kailangang magkaroon sila ng kapamahalaan at mamumuno bilang hari at reyna sa bagong daigdig ng Diyos:</p>
<p class="font_8">“<em>Pagkatapos, sinabi ng Diyos: ‘Ngayon, likhain natin ang tao ayon sa ating larawan, ayon sa ating wangis. </em><em><strong>Sila ang mamamahala</strong></em><em> sa mga isda, sa mga ibon sa himpapawid at sa lahat ng hayop, maging maamo o mailap, malaki o maliit.’ Nilalang nga ng Diyos ang tao ayon sa kanyang larawan. Sila'y kanyang nilalang na isang lalaki at isang babae, at sila'y pinagpala niya. Sinabi niya, ‘Magpakarami kayo at punuin ninyo ng inyong mga anak ang buong daigdig, at </em><em><strong>kayo ang mamahala </strong></em><em>nito. </em><em><strong>Binibigyan ko kayo ng kapangyarihan</strong></em><em> sa mga isda sa tubig, sa mga ibon sa himpapawid, at sa lahat ng mga hayop na nasa ibabaw ng lupa’</em>” (Genesis 1:26-28).</p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8">Nilikha sila ng Diyos ayon sa Kanyang larawan, isang katagang hindi nangangahulugang pisikal na pagkakatulad, dahil may mga pisikal na pagkakaiba sa pagitan ng kalalakihan at kababaihan. Ang likhain ayon sa banal na pagkakawangis ay nangangahulugang maipapakita nila ang mismong mga katangian ng Diyos at ng mga anghel na nabuhay kasama Niya. Maaari silang maging makadiyos na lalaki at babae.</p>
<p class="font_8">Ngunit, una, kinailangan nilang "magkaroon ng pamamahala" at "supilin" ang anumang kaisipan o pagnanasa na maaaring magkayari sa kanila. Sa estado nila nang sila ay likhain ng Diyos, hindi sila magkakaroon ng gayong mga kaisipan, at malamang ay mangyari ito sa kanila mula sa loob, kaya ginawa ng Diyos at ipinakilala ang isang nilalang na maaaring magkaroon ng gayong mga kaisipan. Naiiba siya sa iba pang mga nilalang na ginawa ng Diyos, dahil napakasagana nito ng katusuhan ng mga hayop.</p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8">❖ <strong>Pagpasok ng Ahas!</strong><img height="211" src="file:///C:/Users/HP/AppData/Local/Temp/msohtmlclip1/01/clip_image002.gif" width="145"></p>
<p class="font_8">Nakasaad sa Bibliya ang tungkol sa nilalang na ito: "Ang ahas ang pinakatuso sa lahat ng hayop na nilikha ng Panginoong Yahweh" (Genesis 3:1). Ang ahas ay naging manunukso sa mainam na hardin na ito. Iminungkahi nito kay Eba na hindi talaga ibig sabihin ng Diyos ang sinabi Niya tungkol sa ipinagbabawal na bunga, bagamat upang makinabang sila: "Sinabi lang iyan ng Diyos, sapagkat alam niyang kung kakain kayo ng bunga niyon ay makakaunawa kayo. Kayo'y magiging parang Diyos at malalaman ninyo ang mabuti at masama" (3:5). Ginising ng mungkahing iyon ang pagnanasa ni Eba na hindi pa naroon noon. Tiningnan niya, nagustuhan niya ang kanyang nakita at ninais niya ng karunungang maaring dala nito, kaya’t kinuha niya ang bunga at kumain nito.</p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8">Pinagtibay ni Apostol Pablo ang malinaw nakasulat sa Bagong Tipan mula sa Genesis – na si Eba ay nalinlang ng mga mungkahi ng ahas at hindi lubos na naunawaan ang ginagawa niya nang kumain siya ng bunga (I Timoteo 2:14). Mismong sa talata ding iyon ipinaliwanag niya na hindi nalinlang si Adan. Nang ibigay ni Eba ang bunga kay Adan alam niya kung ano talaga ang pagpipilian: sundin ang Diyos o suwayin Siya. Pinili niyang suwayin, marahil para hindi siya mahiwalay kay Eba. Kung gayon, pagpapakita ito ng pagmamahal sa kanya, ito ay isang gawain na nagpapakita na ang pagmamahal ni Adan kay Eba ay mas mataas kaysa pagmamahal niya sa Diyos.</p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8">Lahat ng tatlong ng mga salarin ay may pananagutan – pati na rin ang ahas. Ang anumang ideya na ang ahas ay hindi talaga nilalang, o ito ay isa pang paraan ng paglalarawan ng isang di-pangkaraniwang diyablo, o Satanas, ay malinaw na nabigo. Itinuring ng Diyos ang ahas bilang responsable sa hamon sa Kanyang utos at pagtukso sa babae upang sumuway:</p>
<p class="font_8">“<em>Sa iyong ginawa'y may parusang dapat, na ikaw lang sa lahat ng hayop ang magdaranas; mula ngayon ikaw ay gagapang, at ang pagkain mo'y alikabok lamang. </em><em><strong>Kayo ng babae'y aking pag-aawayin, binhi mo't binhi niya'y lagi kong paglalabanin. Ang binhi niya ang dudurog sa iyong ulo, at sa sakong niya'y ikaw ang tutuklaw</strong></em>” (Genesis 3:14-15).</p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8">❖ <strong>Espesyal na Anak ni Eba</strong></p>
<p class="font_8">Ang parusang ipinataw ng Diyos sa ahas ay nangangahulugan na lahat ng likas na anak nito, ahas man o ulupong, ay gagapang sa hinaharap. Dahil dito gumagapang ang mga ito sa alabok ng lupa at may espirituwal na aral na matututuhan dito. Ang ahas ang unang humamon sa katotohanan ng Salita ng Diyos at nagduda sa Kanyang batas. Kaya ginagawang halimbawa o simbolo ng Biblia ang ahas sa lahat ng mag-aalinlangan din sa sinabi ng Diyos sa kalaunan.</p>
<p class="font_8">Gayunman, si Eba ay magkaroon ng isang espesyal na inapo – isang taong isisilang ng isang babae ngunit hindi magkakaroon ng amang tao. Inilalarawang maingat ng Biblia ang darating na anak bilang "kanyang anak" (Genesis 3:15) at maaaring inisip ng mga tao kung paano iyon maaaring mangyari. Paano maisisilang ang isang bata nang walang ama? Kailangan ang himala para mangyari iyon sapagkat ang Diyos ang magiging Ama at si Maria (magmumula kay Eba) ang magiging ina. Sa pamamagitan ni Maria, mamanahin ni Jesus ang lahat ng katangian ng sangkatauhan.</p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8">Ang hulang ito – tungkol sa anak ng babae – ang pinakaunang pangako ng ebanghelyo. Ito ay ganap na nakaayon sa ipinangako kina Abraham at David tungkol sa isang espesyal na anak na isisilang sa kanilang pamilya. Ang anak ay ang Panginoong Jesucristo. Ang tatlong pangako ay ipinapakita nang magkakatabi dito:</p>
<p class="font_8">Pangako ng Ebanghelyo</p>
<p class="font_8"><strong>Eba</strong></p>
<p class="font_8">“Kayo   ng babae'y aking pag-aawayin, binhi mo't binhi niya'y lagi kong paglalabanin.   Ang binhi niya ang dudurog sa iyong ulo, at sa sakong niya'y ikaw ang   tutuklaw” (Genesis 3:15;</p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8"><strong>Abraham</strong></p>
<p class="font_8">“Sasakupin   nila ang mga lunsod ng kanilang mga kaaway. Sa pamamagitan ng iyong lahi,   pagpapalain ang lahat ng bansa sa daigdig” (Genesis 22:17-18);</p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8"><strong>David</strong></p>
<p class="font_8"><em>“Pagkamatay mo, isa sa mga anak mong   lalaki ang hahalili sa iyo bilang hari, at papatatagin ko ang kanyang   kaharian. Siya ang magtatayo ng templo para sa akin, at sa kanyang angkan   magmumula ang maghahari sa aking bayan magpakailanman. Ako'y kanyang magiging   ama at siya'y aking magiging anak” (2 Samuel 7:12-14).</em></p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8">Lahat ng pangakong ito ay tungkol sa pamamahala at kapangyarihan. Si Eba ay pinangakuan ng isang darating – ang anak ng isang babae – na durugin sa kamatayan ang lahat ng bagay na salungat sa Diyos at salungat sa Kanyang kalooban. Ngunit ang ipinangako ay madudurog sa proseso. Iyan ay isang bagay na kapwa binanggit sa Lumang Tipan at Bagong Tipan tungkol sa layunin ng Diyos:</p>
<p class="font_8">“<em>Ngunit nang sumapit ang tamang panahon, </em><em><strong>isinugo ng Diyos ang kanyang Anak na isinilang ng isang babae at namuhay sa ilalim ng Kautusan</strong></em><em> upang palayain ang mga nasa ilalim ng Kautusan. Sa gayon, tayo'y maituturing na mga anak ng Diyos</em>” (Galacia 4:4-5);</p>
<p class="font_8">“<em>Ngunit </em><em><strong>dahil sa ating mga kasalanan kaya siya nasugatan; siya ay binugbog dahil sa ating kasamaan.</strong></em><em>Tayo ay gumaling dahil sa pahirap na dinanas niya at sa mga hampas na kanyang tinanggap</em>” (Isaias 53:5);</p>
<p class="font_8">“A<em>ng mga taong gayon ay hindi naglilingkod kay Cristo na Panginoon natin, kundi sa pansariling hangarin. Inililigaw nila ang mga may mahinang pag-iisip sa pamamagitan ng kaakit-akit at matatamis na pangungusap. Balitang-balita ang inyong pagkamasunurin kay Cristo, at ikinagagalak ko ito. Ngunit nais kong maging matalino kayo tungkol sa mga bagay na mabuti at walang muwang tungkol sa masama. </em><em><strong>Ang Diyos ang bukal ng kapayapaan at malapit na niyang pasukuin sa inyo si Satanas</strong></em>” (Roma 16:18-20).</p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8">Sa huling talata malinaw na ginugunita ni Apostol Pablo ang nangyari sa Eden, nang linlangin ng ahas si Eba na may "mapanghikayat na pananalita". Tinitiyak niya sa kanyang mga mambabasa na lahat ng gayong panlilinlang ay magwawakas kapag ang mga kalaban ng Diyos ay nadurog sa ilalim ng kanilang mga paa, kapag ang lahat ng mga mali sa kasalukuyan ay naitama.</p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8">❖ <strong>Lubos na Pagpipigil sa Sarili</strong></p>
<p class="font_8">Si Jesus ay lubos na nangingibabaw sa sarili at makasariling hangarin; hindi kailanman nagkaroon ng pagkakataon na nawalan siya ng kontrol o pinayagan niyang maging mali ang pag-iisip o hangal na pagnanasa ang mangibabaw. Ang pagsunod niya sa kalooban ng Diyos Ama ay talagang napakaganda. Anuman ang ipahiwatig sa kanya ng kanyang likas na pagkatao, at nadama rin niya ang katulad na damdamin na mayroon tayo, hindi niya kailanman sinunod ang mga pagnanasang iyon. Naparito siya upang gawin ang kalooban ng Kanyang Ama at, tulad ng ating nakita, ginawa niya ito nang perpekto. Siya ay masunurin, na salungat kay Adan at, humarap sa mas malalaking tukso kaysa sa mga hinarap ni Adan, nanaig si Jesus.</p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8"><strong>Adan</strong></p>
<ul class="font_8">
<li><p class="font_8"><em>“maraming tao   ang namatay dahil sa kasalanan ng isang tao”</em></p></li>
<li><p class="font_8"><em>“hatol na   kaparusahan ang idinulot matapos na magawa ang isang pagsuway”</em></p></li>
<li><p class="font_8"><em>“Sa pamamagitan   ng pagsuway ng isang tao, naghari ang kamatayan”</em></p></li>
<li><p class="font_8"><em>“sa pamamagitan   din ng isang tao, si Jesu-Cristo, ang mga taong pinagpala nang sagana at   itinuring na matuwid ng Diyos ay maghahari sa buhay” (5:17)</em></p></li>
<li><p class="font_8"><em>“ang pagsuway ng   isang tao ay nagdulot ng kaparusahan sa lahat”</em></p></li>
<li><p class="font_8"><em>“naging   makasalanan ang marami dahil sa pagsuway ng isang tao”</em></p></li>
<li><p class="font_8"><em>“kung paanong   naghari ang kasalanan sa pamamagitan ng kamatayan”</em></p></li>
</ul>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8"><strong>Jesus</strong></p>
<ul class="font_8">
<li><p class="font_8"><em>“ang   kagandahang-loob ng Diyos ay mas dakila, gayundin ang kanyang walang bayad na   kaloob sa maraming tao sa pamamagitan ng kagandahang-loob ng isang tao, si   Jesu-Cristo” (5:15)</em></p></li>
<li><p class="font_8"><em>“kaloob na   nagpapawalang-sala naman ang idinulot matapos magawâ ang maraming pagsuway”   (5:16)</em></p></li>
<li><p class="font_8"><em>“ang matuwid na   ginawa rin ng isang tao ay nagdudulot ng pagpapawalang-sala at buhay sa   lahat” (5:18)</em></p></li>
<li><p class="font_8"><em>“marami rin ang   mapapawalang-sala dahil sa pagsunod ng isang tao” (5:19)</em></p></li>
<li><p class="font_8"><em>“...ang   kagandahang-loob ng Diyos sa pamamagitan ng pagpapawalang-sala. Ito'y   magdudulot ng buhay na walang hanggan sa pamamagitan ng ating Panginoong   Jesu-Cristo” (5:21).</em></p></li>
</ul>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8">Ang pagsunod na ito ay mahalagang bahagi ng layunin ng Diyos. Ang mga bunga ng kasalanan ni Adan ay maaari lamang baligtad ng isang taong nagpakita ng ganap na pagsunod sa mga utos ng Diyos. Binigyang-diin ni Pablo ang pagkakaiba sa Roma 5, kung saan malinaw na ipinakita ang pagkakaiba nina Adan at Jesus.</p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8">Kung saan nabigo si Adan ay nagtagumpay ang Panginoong Jesucristo at kung ano ang nawala ni Adan nabawi ng Panginoon, kapwa para sa kanyang sarili at sa lahat ng kanyang mga alagad. Ang buhay ni Adan ay maaaring ibuod bilang isa sa mga pagkakasala, pagsuway, kaparusahan at kamatayan. Ang kay Jesus ay sa pagsunod, kabutihan, biyaya at buhay. Ang isa ay nawalan ng kontrol sa kanyang sarili at sa posibilidad na mamuno sa nilikha ng Diyos; ang isa naman ay nagtamo ng kontrol at binigyan ng pamamahala ng Diyos. Si Adan ay dinakip at pinalayas mula sa kinaroroonan ng Diyos, ngunit si Jesus ay dinakila at pinayapa. Ang paghahambing na ito ay nasa isipan ni Pablo nang sabihin niya ang tungkol sa mga pagkakaiba nina Adan at Jesus, na kapwa espesyal na nilikha ng Diyos:</p>
<p class="font_8">“<em>Nawa'y magkaroon kayo ng kaisipan na tulad ng kay Cristo Jesus. Kahit taglay niya ang kalikasan ng Diyos, hindi niya ipinagpilitang manatiling kapantay ng Diyos. Sa halip, kusa niyang binitawan ang pagiging kapantay ng Diyos, at namuhay na isang alipin. Ipinanganak siya bilang tao. At nang siya'y maging tao, nagpakumbaba siya at naging masunurin hanggang kamatayan, maging ito man ay kamatayan sa krus. Dahil dito, siya'y lubusang itinaas ng Diyos, at binigyan ng pangalang higit sa lahat ng pangalan. Sa gayon, sa pangalan ni Jesus ay luluhod at magpupuri ang lahat ng nasa langit, nasa lupa, at nasa ilalim ng lupa. At ang lahat ay magpapahayag na si Jesu-Cristo ay Panginoon, sa ikaluluwalhati ng Diyos Ama” (Filipos 2:5-11).</em></p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8">Pansinin ang maingat na paghahambing na ginawa sa pagitan nina Adan at ng Panginoong Jesus:</p>
<p class="font_8">➢ Kapwa sila "nasa anyo ng Diyos", na ginawa sa Kanyang larawan;</p>
<p class="font_8">➢ Nais ni Adan na maging kapantay ang Diyos; Si Jesus ay walang gayong mga hangarin – gusto lang niyang gawin ang kalooban ng kanyang Ama, una sa lahat;</p>
<p class="font_8">➢ Kapwa sila isinilang sa "anyo ng tao" at nagkaroon ng personal na napagtanto na nilikha sila ng Diyos at nais Niya ang isang bagay sa kanila;</p>
<p class="font_8">➢ Dinakila ni Adan ang kanyang sarili – sa pamamagitan ng paglagay ng sarili muna – at siya ay pinababa ng Diyos. Si Jesus ay nagpakumbaba ng kanyang sarili – sa pamamagitan ng pagsunod sa kalooban ng Diyos sa lahat ng oras – at siya ay dinakila ng Diyos;</p>
<p class="font_8">➢  Si Adan ay suwail sa isang bagay – kinain niya ang ipinagbabawal na bunga; Si Jesus ay masunurin hanggang kamatayan, "maging sa kamatayan sa krus" – ang pagpapakita ng pinakadakilang sakripisyo sa sarili;</p>
<p class="font_8">➢ Si Adan ay pinalayas mula sa lugar kung saan siya dapat magkaroon ng pamamahala – nawala ang kanyang kaharian. Si Jesus ay lubhang dinakila ng Diyos dahil sa kanyang pagsunod at ngayon ay dapat lumuhod tayo sa kanyang harapan. Hindi nagtagal kinikilala ng lahat kapwa sa langit at lupa ang Panginoong Jesucristo bilang Hari, "sa kaluwalhatian ng Dios Ama".</p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8">❖ <strong>Si Jesucristo ang Hari</strong></p>
<p class="font_8">Ang talatang ito ng Banal na Kasulatan, na may maingat at sinadyang paghahambing kina Adan at Jesus, ay nagpapaliwanag na si Jesus ang kahalili ni Adan, at may ilan pang iba na gumagawa ng gayon ding punto. Kung minsan ang pagkakaiba ay lubos na hindi napapansin; kailangan mong hanapin ito. Ang Biblia ay kadalasang gumagana sa ganoong antas, sa pamamagitan ng pagbibigay ng mga maliliit na punto sa tamang direksyon, ngunit umaasang magiging alerto tayo sa mga indikasyon nito. Kaya nga makakakita tayo ng mga bagong bagay habang paulit-ulit nating binabasa ito at isa ito sa mga dahilan kung bakit napakaganda ng aklat ng Biblia. Narito ang ilang halimbawa kung saan makikita ninyo mismi ang pagkakaiba:</p>
<p class="font_8">“<em>Aking dudurugin sa kanyang harapan, silang namumuhi na mga kaaway. Ang katapatan ko't pag-ibig na wagas, ay iuukol ko't aking igagawad, at magtatagumpay siya oras-oras. Mga kaharia'y kanyang masasakop, dagat na malawak at malaking ilog. Ako'y tatawaging Ama niya't Diyos, tagapagsanggalang niya't manunubos. </em><em><strong>Gagawin ko siyang panganay at hari, pinakamataas sa lahat ng hari! Ang aking pangako sa kanya'y iiral at mananatili sa aming kasunduan. Laging maghahari ang isa niyang angkan, sintatag ng langit yaong kaharian</strong></em>” (Mga Awit 89:23-29);</p>
<p class="font_8">“<em>Si Cristo ang larawan ng Diyos na di-nakikita. Siya ang panganay na anak at pangunahin sa lahat ng mga nilikha. Sapagkat sa pamamagitan niya ay nilikha ang lahat ng nasa langit at nasa lupa, nakikita man o hindi, pati ang mga espirituwal na kapangyarihan, paghahari, pamamahala, at pamumuno. Ang lahat ay nilikha ng Diyos sa pamamagitan niya at para sa kanya. </em><em><strong>Siya ang una sa lahat, at ang buong sansinukob ay nananatiling nasa kaayusan sa pamamagitan niya. Siya ang ulo ng iglesya na kanyang katawan. Siya ang pasimula, siya ang panganay na binuhay mula sa kamatayan, upang siya'y maging pangunahin sa lahat</strong></em>” (Colosas 1:15-18).</p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8">Sa dalawang talatang ito inilarawan si Jesus bilang "panganay", isang katagang nangangahulugan na ang taong pangunahin o dakila sa lahat. Hindi nito inilalarawan ang panahon na isinilang siya, kundi ang katungkulan kung saan dinakila siya ng Diyos. Totoong si Jesus ang unang taong babangon mula sa mga patay hanggang sa buhay na walang hanggan at sa ganoong kahulugan siya din ang kauna-unahan. Ngunit ang mahalagang puntong ginagawa, kapag binanggit si Jesus bilang "panganay," ay dahil siya ay nasa itaas at higit pa sa lahat ng iba pa sa layunin ng Diyos.</p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8">Nabuhay si Jesus nang isilang siya ni Maria sa Betlehem, sapagkat siya ang anak ng babae gayundin ang Anak ng Diyos. Kapwa nag-ambag sina Maria at ang Makapangyarihang Diyos sa paglikha sa kanya, tulad ng paggawa sa atin ng ating mga magulang bilang kakaibang mga tao. Namana ni Jesus ang mga katangian ng kanyang Ama at ina. Tulad ng nakita na natin, ang kagila-gilalas na bagay ay yaong lubos na napasailalim si Jesus at kinokontrol ng mga ugali ng tao na minana niya mula sa kanyang ina at namuhay upang gawin ang kalooban ng kanyang Ama. Iyon ang dakilang tagumpay na nagawa niya at iyon ang daan kung saan siya ay naghari sa kasalanan, sa laman, at dinaig ang kapangyarihan at pang-aakit nito. Walang sinumang nakagawa nito bago o pagkatapos ni Jesus. Ito ang tanda ng kanyang malaking tagumpay laban sa kasalanan at kasamaan, sa lahat ng anyo nito.</p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8">❖ <strong>Si Jesucristo Higit sa Lahat</strong></p>
<p class="font_8">Kapag natanto natin na si Jesus ay nakatataas sa layunin ng Diyos, marami pang ibang bagay sa Banal na Kasulatan ang nagaganap. Mula sa sandaling nagkasala si Adan, sinimulang ipatupad ng Diyos ang Kanyang planong bawiin at ipanumbalik ang sangkatauhan. Alam Niya ang lahat. Kaya alam ng Diyos na magkakasala ang tao at nagpasiya na kung paano Niya ibabalik ang katungkulan ng tao. Makikialam Siya sa pagsagip sa sangkatauhan. Ang pagsilang at tadhana ng Kanyang Anak ay naihayag na mula pa noong panahon ng Paglikha; ganyan ang mga bagay-bagay sa Diyos! Ang kagila-gilalas sa lahat ng ito ay handa pa rin Siyang magpatuloy sa Paglikha, gayong nalalaman Niya kunga ano ang sangkot sa Kanya at sa Kanyang Anak. Ginawa Niya iyon dahil mahal Niya ang sangkatauhan at nais Niyang hanapin ng tao katuparan at ang tunay na kaligayahan.</p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8">Sina Adan at Eba ay medyo nabago dahil sa kanilang karanasan sa paghihimagsik at pagsuway at ang dati nilang maayos na pag-iral ay nawasak. Sinasabi ng tala tungkol sa kanila na: <em>"Nagkaroon nga sila ng pagkaunawa matapos kumain. Noon nila nalamang sila'y hubad, kaya kumuha sila ng mga dahon ng igos, pinagtahi-tahi nila ang mga ito at ginawang panakip sa katawan” </em>(Genesis 3:7). Nang hinamon tungkol sa kanilang maling gawain ay nagsimulang sisihin nina Adan at Eba ang bawat isa, at nagmukhang kawawang pares sa kanilang mga suot na dahon ng igos.</p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8">Naawa ang Diyos sa kanila at ginawan sila ng wastong pantakip, na nangangailangan ng sakripisyo ng hayop, o mga hayop. Sa ganitong paraan ipinamalas Niya na ang wastong pantakip sa kasalanan, na katanggap-tanggap sa Kanyang paningin, ay mangangailangan ng sakripisyo para sa kasalanan. Nasa Kanyang isipan na si Jesus, dahil sinabi ng kinasihang tala ang tungkol sa Panginoong Jesucristo na siya "ang Korderong pinatay" (Apocalipsis 13:8) at "ang Kordero ng Diyos, na nag-aalis ng kasalanan ng sanlibutan" (Juan 1:29).</p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8">❖ <strong>Naroon na ba si Jesus bago pa siya ipanganak?</strong></p>
<p class="font_8">Maraming mga iba pang Kasulatan na ginagamit ng ilang tao para imungkahi na umiral si Jesus kasama ng Diyos mula pa sa simula ng paglikha. Kung maunawaan nang wasto ang talagang itinuturo ng mga ito ay si Jesus ay:</p>
<p class="font_8">➢ Nasa isipan ng Diyos mula pa sa simula, at</p>
<p class="font_8">➢ Higit sa lahat ng iba pa sa layunin at pag-ibig ng Diyos.</p>
<p class="font_8">Narito ang ilan sa mga talatang iyon, na may ilang komento kung saan kailangan:</p>
<p class="font_8">“<em>Nang pasimula ay naroon na ang Salita; ang Salita ay kasama ng Diyos, at ang Salita ay Diyos. Sa pasimula ay kasama na ng Diyos ang Salita. Nilikha ang lahat ng bagay sa pamamagitan niya...Naging tao ang Salita at nanirahan sa piling namin. Nakita namin ang kaluwalhatiang tunay na kanya bilang kaisa-isang Anak ng Ama. Siya ay puspos ng kagandahang-loob at ng katotohanan</em>” (Juan 1:1-3,14).</p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8">Madalas gamitin ng apostol na si Juan ang wikang tulad nito para ilarawan ang plano at layunin ng Diyos. Tinatawag niya ang layuning ito na "ang Salita". Ang layuning ito, na nasa isipan ng Diyos, ay nakalarawan sa atin na para bang ito ay isang tao. Ang Lumang Tipan ay kadalasang gumagamit ng matalinghagang pananalita para ilarawan ang layunin o karunungan ng Diyos (tingnan, halimbawa, sa Mga Kawikaan 8:12-31 o Mga Awit 147:15). Ito ay isang talinghaga ng pananalita na kilala bilang 'pagbibigay ng katauhan' – kapag ang isang mahirap unawain na ideya, tulad ng karunungan, ay inilalarawan na para bang ito ay isang tao. Iyan ang ginagawa ng mga Banal na Kasulatan dito upang gawing mas malinaw ang plano ng Diyos.</p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8">May plano ang Diyos sa Kanyang isipan, sabi ni Juan, at ang Kanyang makapangyarihang Salita ay handa nang kumilos, tulad noong likhain Niya ang mundo. Gayunman, sa pagkakataong ito, ito ay isang bagong nilikha na binigyang buhay ng Diyos - "ang kaisa-isang Anak ng Ama" (Juan 1:14), isang katagang isinalin din bilang "bugtong ng Ama". Ang iba pang mga pagpapahayag ni Juan sa kanyang salaysay ng ebanghelyo ay nakaayon sa paggamit ng pananalitang ito, dahil itinala ni Juan ang mga salitang ito tungkol kay Jesus, na dumating upang gumawa ng bagong simula sa pagitan ng Diyos at ng sangkatauhan:</p>
<p class="font_8">“<em>Sapagkat gayon na lamang ang pag-ibig ng Diyos sa sangkatauhan, kaya't ibinigay niya ang kanyang kaisa-isang Anak, upang ang sinumang sumampalataya sa kanya ay hindi mapahamak, kundi magkaroon ng buhay na walang hanggan. Isinugo ng Diyos ang kanyang Anak, hindi upang hatulan ng parusa ang sanlibutan, kundi upang iligtas ito sa pamamagitan niya</em>” (Juan 3:16,17);</p>
<p class="font_8">“Ang mula sa itaas ay dakila sa lahat; ang mula sa lupa ay taga-lupa at nagsasalita tungkol sa mga bagay sa lupa. Ang mula sa langit ay dakila sa lahat. 32 Pinapatotohanan niya ang kanyang nakita at narinig ngunit walang tumatanggap sa kanyang patotoo. 33 Ang tumatanggap sa kanyang patotoo ay nagpapatunay na ang sinasabi ng Diyos ay totoo. 34 Ang isinugo ng Diyos ay nagpapahayag ng mga salita ng Diyos, sapagkat lubusang ipinagkakaloob ng Diyos ang kanyang Espiritu. 35 Iniibig ng Ama ang Anak, at ibinigay niya rito ang pamamahala sa lahat ng bagay” (3:31-35);</p>
<p class="font_8">“Ako nga ang tinapay na nagbibigay-buhay na bumabâ mula sa langit. Mabubuhay magpakailanman ang sinumang kumain ng tinapay na ito. At ang tinapay na ibibigay ko upang mabuhay ang sanlibutan ay ang aking laman” (6:51);</p>
<p class="font_8">“Kaya't sinabi ni Jesus, “Kayo'y mula dito sa ibaba, ako'y mula sa itaas. Kayo'y taga-sanlibutang ito, ngunit ako'y hindi...Kaya't sinabi ni Jesus, “Kapag naitaas na ninyo ang Anak ng Tao, malalaman ninyong ‘Ako'y Ako Nga.’ Wala akong ginagawa batay sa sarili kong kapangyarihan. Ang ipinapasabi lamang ng Ama ang siya kong sinasabi, 29 at kasama ko ang nagsugo sa akin at hindi niya ako iniiwan, sapagkat lagi kong ginagawa ang kalugud-lugod sa kanya” (8:23,28-29);</p>
<p class="font_8">“Mahal kayo ng Ama sapagkat ako'y minahal ninyo at naniwala kayo na ako'y nagmula sa Diyos.[a] 28 Ako nga'y nanggaling sa Ama at naparito sa sanlibutan; ngayo'y aalis na ako sa sanlibutan at babalik na sa Ama” (16:27-28).</p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8">Ang mahalagang katuruan sa lahat ng talatang ito ay hindi pinili ni Jesus na pumarito dahil nabubuhay na siya sa langit at isinugo siya ng Diyos sa lupa. Nabuhay siya sa pamamagitan ng gawa ng Diyos nang isilang siya sa pamamagitan ng paggamit ng Banal na Espiritu ng Diyos. Iyon ay tuwirang bunga ng banal na pagkilos at panghihimasok; at naparito siya upang gawin ang kalooban ng kanyang Ama, magsalita ng Kanyang mga salita, isagawa ang Kanyang mga gawa at ipakita ang Kanyang kapangyarihan sa gawa.</p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8">Isinugo ng Diyos si Jesus, sa gayon ding paraan isinugo ng Dios si Juan Bautista: "Sinugo ng Diyos ang isang tao na nagngangalang Juan" (Juan 1:6). Hindi ibig sabihin nito na si Juan Bautista ay nanirahan sa langit bago siya isinilang sa mundo, ngunit siya ay isang taong isinugo ng Diyos upang gumawa ng isang partikular na gawain. Pinasimulan ng Diyos ang kanyang gawain, pagkatapos ay naging sanhi upang siya ay ipinanganak sa lupa (sa matatandang magulang), upang pumunta siya at maipahayag ang pagparito ni Jesus.</p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8">Ang isa pang halimbawa ay maaaring makatulong. Nang sabihin ni Jesus: "<em>Ako nga ang tinapay na nagbibigay-buhay na bumabâ mula sa langit. Mabubuhay magpakailanman ang sinumang kumain ng tinapay na ito. At ang tinapay na ibibigay ko upang mabuhay ang sanlibutan ay ang aking laman</em>" (6:51), inihalintulad niya ang kanyang pagparito sa pagkain ng mana sa ilang (tingnan sa Juan 6:31). Ang Diyos, hindi si Moises, ang nagpakain ang mga anak ni Israel sa ilang ng Sinai sa pamamagitan ng pagbibigay ng manna, na nabuo sa lupa tulad ng hamog (Exodo 16:14). Hindi ito tinapay na literal na bumaba mula sa langit. Nagmula ito sa langit dahil iniutos ng Diyos na mabuo ito sa lupa, at ang Diyos ay nasa langit. Sa gayon ding paraan, nabuo si Jesus sa lupa nang isilang siya ng Diyos kay Maria. Hindi siya bumaba mula sa langit kundi, gaya ng manna, siya ay naparito sa lupa nang mangyari iyon dahil sa Diyos (tingnan sa Lucas 1:35).</p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8">Lahat ng gagawin ni Jesus ay malalaman nang maaga ng Diyos, na nakaaalam ng lahat, maging bago pa man mangyari ang isang bagay. Sa sinabi niya, samakatuwid ay hindi binibigyang pansin ni Jesus ang kanyang sariling mga nagawa at nakamit; sa halip ay itinaas niya ang kanyang Ama. Huwag kang magkamali! Kung ang Diyos ay hindi nanguna at naging dahilan upang siya ay ipanganak, wala sana si Jesus.</p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8">❖ <strong>Ama at Anak sa Paggawa</strong></p>
<p class="font_8">Itinala ni Juan ang marami sa mga sinabi ni Jesus tungkol sa pagkakaisa ng layuning umiral sa pagitan ng kanyang sarili at ng Kanyang Ama. Nagtutulungan sila para sa ating kaligtasan, ngunit ito ang palaging gawain at layunin ng Ama na magawa ito.</p>
<p class="font_8">“Ngunit sinabi sa kanila ni Jesus, “<strong>Ang aking Ama ay patuloy sa kanyang gawain hanggang ngayon, at gayundin ako</strong>” (Juan 5:17);</p>
<p class="font_8">“<strong>Kailangang gawin natin ang mga ipinapagawa ng nagsugo sa akin habang may araw pa</strong>; darating ang gabi, kung kailan wala nang makakapagtrabaho” (9:4);</p>
<p class="font_8">“<strong>Hindi sa akin galing ang sinasabi ko sa inyo. Ngunit ang Ama na nananatili sa akin ang siyang gumaganap ng kanyang gawain.</strong> Maniwala kayo sa akin; ako'y nasa Ama at ang Ama ay nasa akin. Kung ayaw ninyong maniwala sa sinasabi ko, maniwala kayo dahil sa mga ginagawa ko” (14:10.11);</p>
<p class="font_8">“<strong>Ang mga ginagawa ko sa pangalan ng aking Ama ang nagpapatotoo tungkol sa akin.</strong>Ngunit ayaw ninyong maniwala sapagkat hindi kayo kabilang sa aking mga tupa. Nakikinig sa akin ang aking mga tupa; nakikilala ko sila, at sumusunod sila sa akin. Binibigyan ko sila ng buhay na walang hanggan. Kailanma'y hindi sila mapapahamak at hindi sila maaagaw sa akin ninuman. <strong>Ang aking Ama na siyang nagbigay sa kanila sa akin ay lalong dakila sa lahat</strong>, at hindi sila maaagaw ninuman sa aking Ama.<strong> Ako at ang Ama ay iisa</strong>’” (10:25-30).</p>
<p class="font_8">Ang pagiging isa ay hindi naunawaan ng mga nakarinig kay Jesus, tulad ng kung minsan ay mali ang pagkaunawa sa ngayon. Patuloy na nagpakumbaba si Jesus sa kanyang Ama, at paulit-ulit niyang ipinaliwanag na hindi siya kumikilos ayon sa kanyang sariling awtoridad, o gumagawa ng mga bagay-bagay nang mag-isa. Gumagamit siya ng kapangyarihang ibinigay sa kanya ng Diyos, at nakikipagtulungan sa kanyang Ama sa langit. Gayunman, sa kabaligtaran, nakita ng kanyang mga kalaban ang kanyang mga ginawa bilang pagaangkin ng pagkakapantay sa Diyos.</p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8">❖ <strong>Pagkakaisa o Trinity?</strong></p>
<p class="font_8">Ngayo'y may mga taong nakatingin sa mga talatang ito at iniisip na si Jesus ay kapantay ng kanyang Ama – na ipinapalagay na 'isa at hindi mapaghihiwalay’ bilang Doktrina ng Trinity – at nakikita nila ang mga talatang ito bilang patunay na sinasabi ni Jesus na siya ay bahagi ng pagkadiyos na may tatlong pagkakaisa. Ang kuru-kuro ng Trinity na gawang tao ay ganap na di-biblikal at nagbibigay ng lubos na maling pag-unawa sa nagawa ng Ama at Anak nang magkasama.</p>
<p class="font_8">● Ang Wika ay hindi batay sa Kasulatan. Ang salitang "Trinity" ay hindi kailanman lumilitaw sa Biblia, gayundin ang mga salitang tulad ng "<em>one God in Trinity, and Trinity in Unity ... confounding the Persons: nor dividing the Substance … the Glory equal, the Majesty co-eternal ... The Father uncreate, the Son uncreate: and the Holy Ghost uncreate</em>”, at iba pa.</p>
<p class="font_8">● Ang gayong pananalita ay nagmumula sa Athanasian Creed na binuo sa isang kapulungan ng simbahan sa ikaapat o ikalimang siglo pagkatapos ni Cristo – iyan ay 200-300 taon matapos makumpleto ang Bagong Tipan.</p>
<p class="font_8">● Binabalewala ng pormulang ito ang natuklasan natin na mahalagang paghahambing si Jesus at ng kanyang pinalitan na si Adan. Napakahalaga na sapagkat isang tao ang nagdala ng problemang kinakaharap ng sangkatauhan, ang isang tao ay kailangang magdulot ng solusyon, bagaman ang isang tao na nagtatrabaho sa perpektong pagkakaisa kasama ng kanyang makalangit na Ama.</p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8">❖ <strong>Adan at Jesus</strong></p>
<p class="font_8">Ibibigay natin ang huling salita sa kabanatang ito kay Apostol Pablo, na nagpakita, sa Roma 5, ng pagkakaiba ng pagkabigo ni Adan at ng maluwalhating tagumpay ng Panginoong Jesucristo. Ginagawa niyang muli ang paghahambing na iyon sa isa pa sa kanyang mga sulat, sa kapitulo 15 ng Unang Sulat sa mga taga-Corinto; at habang ginagawa niya sinasabi niya sa atin ang mas marami pa tungkol sa likas na katangian at gawain ni Jesus. Narito ang mahahalagang talata, bagama't maaari mong basahin ang buong kapitulo para sundan ang buong argumento:</p>
<p class="font_8">Pinag-isipan kaagad at ng mahabang panahon ni David ang mga pangakong ito na ginawa sa kanya ng Diyos. Ang kanyang agarang reaksyon ay isang pagpapahalaga na ang ipinangako ng Diyos ay hindi madaling makamit, dahil sinabi niya:</p>
<p class="font_8">“<em>Ngunit sa katunayan si Cristo'y muling binuhay at ito'y katibayan na muli ngang bubuhayin ang mga patay. </em><em><strong>Kung paanong dumating ang kamatayan sa pamamagitan ng isang tao, gayundin naman, dumating ang muling pagkabuhay sa pamamagitan din ng isang tao. Sapagkat kung paanong namamatay ang lahat dahil sa kanilang kaugnayan kay Adan, gayundin naman, mabubuhay ang lahat dahil sa kanilang kaugnayan kay Cristo</strong></em><em>. Ngunit ang bawat isa'y may kanya-kanyang takdang panahon. Si Cristo ang pinakauna sa lahat; pagkatapos, ang mga kay Cristo sa panahon ng pagparito niya. At darating ang wakas, kapag naibigay na ni Cristo ang kaharian sa Diyos Ama, pagkatapos niyang malupig ang lahat ng paghahari, pamahalaan at kapangyarihan. </em><em><strong>Sapagkat si Cristo'y dapat maghari hanggang sa malupig niya at lubusang mapasuko ang kanyang mga kaaway. Ang kahuli-hulihang kaaway na kanyang lulupigin ay ang kamatayan.</strong></em><em> Ganito ang sinasabi ng kasulatan, “Ang lahat ng bagay ay lubusang ipinailalim ng Diyos sa kanyang kapangyarihan.” Ngunit sa salitang “lahat ng bagay,” maliwanag na hindi kasama rito ang Diyos na siyang naglagay ng lahat ng bagay sa ilalim ng kapangyarihan ni Cristo. At kapag ang lahat ay nasa ilalim na ng kapangyarihan ng Anak, ipapailalim naman siya sa kapangyarihan ng Diyos na naglagay ng lahat ng bagay sa ilalim ng kapangyarihan niya. Sa gayon, ang Diyos ay mangingibabaw sa lahat</em>” (1 Corinto 15:20-28).</p>
<p class="font_8">“<em>Ganito ang sinasabi sa kasulatan, ‘</em><em><strong>Ang unang tao, si Adan, ay nilikhang binigyan ng buhay”; ang huling Adan ay espiritung nagbibigay-buhay. Ngunit hindi nauna ang espirituwal</strong></em><em>; ang pisikal muna bago ang espirituwal. Ang unang Adan ay mula sa lupa, sapagkat nilikha siya mula sa alabok; ang pangalawang Adan ay mula sa langit. Ang katawang panlupa ay katulad ng nagmula sa lupa; ang katawang panlangit ay katulad ng nagmula sa langit. </em><em><strong>Kung paanong tayo'y naging katulad ng taong nagmula sa lupa, matutulad din tayo sa taong nanggaling sa langit</strong></em><em>”</em>(15:45-49)</p>
<p class="font_8">Ito ang mga puntong ginagawa rito ng kinasihang apostol:</p>
<p class="font_8">➢ Dinala ni Adan ang kamatayan sa lahat. Ang mga nagmula sa kanya ay namamatay, at walang hindi namamatay sa kanila. Isinilang tayo "kay Adan", tulad ng ipinahayag ni Pablo.</p>
<p class="font_8">➢ Si Jesus ay nagdala ng buhay para sa lahat ng mga muling isinilang sa kanya – na "kay Cristo".</p>
<p class="font_8">➢ Darating ang buhay na iyon kapag muling pumarito si Jesus – "sa kanyang pagparito", kapag siya ay mamamahala para sa Diyos at lilipulin ang "ang lahat ng paghahari, pamahalaan at kapangyarihan" na kumalaban sa Diyos, tulad ng dapat na ginawa ni Adan.</p>
<p class="font_8">➢ Pagkatapos ay babaligtarin ni Jesus ang parusa ng kamatayan na nananaig ngayon at lilipulin ang kamatayan sa pamamagitan ng pagkakaloob ng buhay na walang hanggan sa mga taong sakop ng kanyang kaharian.</p>
<p class="font_8">➢ Kapag, sa pamamagitan ng kanyang paghahari, nasupil na ni Jesus ang lahat ng pagsalungat, ibibigay niya ang pamamahala ng kahariang iyon sa kanyang Ama, na 'ang Diyos ay mangingibabaw sa lahat' o ‘maging lahat sa lahat’ bilang isang pagsasalin mula sa mga salitang Griyego.</p>
<p class="font_8">➢ Si Adan ay nabuhay para sa kanyang sarili. Bibigyan ni Jesus ng buhay ang iba.</p>
<p class="font_8">➢ Si Adan ay ginawa mula sa alabok at pinuno ang kanyang isipan ng mga bagay na makalupa; isinantabi ni Jesus ang lahat ng gayong bagay sa lupa at pinuspos ng kanyang isipan ng mga makalangit na kaisipan.</p>
<p class="font_8">➢ Ginawa tayo ayon sa larawan ni Adan at napasailalim tayo sa lahat ng problemang bunga nito. Bilang mortal tayo ay namamatay at bilang madaling kapitan ng kasalanan nahuhulog din tayo. Gayunman, gagawin tayong ayon sa larawan ng Panginoong Jesucristo kapag ibinibigay niya sa atin ang kaloob na buhay na walang hanggan.</p>
<p class="font_8">Ang pagsusuring ito ay nagbubukas ng mga isyung hindi pa natin isinasaalang-alang, ngunit nangyayari sa Biblia. Pinagtitibay ng isang talata ang mga bagay na naranasan na natin ngunit sinasabi rin sa atin ang mga bagong bagay. Sa ganitong paraan pinalalawak nito ang ating pang-unawa at hinihikayat tayong basahin at alamin pa ang tungkol sa layunin ng Diyos – ang pagparito ni Jesus; ang Kahariang kanyang paghaharian at ang pagkabuhay na mag-uli ng mga patay. Ang I Corinto 15 ay tungkol sa lahat ng bagay na iyan – at ang paraan kung saan tayo ay magiging katulad ni Jesus, na "makibahagi sa kaniyang larawan" tulad ng ipinahayag ni Pablo.</p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8">Lahat ng iyan ay darating kung susundin natin ang paliwanag ni Apostol Pablo sa Roma tulad ng ginagawa natin. Inilalahad niya ang ebanghelyo para sa atin, sa sarili niyang paraan, at may iba pang mahahalagang paksa na kinakaharap niya sa una. Ang Diyos ay may malugod na layunin para sa sangkatauhan na nakabatay sa Panginoong Jesucristo. Ang ilang mga tao ay makikinabang nang malaki sa layuning iyan, ngunit sino at bakit? Paano mapapatawad ng Diyos ang ilang tao sa kanilang mga kasalanan, bigyan ng buhay na walang hanggan at gagawing katulad ng Panginoong Jesucristo?</p>
<p class="font_8">Ang pag-unawa dito ay ang ating susunod na hamon.</p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8"><strong>Mga Bagay na Babasahin</strong></p>
<p class="font_8">➔ Kung hindi ka pamilyar sa nangyari sa Hardin ng Eden, makakatulong na basahin ang buong kapitulo ng Genesis 3.</p>
<p class="font_8">➔ Ang I Corinto 15 ay nagbibigay ng bahagyang paghahambing sa pagitan nina Adan at Jesus mula sa kapitulo 5 ng Roma, tulad ng nakita natin. Ito ay tungkol sa pag-asa ng pagkabuhay na mag-uli mula sa mga patay at naghihikayat sa atin na magbasa, sapagkat ito ay nagbibigay sa atin ng tunay na pag-asa sa buhay pagkatapos ng kamatayan.</p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8"><strong>Mga Katanungang Sasagutin</strong></p>
<p class="font_8"><strong>12.1 </strong>Ilagay sa sarili mong mga salita, sa loob lamang ng dalawa o tatlong pangungusap, ang sinasabi ni Pablo sa Kapitulo 5 tungkol sa kabiguan nina Adan at Jesus. Bakit napakahalaga nito sa atin?</p>
<p class="font_8"><strong>12.2 </strong>Bakit napakahalagang nagmula si Jesus kay Maria, sa halip na mabuhay sa langit bago pa man isugo sa lupa?</p>

SI JESUCRISTO ANG IPINANGAKONG HARI

BILANG 12

Button

Matapos tayong ipakilala ng apostol kina Abraham at David, isinulat ngayon ni Pablo ang tungkol kay Adan. Sa partikular inihambing niya ang kabiguan ni Adan sa Eden sa tagumpay ng Panginoong Jesucristo. Ang kanyang argumento ay tungkol sa pamamahala at kapangyarihan. Ito ay likas na humahantong sa sinabi niya tungkol sa mga pangakong ginawa kina Abraham at David at sa pangangailangan ng mga tao na maniwala at mamuhay alinsunod dito.

Bible Education Center
Digital Library

But seek ye first the kingdom of God, and his righteousness; and all these things shall be added unto you. (Matt. 6:33)

Tagalog Reading Materials

Pagharap sa Kahirapan

Pang-araw-araw na Pamumuhay Bilang Disipulo ni Cristo

Politika, Pagboto, at Pagprotesta

SA PAGBASA NG BIBLIYA

SI JESUCRISTO ANG IPINANGAKONG HARI

Contact Us