top of page

Tagalog Reading Materials

<p class="font_8">Ang huling dalawang kabanata ay may kinalaman sa ilang pangunahing kaalaman tungkol sa kalikasan at parehong gawain ng Ama at Anak. Kapag naghahangad tayong maunawaan ang Bibliya dapat nating payagan itong magturo sa atin sa pamamagitan ng pagsasama-sama ng mga Banal na Kasulatan at hayaang ipaliwanag ng mga ito ang isa't isa. Sapagkat kahit na tinitingnan natin ang 66 na magkakaibang mga aklat na isinulat sa mahabang panahon, mayroon itong iisang mensahe sapagkat ang mga ito ay produkto ng iisang kaisipan, mismong ang Makapangyarihang Diyos.</p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8">Mula nang maisulat ang Bibliya, ang mga pananampalataya ng simbahan na nabuo pagkatapos ng daan-daang taon ay naging sanhi ng pagkalito dahil sa pagpapakilala ng mga salita at parirala na hindi batay sa Bibliya. Hindi sinasabi ng Bibliya na ang Ama at Anak ay 'kapwa-pantay' at 'kapwa-walang hanggan'. Hindi kailanman ito nagsasalita tungkol sa 'pagkakalito sa mga Persona’ o 'pagkakahati ng Substansiya’. Ang mga tuntunin tulad ng 'Pagkakaisa sa Trinity' at 'Trinity sa Pagkakaisa' ay ganap na hindi batay sa Bibliya at walang kaugnayan sa wika ng parehong Tipan. Sapagkat ang Doktrina ng Trinity ay isang ideya ng tao, hindi isang tekstong pang-kasulatan.</p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8">Kapag hinayaan nating magsalita ang Bibliya para sa sarili nito, malalaman natin na ang tunay na tungkulin nito ay malinaw na kamangha-mangha. Ang mahalaga, ang pagtuturo sa Bibliya ay nagbibigay ng wastong pagkilala sa lahat ng pinagtulungang makamit, kapwa ng Ama at Anak. Binibigyan nito ang Panginoong Jesus ng parangal na nararapat sa kanya - na itinanggi sa kanya ng Doktrina ng Trinity na gawa ng tao - at binibigyan nito ang Diyos ng kaluwalhatian na totoong dahil sa Kanyang dakilang pangalan. Una ay isasaalang-alang natin ang problemang kinakaharap ng sangkatauhan at ng Makapangyarihang Diyos. Pagkatapos makikita natin ang kamangha-manghang solusyon na ginawa Niyang posible sa pamamagitan ng kaloob ng Kanyang Anak.</p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8">❖ <strong>Ang Problemang Tinutugunan</strong></p>
<p class="font_8">Ang sangkatauhan ay nasa bitag ng kamatayan! Dahil naghimagsik si Adan at sinimulan ang sangkatauhan sa pababang landas nito, sa kasalanan at nagtatapos sa kamatayan, tila wala ng takas. Kahit na ang pinakamahusay na pagsisikap ay napatunayan na hindi sapat, hanggang sa wakas na ang parusang ito ay maipasa sa lahat ng mga tao:</p>
<p class="font_8">“<em><strong>Sinasabi sa mga nasasakop nito upang walang maidahilan ang sinuman, at dahil dito’y mananagot ang lahat sa Diyos</strong></em><em>. Walang taong mapapawalang-sala sa paningin ng Diyos sa pamamagitan ng pagsunod sa Kautusan, sapagkat ang ginagawa ng Kautusan ay ang ipaalam sa tao na siya’y nagkasala” </em>(Roma 3: 19,20)<em>.</em></p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8">Ito ang problema - binigyan ng Diyos ang sangkatauhan ng isang batas, kung saan tinukoy Niya kung ano ang "tama" sa Kanyang paningin at kung ano ang "mali", ngunit walang sinuman ang nagawang tuparin ito. Kaya't ang batas ay humantong sa pagparusa sa lahat sa kamatayan. Saanman tinawag niya itong paglilingkod sa kamatayan na "nakaukit sa mga tapyas ng bato" (2 Corinto 3: 7). Tama ang Diyos ngunit ang iba pa ay mali. Siya ay Banal; ang sangkatauhan ay "May Sala" kapag sinusukat ng pamantayang iyon.</p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8">Ang Diyos ay banal at matuwid sa lahat ng Kanyang mga pamamaraan - Siya ang "Katas-taasan at Banal na Diyos, ang Diyos na walang hanggan" (Isaias 57:15). Tinukoy at ipinahayag ng Diyos kung ano ang tama at kung ano ang mali. Kapag nasabi na ang puntong iyon, hindi na kailanman nababago o binabago ng Diyos ang Kaniyang paninindigan; sapagkat ang Diyos ay hindi maaaring maging hindi matuwid. Sinasabi ng Banal na Kasulatan na "Ang Diyos ay hindi sinungaling tulad ng tao. Anumang sabihin niya’y kanyang gagawin, kung mangako man siya, ito’y kanyang tutuparin" (Bilang 23:19).</p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8">Kaya ano ang dapat gawin tungkol dito? Paano mapapatawad ng Diyos ang mga kalalakihan at kababaihan sa mga maling nagawa nila sa Kanyang paningin nang hindi nakokompromiso ang Kanyang kabanalan? Hindi Niya pwedeng sabihin lang na "Ayos lang! Pinapatawad kita". Dahil iyon ay magpapahiwatig na binago Niya ang kanyang saloobin sa kasalanan at hindi talaga ito napakasama pagkatapos ng lahat.</p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8">Ito ang ginawa ng Diyos upang maitaguyod ang pamantayan ng Kanyang kabanalan kasabay ng pagpapatawad sa makasalanang sangkatauhan. Kumilos Siya sa paraang pareho Niyang ipinakita ang:</p>
<p class="font_8">➔ kahulugan ng ganap na kabutihan at, sa matinding kaibahan,</p>
<p class="font_8">➔ ang kakila-kilabot na kasalanan.</p>
<p class="font_8">Sa kabanatang ito pagtutuunan natin ang unang ipinakita - ang pagpapakita ng katuwiran ng Diyos sa pamamagitan ng buhay ng Kanyang Anak. Ganito ipinahayag ni Pablo ang paglalahad na iyon:</p>
<p class="font_8">"<em>Walang taong mapapawalang-sala sa paningin ng Diyos sa pamamagitan ng pagsunod sa Kautusan, sapagkat ang ginagawa ng Kautusan ay ang ipaalam sa tao na siya’y nagkasala. Ngunit ngayo’y nahayag na kung paano ginagawang matuwid ng Diyos ang tao. Ito’y hindi sa pamamagitan ng Kautusan; bagaman ang Kautusan at ang mga Propeta ang nagpapatotoo tungkol dito. Ginagawang matuwid ng Diyos ang lahat sa pamamagitan ng kanilang pananampalataya kay Jesu-Cristo</em>" (Roma 3: 20-22).</p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8">Nakikita mo ba kung ano ang sinasabi ng napakahalagang talatang ito? Ipinakita nito na ang Diyos ay tama sa paraang iba sa pamamaraan na ipinakitang tama o matuwid ng batas. Dumating si Jesus upang ipakita sa sangkatauhan kung ano ang tunay na ibig sabihin ng "tama". At, sa paraan ng pagpatay sa kanya, ipinakita ng mga taong pumatay sa kanya kung ano talaga ang ibig sabihin ng "mali". Kaya't ang pagparito ni Jesus ay nagpakita ng pagkakaiba sa pagitan ng tama at mali na hindi pa kailanman naipakita. Ito ay isang napakahalagang punto. Ito ay mismong nasa gitna ng argumento ng apostol at kailangan nating gumugol ng ilang sandali sa pag-iisip tungkol dito.</p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8">❖ <strong>Naipakita ang Katuwiran ng Diyos</strong></p>
<p class="font_8">Nakita na natin kung paano binaybay ng batas ng Diyos ang Kanyang mga pamantayan at kung ano ang kahulugan ng mga ito sa pang-araw-araw na termino. Kung ang mga tao ay namuhay nang naaayon, sila ay magkaroon ng masaya at mabuting buhay. Ngunit wala ni isa ang nakagawa, at tila walang sinuman ang maaaring maging palaging mabuti. Lahat ng tao ay may ginawang mali. Kaya't walang nabuhay na pagpapakita ng kabanalan sa gawa. Alam ng mga tao kung paano mabuhay kung nais nilang kalugdan ang Diyos, ngunit hindi nila ito magawa.</p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8">Ipinaliwanag ngayon ni Pablo na ang Diyos, sa Kanyang dakilang pag-ibig at pagpapasiya na iligtas ang mga makasalanan mula sa kasalanan at kamatayan, ay nakasumpong ng isang paraan upang maipakita sa mga tao ang kabanalan sa gawa. Inayos niya para makita ng mga tao kung ano talaga Siya, bagaman hindi nila Siya nakikita. Sa pagpapakita ng Kanyang kabanalan at katuwiran, ipinahayag din ng Diyos kung gaano talaga kaibig-ibig at kaakit-akit ang isang buhay na may kadalisayan sa moralidad at kalayaan mula sa kasalanan.</p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8">At may isa pang dahilan para sa pagpapakitang ito. Hindi maibababa ng Diyos ang Kanyang mga pamantayan o makompromiso ang Kanyang kabanalan. Sa pagsisiwalat ng higit pa tungkol sa Kaniyang sarili ay ipapakita ng Diyos na Siya ay ganap na may karapatang isumpa ang kasalanan. At aanyayahan Niya ang mga tao na sumang-ayon sa Kanya tungkol doon. Narito muli si Pablo para sa mismong tema na ito:</p>
<p class="font_8">“<em>Ngunit ngayo’y </em><em><strong>nahayag na kung paano ginagawang matuwid ng Diyos ang tao. Ito’y hindi sa pamamagitan ng Kautusan</strong></em><em> … </em><em><strong>Ginagawang matuwid ng Diyos ang lahat sa pamamagitan ng kanilang pananampalataya kay Jesu-Cristo</strong></em><em> … </em><em><strong>Ginawa ito ng Diyos upang patunayang siya’y matuwid</strong></em><em>, sapagkat noong unang panahon ay nagtitimpi siya at pinagtitiisan ang mga kasalanang nagawa ng mga tao. Ngunit ngayon ay </em><em><strong>ipinapakita ng Diyos na siya’y matuwid </strong></em><em>at itinuturing niyang </em><em><strong>matuwid </strong></em><em>ang mga sumasampalataya kay Jesus</em>” (Roma 3: 21-26).</p>
<p class="font_8">Partikular na tandaan ang huling talata. Nais ng Diyos na patawarin ang mga makasalanan at ihayag silang "walang sala"; sa terminolohiya ni Pablo, nais Niyang maging "nagbigay-katuwiran" sa kanila. Ngunit hindi Niya magawa iyon sa pamamagitan ng pagiging hindi makatarungan sa Kaniyang sarili. Sa halip ay ipinakita Niya ang Kanyang katuwiran sa paraang hindi nag-iwan ng duda tungkol sa Kaniyang pag-uugali sa kasalanan at mga kakila-kilabot na bunga nito. Ipinadala ng Diyos si Jesus sa mundo upang makita ng mga may tamang pag-iisip na kalalakihan at kababaihan na ang Diyos ay tama sa pagkondena sa kasalanan at magpasiyang sundin Siya. Alam ng Diyos na ipapakita ng kalikasan ng tao ang kanyang sariling tunay na kulay kapag hinarap ng isang taong namuhay sa lubos na hindi makasarili at buong buhay na nakasentro sa Diyos. Iyon mismo ang nangyari.</p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8">❖ <strong>Ipinapakita ang Pagkamakadiyos</strong></p>
<p class="font_8">Nang si Jesus ay nabuhay sa mundo ang uri ng kanyang pamumuhay ang nagpakita ng mga pagkakamali at pagkukulang ng mga taong nabuhay kasama niya. Maraming tao ang nakakita na ang kanyang buhay ay napakakaakit-akit at nagsimulang sundin siya. Ang iba ay labis na nabalisa dito, lalo na ang mga pinuno sa relihiyon - mga taong dapat nagpapakita sa kanilang kapwa tao kung paano mabuhay ng pinakamahusay. Habang ang ilang mga tao ay nagmahal kay Jesus, ang poot ng iba ay lumago at lumago hanggang sa huli ay nagpasiya silang patayin siya.</p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8">Kaya't ang pagdating ni Jesus ay nagpakita ng katuwiran ng Diyos sa dalawang magkaibang paraan.</p>
<p class="font_8">➔ Ang kaibig-ibig na buhay na ipinamuhay ni Jesus ay nagpakita ng tunay na buhay ng Diyos - kung ano talaga ang pagkadiyos at kung bakit ang Diyos ay tama sa paghahangad na sirain ang kasalanan;</p>
<p class="font_8">➔ Ang nakakagulat na reaksyon ng mga kalalakihan na kinamumuhian si Jesus, nagplano ng kanyang kamatayan, at upang patayin siya sa malupit na pagpapako sa krus, ay ipinakita sa pinakapangit na mga kataga kung ano talaga ang katauhan ng tao, at kung gayon bakit ganap na tama ang Diyos na hangarin na sirain ang kasalanan. Ang kasalanan ay ipinakita bilang "kasalanan na talagang napakasama" (Roma 7:13).</p>
<p class="font_8">Ang paraan ng pamumuhay ni Jesus, at ang mga bagay na sinabi at ginawa niya ay nagpapakita kung ano talaga ang buhay ng kadalisayan at kabanalan. Ang mga taong kabilang sa kanyang tinitirhan ay hindi kailanman nakaranas ng anumang katulad nito. Narinig nila ang tungkol sa biyaya at katotohanan ng Diyos, ngunit hindi nila kailanman ito nakita sa aksyon sa ganitong paraan. Ang "kaluwalhatian ng Diyos" ay naging isang bagay na kamangha-mangha ngunit nakatago. Ngayon ito ay lantarang ipinakita, na ipinamuhay sa mga pangyayari sa pang-araw-araw na buhay. Ang isang tao mula sa Nazaret, isang karpentero, ay dumating upang ipakita sa sangkatauhan kung ano talaga ang pagka-makadiyos. Ang buhay na hinihiling ng Diyos ay ipinamuhay sa mga lansangan ng Israel noong unang siglo.</p>
<p class="font_8">“<em>Naging tao ang Salita at nanirahan sa piling namin. </em><em><strong>Nakita namin ang kaluwalhatiang tunay na kanya bilang kaisa-isang Anak ng Ama. Siya ay puspos ng kagandahang-loob at ng katotohanan</strong></em><em> … Mula sa kapuspusan ng kanyang kagandahang-loob tumanggap tayong lahat ng abut-abot na kagandahang-loob. Ibinigay ang Kautusan sa pamamagitan ni Moises; ngunit </em><em><strong>dumating ang kagandahang-loob at katotohanan sa pamamagitan ni Jesu-Cristo</strong></em><em>. Kailanma’y wala pang taong nakakita sa Diyos, ngunit ang natatanging Diyos na pinakamamahal ng Ama </em><em><strong>ang nagpakilala sa Ama</strong></em>” (Juan 1: 14-18);</p>
<p class="font_8">“<em><strong>Ako ang daan, ang katotohanan, at ang buhay</strong></em><em>. Walang makakapunta sa Ama kundi sa pamamagitan ko. Kung ako’y kilala ninyo, kilala na rin ninyo ang aking Ama. Mula ngayon ay kilala na ninyo siya at inyo nang nakita. Sinabi sa kanya ni Felipe, Panginoon, ipakita po ninyo sa amin ang Ama at masisiyahan na kami. Sumagot si Jesus, </em><em><strong>Kay tagal na ninyo akong kasama</strong></em><em>, </em><em><strong>hanggang ngayo’y hindi mo pa ako kilala</strong></em><em>, Felipe? </em><em><strong>Ang nakakita sa akin ay nakakita na sa Ama.</strong></em><em> Bakit mo sinasabing ipakita mo sa amin ang Ama? Hindi ka ba naniniwalang ako’y nasa Ama at ang Ama ay nasa akin? Hindi sa akin galing ang sinasabi ko sa inyo. Ngunit ang Ama na nananatili sa akin ang siyang gumaganap ng kanyang gawain. Maniwala kayo sa akin; </em><em><strong>ako’y nasa Ama at ang Ama ay nasa akin</strong></em><em>. Kung ayaw ninyong maniwala sa sinasabi ko, maniwala kayo dahil sa mga ginagawa ko</em>” (Juan 14: 6-11).</p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8">Sa unang sipi na iyon sinabi ni Juan sa kanyang mga mambabasa na ang pamamaraan ng pakikipag-ugnay na ngayon ng Diyos ay mayroong kakaiba at kahanga-hangang anyo. Ang Diyos ay dati nang nakipag-usap sa pamamagitan ng pagsasalita at nakasulat na Salita, na nagsabi sa sangkatauhan tungkol sa Kanyang mabuting plano at layunin. Iyon ang Salita na unang naglalang sa mundo (Juan 1: 1; Genesis 1: 1; Awit 33: 6,9). Simula noon, ang parehong Salita ay nagpaabot ang layunin ng Diyos sa sangkatauhan sa pamamagitan ng mga Hudyong ama at mga propeta. Ngunit ngayon ang pamamaraan ng komunikasyon ay iba:</p>
<p class="font_8">➔ "Naging tao ang Salita at nanirahan sa piling namin. Nakita namin ang kaluwalhatiang tunay na kanya" (Juan 1:14; Hebreo 1: 1).</p>
<p class="font_8">➔ Walang makakakita sa Diyos (Colosas 1:15; 1 Timoteo 1:17), sapagkat Siya ay hindi nakikita, ngunit si Jesus ay "nagpakilala sa kanya" na dati ay hindi pa nakikilala.</p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8">❖ <strong>Buhay na Salita ng Diyos</strong></p>
<p class="font_8">Sinabi ni Jesus kay Felipe na siya ang daan patungo sa Diyos - ang daan patungo sa katotohanan sa buhay. Ipinaliwanag niya na kung iisipin ni Felipe ang buhay na nasaksihan niya sa mga nakaraang taon kung saan siya ay naging isang malapit na tagasunod ni Jesus, malalaman niya na nakita niya ang isang buhay na pagpapakita ng kung ano ang Diyos. Si Jesus at ang Ama ay napakalapit sa layunin at hangarin na ang makita ang isa ay masilayan ang isa pa. Ganap na ipinakita ni Jesus ang pagkakahawig ng pamilya. Dahil buong-buo siyang nakatuon sa paggawa ng nais ng kanyang Ama, nagawa ng Ama ang Kanyang gawain sa pamamagitan ng mga gawa ni Jesus. Kaya, sinabi ni Jesus:</p>
<p class="font_8">"<em><strong>Ang isinugo ng Diyos ay nagpapahayag ng mga salita ng Diyos </strong></em><em>sapagkat lubusang ipinagkaloob ng Diyos ang kanyang Espiritu</em>" (Juan 3:34);</p>
<p class="font_8">"<em>Kaya’t sinabi ni Jesus, ‘</em><em><strong>Hindi sa akin ang itinuturo ko, kundi sa nagsugo sa akin</strong></em><em>. Kung talagang nais ninumang sumusunod sa kalooban ng Diyos, malalaman niya kung ang </em><em><strong>itinuturo ko’y mula nga sa Diyos</strong></em><em>, o kung ang sinasabi ko ay galing lamang sa akin. Ang nagtuturo ng galing sa sarili niya ay naghahangad ng sariling karangalan. Ngunit ang taong naghahangad na maparangalan ang nagsugo sa kanya ay tapat at hindi nagsisinungaling”</em>(7: 16-18);</p>
<p class="font_8">“<em>Marami akong masasabi at maihahatol laban sa inyo. Ngunit totoo at dapat paniwalaan ang nagsugo sa akin, at </em><em><strong>ang narinig ko sa kanya ang ipinapahayag ko sa sanlibutan</strong></em><em>. Hindi nila nauunawaan na ang Ama ang tinutukoy niya. Kaya’t sinabi ni Jesus, Kapag naitaas na niyo ang Anak ng Tao, malalaman ninyong ‘Ako’y Ako Nga’. </em><em><strong>Wala akong ginagawa batay sa sarili kong kapangyarihan. Ang ipinapasabi lamang ng Ama ang siya kong sinasabi </strong></em><em>at kasama ko ang nagsugo sa akin at hindi niya ako iniiwan, sapagkat lagi kong ginagawa ang kalugud-lugod sa kanya</em>” (8:26-29);</p>
<p class="font_8">“<em><strong>Hindi ako nagsalita nang mula sa sarili ko lamang; ang Ama na nagsugo sa akin ang siyang nag-utos kung ano ang aking sasabihin at ipahahayag.</strong></em><em> At alam kong ang kanyang utos ay nagbibigay ng buhay na walang hanggan. Kaya’t </em><em><strong>ang ipinapasabi ng Ama ang siya kong ipinapahayag</strong></em>” (12: 49-50).</p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8">Ang lahat ng ito ay mga kasabihan na matatagpuan sa evangelio ni Juan, ang mismong apostol na nagpaliwanag na ang Diyos ay nakikipag-usap sa sangkatauhan sa isang napaka-espesyal na paraan nang "ang Salita ay naging laman". Sa pagtatala sa mga ito, pinapaalalahanan ni Juan ang kanyang mga mambabasa na ipinahiwatig ni Jesus ang mensahe ng Diyos sa kapwa mga bagay na sinabi niya at sa pamumuhay niya. Tulad ng isa pang kinasihang manunulat na nagpapahayag nito:</p>
<p class="font_8">"<em>Noong una, nagsalita ang Diyos sa ating mga ninuno sa iba’t ibang panahon at sa iba’t ibang paraan sa pamamagitan ng mga propeta. Ngunit sa mga huling araw na ito, </em><em><strong>siya’y nagsalita sa atin sa pamamagitan ng Anak</strong></em>" (Hebreo 1: 1,2).</p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8">❖ <strong>Ama at Anak</strong></p>
<p class="font_8">Ang lahat ng ito ay mga bagay na magkasamang ginawa ng Ama at Anak ngunit hindi ito naintindihan ng mga nagsabwatan upang ipako sa krus si Jesus. Marahil ay dahil sa ayaw nilang maunawaan ito. Ipinaliwanag sa kanila ni Jesus na hindi siya naparito sa kanyang sariling lamang; na hindi siya nagsasalita ng kanyang sariling mga saloobin, ngunit ang mga ibinigay sa kanya ng Diyos; humiling siya sa kanila na makinig sa sinasabi ng Diyos sa pamamagitan niya. Pinaratangan nila siya ng kalapastanganan, na sinasabing ginagawa niyang pantay ang kanyang sarili sa Diyos. Narito ang isang halimbawa ng paratang na iyon:’</p>
<p class="font_8">“<em>Dahil dito, si Jesus ay sinimulang usigin ng mga pinuno ng mga Judio, sapagkat ginawa niya ito sa Araw ng Pamamahinga. Ngunit sinabi sa kanila ni Jesus, Ang aking Ama ay patuloy sa kanyang gawain hanggang ngayon, at gayundin ako. </em><em><strong>Lalo namang pinagsikapan ng mga Judio na ipapatay siya, sapagkat hindi lamang niya nilabag ang batas tungkol sa Araw ng Pamamahinga, sinasabi pa niyang ang Diyos ang kanyang Ama, at sa gayon ay ipinapantay ang kanyang sarili sa Diyos</strong></em><em>. Kaya’t sinabi sa kanila ni Jesus, Pakatandaan ninyo na </em><em><strong>walang magagawa ang Anak sa kanyang sarili lamang; ang nakikita niyang ginagawa ng Ama ang siya lamang niyang ginagawa</strong></em><em>. Ang ginagawa ng Ama ay siya ring ginagawa ng Anak sapagkat minamahal ng Ama ang Anak at ipinapakita sa Anak ang lahat ng ginagawa niya at higit pa sa mga ito ang mga gawang ipapakita sa kanya ng Ama upang kayo’y mamangha</em>” (Juan 5: 16-20).</p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8">Sinasabi ni Jesus na siya ay Anak ng Diyos ngunit inakala ng mga tao na inaangkin niya ang pagkakapantay sa Diyos, na mariing tinanggihan ni Jesus. Sila ay lubhang nainggit dahil sa dakilang kapangyarihan ng Diyos at lubhang prinoprotektahan ang Kanyang posisyon. Upang maunawaan kung bakit ito nangyari, kailangan nating pahalagahan kung gaano ka-mapilit ang Banal na Kasulatan tungkol sa pagiging natatangi at pagkakaisa ng Diyos. Narito ang ilang mga halimbawa:</p>
<p class="font_8">“<em>Si Yahweh ay Diyos, at </em><em><strong>wala nang iba liban sa kanya</strong></em><em>...tandaan ninyo at huwag kalilimutan na sa langit at sa lupa’y </em><em><strong>walang ibang Diyos liban kay Yahweh</strong></em>” (Deuteronomio 4: 35-39);</p>
<p class="font_8">“<em>Pakinggan mo o Israel: Si Yahweh na ating Diyos ang tanging Yahweh. Ibigin mo si Yahweh na iyong Diyos nang buong puso, buong kaluluwa at buong lakas</em>” (6:4,5);</p>
<p class="font_8">“<em>Alamin ninyong ako ang Diyos - oo, ako lamang. </em><em><strong>Maliban sa akin ay wala nang iba pa</strong></em><em>. Ako’y pumapatay at nagbibigay-buhay, ako’y sumusugat at nagpapagaling din naman. Wala nang makakapigil, anuman ang aking gawin</em>” (32:39);</p>
<p class="font_8">“<em><strong>Walang ibang Diyos maliban sa akin, walang nauna at wala ring papalit</strong></em><em>. Ako ay si Yahweh, wala nang iba pa; walang ibang Tagapagligtas, maliban sa akin</em>” (Isaias 43: 10,11);</p>
<p class="font_8">“<em>Ang sabi ni Yahweh, ang Hari at Tagapagligtas ng Israel, ang Makapangyarihan sa lahat; Ako ang simula at ang wakas; </em><em><strong>walang ibang diyos maliban sa akin</strong></em><em>. Sino ang makakagawa ng mga ginawa ko? Sino ang makakapagsabi sa mga nangyari mula sa simula hanggang wakas?</em>” (44:6,7);</p>
<p class="font_8">“<em>Ako sa Yahweh, </em><em><strong>ako lamang ang Diyos at wala nang iba</strong></em><em>; palalakasin kita, kahit hindi mo ako nakikilala. Ginawa ko ito upang ako ay makilala mula sa silangan hanggang kaunluran, at makilala nila na ako si Yahweh, </em><em><strong>ako lamang ang Diyos at wala nang iba</strong></em><em>. Ako ang lumikha ng dilim at liwanag; ako ang nagpapahintulot ng kaginhawahan at kapahamakan, Akong si Yahweh ang nagpapasya ng lahat ng ito</em>” (45:5-7);</p>
<p class="font_8">“<em><strong>Walang ibang diyos maliban sa akin</strong></em><em>. Lumapit kayo sa akin at kayo ay maliligtas, kayong mga tao sa buong daigdig. </em><em><strong>Walang ibang diyos maliban sa akin</strong></em>” (45:21,22).</p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8">Dahil sa pagbibigay diin na ito ay hindi nakakagulat na ang mga pinuno ng Hudyo ay mga naninibughong tagapag-alaga sa pagiging isa ng Diyos, isang bagay na pinipilit pa rin nila hanggang ngayon. Kung ang Panginoong Jesus ay nag-angkin ng pagkakapantay-pantay sa Diyos, ang kanyang pag-angkin ay magiging isang direktang hamon sa mga Banal na Kasulatang. Ngunit hindi. Paulit-ulit na nagpoprotesta si Jesus na hindi siya kapantay ng Diyos. Ang sinabi niya ay ang Diyos ay kanyang Ama, at siya ay Anak ng Diyos.</p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8">❖ <strong>Kaisa-isang Anak</strong></p>
<p class="font_8">Bilang Anak ng Diyos, si Jesus ay natatangi. Ang Diyos ay hindi pa nagkaanak ng isang Anak at hindi na ito gagawing muli. Si Jesus ay ipinanganak ng birheng Maria at walang amang tao. Sinabi kay Maria:</p>
<p class="font_8">“<em>Makinig ka! Ikaw ay maglilihi at manganganak ng isang sanggol na lalaki, at siya’y papangalanan mong Jesus. Siya’y magiging dakila at tatawaging Anak ng Kataas-taasang Diyos … ‘Paano pong mangyayari ito gayong ako’y isang birhen?’, tanong ni Maria. Sumagot ang anghel, ‘</em><em><strong>Sasaiyo ang Espiritu Santo at mapapasailalim ka sa kapangyarihan ng Kataas-taasang Diyos. Dahil dito, ang isisilang mo’y isang banal at tatawaging Anak ng Diyos</strong></em>’”(Lucas 1: 31-35).</p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8">Ito ang pinakahihintay na tagumpay na ipinangako ng Diyos sa pamamagitan ng propetang si Isaias, na nagsabing ang isang birhen ay magkakaroon ng isang espesyal na anak:</p>
<p class="font_8">“<em><strong>Maglilihi ang isang dalaga at magsisilang ng isang sanggol na lalaki</strong></em><em> at tatawagin sa pangalang Emmanuel</em>” (7:14).</p>
<p class="font_8">Sa pamamagitan ng pagiging ama sa isang Anak na mabubuhay sa lupa kasama ng mga kalalakihan at kababaihan, ang Diyos ay lumapit sa sangkatauhan sa isang napaka-espesyal na paraan, isang bagay na hindi pa nangyari dati. Ito ang dahilan kung bakit binigyan si Jesus ng pangalang "Emmanuel", na nangangahulugang 'Diyos na kasama natin'. Iyon ang parehong puntong binanggit ng Bagong Tipan tungkol sa kanyang pagdating:</p>
<p class="font_8">“<em>Naging tao ang Salita at nanirahan sa piling namin. Nakita namin ang kaluwalhatiang tunay na kanya bilang </em><em><strong>kaisa-isang Anak ng Ama</strong></em><em>. Siya ay puspos ng kagandahang-loob at ng katotohanan</em>” (Juan 1:14);</p>
<p class="font_8">“<em>Sapagka't gayon na lamang ang pagibig ng Dios sa sangkatauhan, kaya’t </em><em><strong>ibinigay niya ang kanyang kaisa-isang Anak</strong></em><em>, upang ang sinumang sumampalataya sa kanya ay hindi mapahamak, kundi magkaroon ng buhay na walang hanggan. </em><em><strong>Isinugo ng Dios ang kanyang Anak</strong></em><em>, hindi upang hatulan ng parusa ang sanglibutan, kundi upang iligtas ito sa pamamagitan niya. Hindi hinahatulan ng parusa ang sumasampalataya sa Anak. Ngunit hinahatulan na ang hindi sumasampalataya, sapagkat hindi siya sumasampalataya sa </em><em><strong>kaisa-isang Anak ng Diyos</strong></em>” (Juan 3: 16-18);</p>
<p class="font_8">“I<em>nihayag ng Diyos ang kanyang pag-ibig sa atin nang </em><em><strong>isugo niya sa mundo ang kanyang kaisa-isang Anak</strong></em><em> upang magkaroon tayo ng buhay sa pamamagitan niya. Ito ang pag-ibig: hindi sa inibig natin ang Diyos, kundi </em><em><strong>tayo ang inibig niya at isinugo niya ang kanyang Anak</strong></em><em>”</em> (1 Juan 4: 9, 10).</p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8">Ang pagdating ng Anak ng Diyos ay isang pambihirang pag-unlad sa Kanyang plano ng kaligtasan. Pinasimulan niya ito. Maliban sa ang Diyos ang naging sanhi ng pagsilang sa mundo ng Kanyang Anak ay walang pag-asa para sa sangkatauhan. Sapagkat walang pag-asang may iba pa na maaaring mabuhay ng matuwid at sa pamamagitan nito ay ipinakita ng Diyos ang tama Siya tungkol sa lahat na nagawa ng sangkatauhan, o nabigong gawin. Ang batas ng Diyos ay palaging nilalabag, kahit na ng mga taong nagsikap na panatilihin ito. Ngayon ay may dumating na mag-iingat ng batas at, sa paggawa nito, ay tutubos sa mga tao na dapat nahatulan.</p>
<p class="font_8">“<em>Ngunit nang sumapit ang tamang panahon, </em><em><strong>isinugo niya ang kanyang Anak</strong></em><em> na isinilang ng isang babae at namuhay sa ilalim ng Kautusan upang palayain ang mga nasa Kautusan. Sa gayon, tayo’y maituturing na mga anak ng Diyos</em>” (Galacia 4: 4, 5).</p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8">❖ <strong>Anak hindi Ama</strong></p>
<p class="font_8">Ngayon ang ilang mga tao ay nagpalagay ng pahayag na iyon na si Jesus ay Anak ng Diyos na may mas kaunting kahalagahan kaysa sa tunay na halaga nito. Naniniwala silang si Jesus ay bahagi ng isang <em>triune </em>(tatlong pagkakaisa) na pagka-diyos, na may parehong diwa tulad ng Ama, pantay at kapwa walang hanggan. Ngunit si Jesus ay hindi gumawa ng ganoong mga pag-aangkin. Sinabi niya na siya ay sinugo ng Diyos; hindi siya nagmula sa kanyang sarili. Hindi siya nag-angkin na pantay sa kanyang Ama. Siya ang Anak ng Kanyang Ama, at ang Diyos ay Diyos niya tulad ng sa iba. Paano mas malinaw na naipahayag ni Jesus ang kanyang posisyon? Nakita natin nang mas maaga sa kabanatang ito kung paano naisip ng mga Hudyo na inaangkin niya na katumbas siya ng Diyos, at tiningnan ang bahagi ng kanyang tugon. Ngayon tingnan ang buong sagot, at tingnan kung gaano iginiit si Jesus:</p>
<p class="font_8">“<em>Lalo namang pinagsikapan ng mga Judio na ipapatay siya, sapagkat hindi lamang niya nilabag ang batas tungkol sa araw ng Pamamahinga, sinabi pa niyang ang Diyos ang Kanyang Ama, at sa gayon ay ipinapantay ang kanyang sarili sa Diyos. Kaya’t sinabi sa kanila ni Jesus, ‘Pakatandaan ninyo na </em><em><strong>walang magagawa ang Anak sa kanyang sarili lamang: ang nakikita niyang ginagawa ng Ama ang siya lamang niyang ginagawa. Ang ginagawa ng Ama ay siya ring ginagawa ng Anak, sapagkat minamahal ng Ama ang Anak at ipinapakita sa Anak ang lahat ng ginagawa niya </strong></em><em>at higit pa sa mga ito ang mga gawang ipapakita sa kanya ng Ama upang kayo’y mamangha. Kung paanong ibinabangon ng Ama ang mga patay at binibigyan sila ng buhay, gayundin naman, binubuhay ng Anak ang sinumang nais niyang buhayin. </em><em><strong>Hindi humahatol kaninuman ang Ama, sa halip ay ibinigay na niya sa Anak ang buong kapangyarihang humatol upang maparangalan ng lahat ang kanyang Anak, tulad ng kanilang pagpaparangal sa Ama. Ang hindi nagpaparangal sa Anak ay hindi nagpaparangal sa Ama na nagsugo sa Anak</strong></em>” (Juan 5: 18-23).</p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8">Ang disenyong iyon ay madalas na pinapaulit-ulit, sapagkat palaging ipinaliwanag ni Jesus ang pagiging higit ng kanyang Ama sa bawat paraan.</p>
<p class="font_8">“<em><strong>Wala akong magagawa sa sarili ko lamang</strong></em><em>. Humahatol ako ayon sa sinasabi sa akin ng Ama, kaya’t matuwid ang hatol ko. Hindi ang sarili kong kalooban ang aking sinusunod kundi ang kalooban ng nagsugo sa akin. Kung ako lamang ang nagpapatotoo tungkol sa aking sarili, ang patotoo ko ay walang katotohanan. Ngunit </em><em><strong>may ibang nagpapatotoo tungkol sa akin, at totoo ang kanyang sinasabi</strong></em><em>...may patotoo tungkol sa akin na higit pa sa patotoo ni Juan (Bautista). Ang mga gawang ipinagawa sa akin ng Ama na siya ko namang ginanap, ang nagpapatotoo na </em><em><strong>ako’y isinugo ng Ama. At ang Ama na nagsugo sa akin ay nagpapatotoo rin tungkol sa akin</strong></em>” (Juan 5: 30-37);</p>
<p class="font_8">“Sinabi sa kanila ni Jesus, ‘Kapag naitaas na ninyo ang Anak ng Tao, malalaman ninyong ‘Ako’y Ako Nga’. Wala akong ginagawa batay sa sarili kong kapangyarihan. Ang pinapasabi lamang ng Ama ang siya kong sinasabi at kasama ko ang nagsugo sa akin at hindi niya ako iniiwan, sapagkat lagi kong ginagawa ang kalugod-lugod sa kanya’” (8:28,29);</p>
<p class="font_8">“<em>Sinabi ko na sa inyo, ‘Ako’y aalis, ngunit ako’y babalik’. Kung iniibig ninyo ako, ikagagalak ninyo ang pagpunta ko sa Ama, sapagkat </em><em><strong>higit na dakila ang Ama kaysa sa akin</strong></em><em> … subalit </em><em><strong>ginagawa ko ang iniutos sa akin ng Ama</strong></em><em> upang malaman ng sanglibutang ito na iniibig ko ang Ama</em>” (14:28-31);</p>
<p class="font_8">“<em>Noong si Jesus ay namumuhay pa rito sa lupa, siya’y nanalangin at lumuluhang nakiusap </em><em><strong>sa Diyos na makakapagligtas sa kanya sa kamatayan. At dininig siya ng Diyos dahil lubusan siyang nagpakumbaba. Kahit na siya’y Anak ng Diyos, natutunan niya ang tunay na kahulugan ng pagsunod sa pamamagitan ng pagtitiis</strong></em><em>. At nang siya’y maging ganap, siya naging sanhi upang magkamit ng walang hanggang kaligtasan ang lahat ng mga masunurin sa kanya. Ginawa siya </em><em><strong>ng Diyos</strong></em><em> na Pinakapunong Pari ayon sa pagkapari ni Melquisedec</em>” (Hebreo 5: 7-10);</p>
<p class="font_8">“<em>Nang mag-aalas tres na ng hapon, sumigaw si Jesus, ‘Eli, Eli, lema sabachthani?’ na ang ibig sabihi’y ‘</em><em><strong>Diyos ko, Diyos ko, bakit mo ako pinabayaan</strong></em>?’” (Mateo 27:46);</p>
<p class="font_8">“<em>Sabi ni Jesus, ‘Huwag mo akong hawakan sapagkat hindi pa ako nakakapunta sa Ama. Sa halip, pumunta ka sa aking mga kapatid at sabihin mo sa kanila na </em><em><strong>aakyat ako sa aking Ama at inyong Ama, sa aking Diyos at inyong Diyos</strong></em><em>’. Kaya’t sinabi si Maria Magdalena ay pumunta sa mga alagad at ibinalita sa kanila, ‘Nakita ko ang Panginoon!’</em>” (Juan 20: 17,18).</p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8">❖ <strong>Diyos Ama</strong></p>
<p class="font_8">Ang Bagong Tipan ay mapilit ding tulad ng Luma sa pagsasabing may iisang Diyos. Ngunit nagagalak din ito sa katotohanan na ang Diyos ay mayroon na ngayong isang Anak, ang Panginoong Jesu-Cristo. Nakikita sila bilang magkakaiba, at ang Panginoong Jesucristo ay inilahad pa ring mas mababa kaysa Kanyang Ama. Hindi lamang siya mas mababa noong siya ay nasa lupa, at naging pantay nang nasa langit na kasama ng Diyos, tulad ng ipinalalagay ng mga taong naniniwala sa Trinity. Ang maling pag-iisip na iyon ay ginagawang walang katuturan ng turo sa Banal na Kasulatan na tulad nito, lahat ng mga talatang ito ay naisulat pagkatapos na umakyat si Jesus sa langit:</p>
<p class="font_8">“<em>Alam nating ang mga diyus-diyosan ay larawan ng mga bagay na di-totoo, at alam nating </em><em><strong>iisa lamang ang Diyos</strong></em>” (1 Corinto 8: 4);</p>
<p class="font_8">“<em>May iisang katawan at iisang Espiritu, sa kung paanong may iisang pag-asa na para kayo’y tinawag ng Diyos. May iisang Panginoon, iisang pananampalataya at iisang bautismo, </em><em><strong>iisang Diyos at Ama nating lahat. Siya ay higit sa lahat, kumikilos sa lahat, at nananatili sa lahat</strong></em>” (Efeso 4: 4-6);</p>
<p class="font_8">"<em><strong>Sa iisang Diyos na ating Tagapagligtas, sa pamamagitan ni Jesucristo na Panginoon natin</strong></em><em>, sa kanyang kaluwalhatian, kadakilaan, kapamahalaan at kapangyarihan, mula pa noong una, ngayon at magpakailanman! Amen</em>” (Jude 25);</p>
<p class="font_8">“<em>Nais kong maunawaan ninyo na si Cristo ang ulo ng bawat lalaki, ang lalaki ang ulo ng kanyang asawa, at </em><em><strong>ang Diyos naman ang ulo ni Cristo</strong></em>” (1 Corinto 11: 3);</p>
<p class="font_8">“<em><strong>At darating ang wakas, kapag naibigay na ni Cristo ang kaharian sa Ama</strong></em><em>, pagkatapos niyang malupig ang lahat ng paghahari, pamahalaan at kapangyarihan. Sapagkat si Cristo’y dapat maghari hanggang sa malupig niya at lubusang mapasuko ang kanyang mga mga kaaway. Ang kahuli-hulihang kaaway na kanyang lulupigin ay ang kamatayan. Ganito ang sinasabi ng kasulatan, ‘Ang lahat ng bagay ay lubusang ipinailalim ng Diyos sa kanyang kapangyarihan’. Ngunit sa salitang ‘lahat ng bagay’, maliwanag na hindi kasama rito ang Diyos na siyang naglagay sa lahat ng bagay sa ilalim ng kapangyarihan ni Cristo. </em><em><strong>At kapag ang lahat ay nasa ilalim ng kapangyarihan ng Anak, ipapailalim naman siya sa kapangyarihan ng Diyos na naglagay ng lahat ng bagay sa ilalim ng kapangyarihan niya. Sa gayon, ang Diyos ay mangingibabaw sa lahat</strong></em>” (1 Corinto 15: 24-28).</p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8">Wala sa mga Kasulatang ito ang makakapagpabawas sa gawain ng Panginoong Jesus nang, sa ating mga kasalanan, siya ay nagdusa at namatay. Malayo dito! Ang Bagong Tipan ay ganap na sumasang-ayon sa Luma sa paglalarawan ng kataas-taasang kapangyarihan ng Diyos. Lubha nitong itinataas si Jesus dahil sa gawaing nagawa niya kasama ng kanyang Ama. Naisip mo na ba ang tungkol doon? Kung si Jesus ay bahagi ng isang walang hanggang pagka-Diyos, ang kanyang misyon sa mundo ay talagang nakasalalay upang magtagumpay - hindi ito maaaring hindi. Ngunit kung siya ay unang beses pa lang siyang dumating sa mundo, walang katiyakan ang tungkol sa tagumpay ng kanyang misyon. Nakasalalay sa kanya at sa kanyang pagpayag na gawin ang kalooban ng kanyang Ama. Kaya't gaano kalaking dapat nating igalang ang Anak para sa lahat ng nagawa niya para sa atin.</p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8"><strong>Diyos Ama</strong></p>
<ul class="font_8">
  <li><p class="font_8">Walang kamatayan at Walang Hanggan - Hindi Siya &nbsp;&nbsp;maaaring mamatay</p></li>
  <li><p class="font_8">Banal at Matuwid - "<em>Ang Diyos ay hindi maaaring matukso ng kasamaan</em>" (Santiago &nbsp;&nbsp;1:13)</p></li>
  <li><p class="font_8">Umiiral sa Kanyang sarili: "mula sa walang hanggan hanggang sa walang hanggan" (Awit 90: 2)</p></li>
  <li><p class="font_8">Walang sinumang makakakita sa di-makikitang Diyos at &nbsp;&nbsp;mabubuhay (Exodo 33:20), "<em>Siya &nbsp;&nbsp;lamang ang walang kamatayan, na nananatili sa liwanag na di matitigan. Walang &nbsp;&nbsp;taong nakakita, o ,makakakita sa kanya</em>" (1 Timoteo 6:16)</p></li>
  <li><p class="font_8">Ang Diyos ay "iisang tunay na Diyos" (Juan 17: 3)</p></li>
  <li><p class="font_8">Sinabi ng Diyos kay Jesus kung ano ang sasabihin at gagawin; Kusa namang sumunod si Jesus (Juan 8: 26-29)</p></li>
</ul>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8"><strong>Ang Panginoong Jesu-Cristo - &nbsp;&nbsp;Kanyang Anak</strong></p>
<ul class="font_8">
  <li><p class="font_8">Ipinanganak na mortal - Maaari siyang mamatay, at &nbsp;&nbsp;siya’y namatay, para sa atin</p></li>
  <li><p class="font_8">"<em>Tinukso siya sa lahat ng paraan, subalit kailanma’y hindi siya nagkasala</em>" (Hebreo 4:15)</p></li>
  <li><p class="font_8">Ipinanganak ng isang birhen: "nang sumapit ang tamang panahon, isinugo niya ang kanyang Anak na isinilang ng isang babae" (Galacia 4: 4)</p></li>
  <li><p class="font_8">Ipinakita ni Jesus sa sangkatauhan kung ano ang Diyos &nbsp;&nbsp;sa pamamagitan ng pamumuhay alinsunod sa mga batas ng Diyos at sa gayon ay &nbsp;&nbsp;ipinakita ang Kaniyang katangian - ang pagkakahawig ng pamilya (Juan 14: 9)</p></li>
  <li><p class="font_8">Si Jesu-Cristo ay Kanyang Anak, na isinugo Niya sa &nbsp;&nbsp;sanglibutan (Juan 17:3)</p></li>
  <li><p class="font_8">Hiniling ng Diyos kay Jesus na mamatay bilang isang sakripisyo; Kusa namang sumunod si Jesus</p></li>
</ul>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8">❖ <strong>Kusang Pagsunod</strong></p>
<p class="font_8">Yaong huling punto ay mahalaga sa ating pagpapahalaga sa ginawa ng Ama at Anak upang iligtas ang sangkatauhan mula sa kasalanan at kamatayan. Kailangan ng Diyos ang isang tao na magpawalang-bisa sa pinsalang ginawa ng isang sadyang masuwaying tao - si Adan. Ngunit walang sinuman ang nabuhay ng walang kasalanan na buhay. Kaya't nagbigay ang Diyos upang ipanganak ang isang Anak at hiniling na ibigay ang kanyang buhay nang buong pagsunod. Ginawa ito ni Jesus. Hindi niya kailangang gawin ito; pinili niyang gawin ito, at iyon ay isang mahalagang pagkakaiba. Ang kanyang buhay ng kusang pagpayag na sumunod ang nagpawalang-bisa ng pinsalang sa unang ginawa ni Adan. Dahil sa dakilang tagumpay na ito ay dapat nating igalang ang Panginoong Jesus at lubos na itaas siya.</p>
<p class="font_8">“<em>Ako nga ang mabuting pastol. Kung paanong kilala ako ng Ama at siya’y kilala ko, gayundin naman, kilala ko ang mga tupa at ako nama’y kilala nila. At inialay ko ang aking buhay para sa aking mga tupa. Mayroon akong iba pang mga tupa na wala pa sa kulungang ito. Kinakailangang sila’y ipasok ko rin, at papakinggan nila ang aking tinig. Sa gayon, magkakaroon ng isang kawan na may isang pastol. </em><em><strong>Dahil dito’y minamahal ako ng Ama, sapagkat iniaalay ko ang aking buhay upang ito’y kunin kong muli. Walang makakakuha ng aking buhay; kusa ko itong ibinibigay. Mayroon akong kapangyarihang ibigay ito at mayroon akong kapangyarihang kunin itong muli. Ang utos na ito’y tinanggap ko mula sa aking Ama</strong></em>” (Juan 10: 14-18);</p>
<p class="font_8">“<em>Kahit taglay niya ang kalikasan ng Diyos, hindi niya ipinagpilitang manatiling kapantay ng Diyos. Sa halip, kusa niyang binitawan ang pagiging kapantay ng Diyos, at namuhay na isang alipin. Ipinanganak siya bilang tao. At nang siya’y maging tao, </em><em><strong>nagpakumbaba siya at naging masunurin hanggang kamatayan. Dahil dito, siya’y lubusang itinaas ng Diyos, at binigyan ng pangalang higit sa lahat ng pangalan. Sa gayon, sa pangalan ni Jesus ay luluhod at magpupuri ang lahat ng nasa langit, nasa lupa, at nasa ilalim ng lupa. At ang lahat ay magpapahayag na si Jesu-Cristo ay Panginoon, sa ikaluluwalhati ng Diyos Ama</strong></em>” (Filipos 2: 6-11).</p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8"><strong>Mga Bagay na Babasahin</strong></p>
<p class="font_8">➔ Maraming Kasulatan ang tinukoy sa kabanatang ito at mahalagang tiyakin na ang mga katas na sinipi ay maayos na sasalamin sa pagtuturo ng buong talata. Piliin lalo na ang mga talatang interesado ka at tingnan ang mga ito sa kanilang kaugnay na kahulugan sa Bibliya.</p>
<p class="font_8">➔ Subukang basahin ang buong kapitulo ng Juan 5 o Filipos 2 upang maunawaan kung paano hinahamon ni Jesus ang kanyang mga kalaban, at kung paano ipinaliwanag ng mga apostol ang kanilang pag-unawa sa kung paano nagtulungan ang Ama at Anak upang makamit ang ating kaligtasan.</p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8"><strong>Mga Katanungang Sasagutin</strong></p>
<p class="font_8"><strong>8.1 </strong>Sinabi ni Jesus na siya at ang kanyang Ama ay iisa. Tingnan ang kasabihang iyon (sa Juan 10:30) upang maunawaan kung ano lamang ang inaangkin ni Jesus. Pagkatapos ihambing ito sa Juan 17: 11,21-23. Ano ang itinuturo ng mga Kasulatang iyon?</p>
<p class="font_8"><strong>8.2 </strong>Nang sinabi ni apostol Juan na ang Salita ay kasama ng Diyos sa simula (Juan 1: 1-3), ano ang sinabi niya sa kanyang mga mambabasa tungkol kay Jesus? Sinasabi ba niya na si Jesus ay mayroon na nang una pa; o ang Diyos ay may isang plano at hangarin mula pa sa simula, na sa huli ay magdudulot ng pagsilang ng nag-iisang Anak ng Diyos? Ibigay ang iyong mga dahilan sa alinmang sa palagay mo ay tama. (Ihambing ang Juan 1: 1-14 sa Awit 33: 6-9; Kawikaan 8: 1-32 at Hebreo 1: 1)</p>

AMA AT ANAK NA MAGKASAMA

BILANG 8

Button

Ang huling dalawang kabanata ay may kinalaman sa ilang pangunahing kaalaman tungkol sa kalikasan at parehong gawain ng Ama at Anak. Kapag naghahangad tayong maunawaan ang Bibliya dapat nating payagan itong magturo sa atin sa pamamagitan ng pagsasama-sama ng mga Banal na Kasulatan at hayaang ipaliwanag ng mga ito ang isa't isa.

<p class="font_8" style="text-align: justify">Bago tayo gumugol ng maraming oras sa pag-aaral upang maunawaan ang Bibliya, kailangan nating siguraduhin ang tungkol sa isang bagay - ang Bibliya ay totoong Salita ng Diyos. Kung ito ay puno ng mga alamat at pabula, tulad ng iminungkahi ng ilang tao, maaari nating magsayang lang tayo ng ang ating oras. Ngunit kung ito ay isang mensahe mula sa Diyos, hangal tayo kung babalewalain natin ito. Maraming relihiyon ang mayroong sagradong Kasulatan, o banal na mga sulatin. Paano tayo makatitiyak tungkol sa kung ano ang nakasulat sa Bibliya? Ang kabanatang ito ay tumitingin sa isang bagay na sinabi ni apostol Pablo sa simula pa lamang at mula doon sinusuri ang awtoridad at kawastuhan ng Bibliya.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">v <strong>Salita ng Propesiya</strong></p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Mula pa lamang sa pagsisimula ng Sulat ni Pablo sa mga Romano na tinukoy niya ay tumatawag bilang isang apostol ni Hesu-Kristo, at pagkatapos ay nagsabi siya ng isang bagay tungkol sa ebanghelyo na ikinagulat ng ilang mga mambabasa. Sinabi niya ito:</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify"><em>“Mula kay Pablo na isang lingcod ni Cristo Jesus, tinawag upang maging apostol at hinirang upang mangaral ng Magandang Balita ng Diyos. Ang Magandang Balitang ito </em><em><strong>na ipinangako niya noong una pa man sa pamamagitan ng mga propeta, at sinabi sa mga Banal na Kasulatan</strong></em><em>” (1:1-2).</em></p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Sinasabi ni Pablo na ang evangelio ay hindi lamang isang mensahe sa Bagong Tipan; nilalaman ito sa Luma at Bagong Tipan. Nahanap mo ang evangelio sa buong Bibliya. Iyon ang isa pang hamon na ipinakikita ng Bibliya sa mga mambabasa nito. Tanungin ang iyong sarili kung ang iyong pag-unawa sa layunin ng Diyos ay tungkol lamang sa buhay at gawain ni Jesus. Kasama ba dito ang mga bagay na itinuro sa 39 na aklat na bahagi ng Bibliya ng mga Hudyo - ang Lumang Tipan? Bilang isang simpleng pagsusuri:</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">1 Ano ang naiintindihan mo sa pariralang ginamit ni Jesus ng maraming beses nang magturo siya tungkol sa "kaharian ng Diyos"? Napagtanto mo ba na ang kahariang ito ay dating umiiral noong panahon ng Lumang Tipan?</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">2 Ano ang gagawin mo sa mga talatang ito?</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">“Bago pa ito nangyari ay ipinahayag ng Kasulatan na pawawalang-sala ng Diyos ang mga Hentil sa pamamagitan ng pananampalataya. <strong>Ang Magandang Balitang ito ay ipinahayag na kay Abraham</strong>, 'Sa pamamagitan mo’y pagpapalain ko ang mga bansa’.” <em>(Galacia 3:8).</em></p>
<p class="font_8" style="text-align: justify"><em>“Kaya nga habang nananatili ang pangako ng Diyos, na tayo’y makakapasok sa kapahingahang sinabi niya, mag-ingat kayo at baka mayroon sa inyong hindi makatanggap ng pangakong ito. </em><em><strong>Sapagkat tulad nila’y napakinggan din natin ang Magandang Balita</strong></em><em>, ngunit hindi nila pinakinabangan ang balitang kanilang narinig dahil hindi nila ito tinanggap nang may pananampalataya.” (Hebreo 4:1-2).</em></p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Una ay sinabi sa atin na ipinangaral kay Abraham ang evangelio. Ang isang talata ay tinukoy (Genesis 12: 3) na sinasabing bahagi ng evangelio. Pagkatapos ang nagsulat ng isa pang Sulat sa Bagong Tipan ay nagsasabi na ipinangaral sa bansang Hudyo ang evangelio. Gayunpaman hindi nila natanggap ang ipinangako ng Diyos sapagkat hindi sila naniniwala sa Kanyang mga pangako. Pagkatapos ay binabalaan Niya tayo tungkol sa parehong panganib. Kaya makikita mo na ang parehong mga Tipan ay mayroong parehong mensahe mula sa Diyos. Sinusundan nito na dapat nating basahin at maunawaan ang parehong bahagi ng Bibliya. Ang buong Bibliya ay kinakailangan para sa ating kaligtasan.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">v <strong>Ang sinabi ni Pablo kay Timoteo</strong></p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Isa sa mga unang kasama ng apostol na si Pablo ay isang binata na nagngangalang Timoteo na pinalaki sa isang halo-halong tahanan. Siya ay mayroong isang Gentil na ama ngunit isang Hudyo ang kanyang ina - at siya ay naging isang masunurin na tagasunod ng Panginoong Jesus. Sumulat si Pablo tungkol sa kanya at sinabi nito ang tungkol sa pagpapalaki sa kanya:</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify"><em>“Ngunit ikaw, magpatuloy ka sa mga aral na natutunan mo at matibay mong pinaniwalaan sapagkat kilala mo ang mga nagturo nito sa iyo. Mula pa sa pagkabata alam mo na </em><em><strong>ang</strong></em><em> </em><em><strong>Banal na Kasulatan, na may kapangyarihang magbigay sa iyo ng karunungan tungo sa kaligtasan sa pamamagitan ng pananampalataya kay Cristo Jesus</strong></em><em>. Ang lahat ng Kasulatan ay kinasihan ng Diyos, at kapaki-pakinabang sa pagtuturo ng katotohanan, sa pagsaway sa kamalian, sa pagtutuwid sa likong gawain at sa pagsasanay para sa matuwid na pamumuhay, upang ang lingkod ng Diyos ay maging ganap at handa sa lahat ng mabubuting gawain” (2 Timoteo 3:14-17).</em></p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Ipinapakita nito sa atin kung gaano kahalaga ang Lumang Tipan. Si Timoteo ay nabuhay sa panahon kung kailan ang Bagong Tipan ay hindi pa nakasulat, o ang mga bahagi lamang nito ay naipakakalat. Ang Kanyang banal na kasulatan, na kanyang dinala upang basahin at igalang, ang Lumang Tipan. Ang mga ito ang tinawag ng apostol na "sagradong kasulatan” - at hawak nito ang susi sa kanyang pang-espiritwal na edukasyon. Marami itong dapat ituro sa kanya; maaari nitong sawayin at iwasto; maaari siya nitong sanayin sa katuwiran - sa tamang pamumuhay sa harapan ng Diyos. Ang Banal na Kasulatang ito ay maaaring gawin siyang katanggap-tangap sa Diyos sa pamamagitan ng pagdadala sa kanya sa "pananampalataya kay Cristo Jesus".</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Ang dahilang ibinigay para sa kapansin-pansin na kapangyarihan ng Banal na Kasulatan ay "<strong>Ang lahat ng mga kasulatan na kinasihan ng Dios</strong>”. Sa ilang mga bersyon ng pagsasalin ng Bibliya, mababasa na ang Banal na Kasulatan ay “kinasihan” ng Diyos, ngunit ang ESV ay gumagamit ng isang mas literal na pagsasalin. Sinasabing ang Banal na Kasulatan ay lumalabas sa bibig ng Diyos (<em>God-breathed</em>), tulad din ng ating mga salita na nagmula sa ating mga bibig.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">v <strong>Paggamit ni Jesus ng Banal na Kasulatan</strong></p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Ito ay isang bagay na itinuro din ni Hesus. Minsan natukso siyang gawing tinapay ang mga bato at habang lumalaban sa tukso ay sinabi niya ito tungkol sa Salita ng Diyos:</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify"><em>“Nasusulat, Hindi lamang sa tinapay nabubuhay ang tao, kundi </em><em><strong>sa bawa't salitang nagmumula sa bibig ng Dios</strong></em><em>” (Mateo 4:4).</em></p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Sa kanyang tugon, si Jesus ay nagsipi mula sa Lumang Tipan ng Banal na Kasulatan, sa gayon ay pinagtibay at ipinapakita niya na tinanggap niya ito ng buong-buo. Ang ginamit niyang talata ay mula sa Aklat ng Deuteronomio. Isinulat ito nang ang bansang Israel ay malihis sa ilang. Ito ay isang panahon kung kailan ang mga tao ay himalang pinakain ng pagkain na ipinagkaloob ng Diyos araw-araw para sa kanila.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify"><em>“Tinuruan nga kayong magpakumbaba; ginutom niya kayo bago binigyan ng manna, isang pagkaing hindi ninyo kilala ni ng inyong mga ninuno. Ginawa niya ito upang ipaunawa sa inyo na ang tao’y hindi lamang sa tinapay nabubuhay kundi sa bawat salitang nagmumula sa bibig ni Yahweh” (Deuteronomio 8:3).</em></p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Kung iisipin natin sandali tungkol sa kung ano ang natutunan mula sa mga salitang ito ng Panginoong Hesus, makikita natin ito:</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">ü Si Jesus ay ganap na naniwala sa Lumang Tipan, bilang isang bagay na nagmula " sa bibig ng Panginoon";</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">ü Ginamit niya ito sa paraang inilaan ng Diyos, upang 'gawing sandata sa bawat mabuting gawain' at tulungan siyang labanan ang tukso;</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">ü Naniniwala siya sa karanasan sa ilang ng Israel pagkatapos ng milagrosong karanasan sa Exodo – nang ang sanggol na bayan ay nakatakas mula sa pagkakaalipin sa Ehipto.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">ü Naniwala siya sa himalang pagkakaloob ng Manna - isang bagay na nangyari araw-araw sa loob ng apatnapung taon, upang mabuhay ang mga naglalakbay.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Sa puntong ito nararapat na tanungin kung ang iyong paraan ng paglapit sa Banal na Kasulatan ay pareho sa Panginoong Jesucristo - ang nagtatag ng Kristiyanismo. Naniniwala ka ba sa kasaysayan ng Bibliya, sa posibilidad ng mga mahimalang pangyayaring nagaganap bilang bahagi ng programa ng mga kaganapan ng Diyos, at handa ka bang tanggapin na ang Banal na Kasulatan ay bigay ng Diyos o hiningahan ng Diyos? Ang mga direktang tanong na ito ay nakakaabot ng maraming tao. Maraming tao ang nag-iisip na ang Bibliya ay pawang mga kwento at alamat lamang, na ipinasa sa daang siglo at sa gayon ay malaki ang pagbaluktot bago isulat ang iba`t ibang mga libro. Mas gusto mo bang sundin sila o maniwala sa pinaniniwalaan ng Panginoong Jesus? Totoong walang mapagpipilian!</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">v <strong>Naniniwala si Jesus sa Banal na Kasulatan</strong></p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Kung pagsasama-samahin natin ang ilan sa mga sinabi ni Jesus tungkol sa Banal na Kasulatan, ipapakita nito sa atin nang eksakto kung ano ang kanyang pinaniniwalaan. Malinaw na siya’y nag-aral sa pamamagitan ng Lumang Tipan, tulad ng maraming mga batang lalakeng Hudyo sa kanyang mga araw. Siya ay may kamangha-manghang pag-unawa sa mga taong itinampok doon, ang mga bagay na sinabi nila, at higit na mahalaga, kung ano ang ibig sabihin ng kanilang mga sinabi. Ang kanyang pag-unawa sa pagtuturo ng Bibliya ay napakalawak kaya't madali niyang nababasa ang pag-iisip ng mga akusador at iwan silang nagugulumihanan.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Sinabi ng ilang tao ang tungkol kay Jesus na: “<em>Wala pa po kaming narinig na nagsalita nang tulad ng taong ito!</em>” (Juan 7:46). Si Jesus ay may namumukod-tanging pagkaunawa sa katotohanan ng Lumang Tipan sapagkat siya ay Anak ng Diyos at kasama sa mensahe ng Diyos. Siya ang Tagapagligtas ng sanglibutan na ibinigay ng Diyos, kaya kailangan nating bigyang-pansin ang kanyang mga sinabi at pinaniniwalaan.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Narito ang ilan sa mga bagay na sinabi ni Jesus tungkol sa Lumang Tipan sa Banal na Kasulatan:</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">“<em>Inirolyo niya ang kasulatan, isinauli sa tagapag-ingat at siya’y naupo. Nakatitig sa kanya ang lahat ng nasa sinagoga, at sinabi niya sa kanila, </em><em><strong>Ang kasulatang ito na inyong narinig ay natupad ngayon</strong></em>” (Lucas 4:20-21).</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">“<em>Ibinukod ni Jesus ang Labingdalawa at sinabi sa kanila, Pupunta tayo sa Jerusalem at doo’y </em><em><strong>matutupad ang lahat ng isinulat ng mga propeta tungkol sa Anak ng Tao</strong></em><em>. Siya’y ibibigay sa kamay ng mga Hentil; kukutyain, hahamakin, at duduraan. Siya’y hahagupitin at papatayain, ngunit sa ikatlong araw ay muli siyang mabubuhay. Subalit ang Labindalawa ay walang naunawaan sa kanilang narinig; inilihim sa kanila ang kahulugan niyon, at hindi nila nalalaman ang sinasabi ni Jesus</em>” (Lucas 18:31-34).</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">“<strong>Papanaw ang Anak ng Tao ayon sa nasusulat tungkol sa kanya</strong> subalit kahabag-habag ang taong magkakanulo sa kanya! Mabuti pa sa taong iyon ang hindi na siya ipinanganak!” (Mateo 26:24).</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">“S<em>inasabi ko sa inyo, </em><em><strong>dapat</strong></em><em> </em><em><strong>matupad sa akin ang sinasabi ng Kasulatang ito, </strong></em><em>Ibinibilang siya sa mga salarin, sapagkat ang nasusulat tungkol sa akin ay natutupad na</em>” (Lucas 22:37).</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">“<em>Sinabi sa kanila ni Jesus, Kay hahangal ninyo! Kay kukupad ninyong maniwala sa lahat ng sinasabi ng mga propeta! Hindi ba’t kailangang ang Cristo ay magtiis ng lahat ng ito bago siya pumasok sa kanyang kaluwalhatian? </em><em><strong>At ipinaliwanag sa kanila ni Jesus ang lahat ng sinasabi sa kasulatan tungkol sa kanya, simula sa mga aklat ni Moises hanggang sa mga sinulat ng mga propeta</strong></em>” (Lucas 24:25-27).</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">“Sinasaliksik ninyo ang mga Kasulatan sa pag-aakalang doon ninyo matatagpuan ang buhay na walang hanggan … <em>Huwag ninyong isiping ako ang sa inyo'y magsasakdal laban sa inyo sa harapan ng Ama. Si Moises, na inaasahan ninyo, ang siyang maghaharap ng paratang laban sa inyo. Kung talagang naniniwala kayo kay Moises, maniniwala din kayo sa akin, </em><em><strong>sapagkat sumulat siya tungkol sa akin</strong></em><em>. Ngunit kung hindi kayo naniniwala sa mga isinulat niya, paano kayo maniniwala sa mga sinasabi ko?</em>” (Juan 5:39-47).</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">v <strong>Kasaysayan ng Buhay nang Nauuna</strong></p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Maraming iba pang mga halimbawa ng mga katulad na pahayag ang sinabi ni Jesus. Ang ilan sa mga ito ay nagbibigay ng timpla kapansin-sa ganap na paniniwala ng Panginoon na ang Lumang Tipan ng Banal na Kasulatan ay kinasihan at propetiko o nagbibigay-propesiya. Tulad ng pagkaunawa ni Jesus sa mga bagay, siya ay pinag-usapan nila dahil hinulaan niya ang kanyang pagdating at ang kasaysayan ng kanyang buhay. Isang napakalaking listahan ng mga nasabing hula ay maaaring maipon, na nagpapakita nang walang pag-aalinlangan na mahuhulaan ng Bibliya ang hinaharap. Sa susunod na pahina ay nakalista ang ilan, at ang lahat ay tungkol sa buhay ni Jesus.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Ang talahanayan na iyon ay nagbibigay ng ilang ideya sa saklaw ng propesiya o hula ng Lumang Tipan tungkol sa isang paksa lamang - ang kasaysayan ng buhay ng Panginoong Jesus. Ang mga hula na ito ay isinulat daan-daang taon bago ang kanyang pagsilang at nagmula sa maraming iba't ibang mga panahon, at maraming iba't ibang mga sumulat. Ngunit nagsasalita sila ng isang boses dahil ang mensahe nito ay sa Diyos, hindi sa tao. Ang mga propeta ay hinimok na magsalita at magsulat bilang mga sugo ng Diyos: “<em>Higit sa lahat, unawain ninyong walang makapagbibigay ng sariling pagpapakahulugan sa alinmang propesiya sa Kasultan, sapagkat ang pahayag ng mga propeta ay hindi nagmula sa kalooban lamang ng tao; ito’y galing sa Diyos at ipinahayag ng mga taong nasa ilalim ng kapangyarihan ng Espiritu Santo</em>” (2 Pedro 1:20-21).</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">v <strong>Detalyadong Mga Hula</strong></p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Makakakuha tayo ng mas mahusay na ideya ng pambihirang kawastuhan ng Bibliya sa pamamagitan lamang ng pagtingin sa isang propetikong talata. Ang Awit 22 ay isinulat ni Haring David, na nabuhay mga 1000 taon bago isinilang si Jesus. Dito hinuhulaan niya kung ano ang mangyayari sa mga ipinangakong inapo na, isang araw, ay sakupin ang trono ni David sa Jerusalem.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Si David ay hindi lamang isang makata; siya ay isang propeta. Sa kanyang sariling mga salita, bago siya namatay sinabi niya kung gaano siya nagpapasalamat na: “<em>Nagsasalita sa pamamagitan ko ang Espiritu ni Yahweh, ang salita niya’y nasa aking mga labi. Nagsalita ang Diyos ng Israel</em>…<em>” </em>(2 Samuel 23:2-3). Ang resulta ng prosesong iyon ng pagsailalim sa kapangyarihan ng Diyos ay nakamamangha. Nakamit nito ang isang pambihirang timpla ng mensahe ng Diyos na may ilang personal na katangian ng propeta. Tingnan ang senaryong inilarawan sa Awit 22 habang inilalarawan nito kung ano ang mangyayari sa buhay ng kahalili ni David. Tandaan na ang oras ng pagsulat ng pagpako sa krus ay hindi nalalaman - ito ay isang uri ng pagpapatupad sa publiko na ipinakilala kalaunan, isa na ginawang perpekto ng mga Romano. Gayunpaman si Haring David, na kinasihan ng Diyos, ay sumulat tungkol dito. Ang kahalili niya ay:</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Ø Makakaramdan na pinabayaan ng Diyos sa kritikal na oras sa kanyang buhay nang siya ay nasa matinding kaguluhan (Awit 22: 1) – ito mismo ang mga salitang binitiwan ni Jesus sa krus (Mateo 27:46).</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Ø Siya ay hahamakin at tatanggihan ng kanyang mga kapwa, na hayagang kinukutya siya at hinahamon siya na iligtas ang kanyang sarili, kung kaya niya (talata 6-8) - ito mismo ang mga panunuya na ibinato kay Jesus.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Ø Daranasin niya ang matinding paghihirap sa pakiramdam na ang kanyang buong katawan ay pinaghihiwalay (talata 14-17), magkakaroon ng matinding uhaw, at magiging isang pampublikong palabas. Ito ay hindi pangkaraniwang paglalarawan ng pagpapako sa krus sa panahon nito, kasama na ang butas ng mga kamay at paa.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Ø Ang kanyang mga damit ay paghahatian ng iba na nagsapalaranan para sa kanyang mga kasuotan - eksakto tulad ng ginawa ng mga sundalo (talata 18 at Juan 19:24).</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Ø Ang nagdurusa ay hindi mawawalan ng pag-asa. Patuloy niyang ilalagay ang kanyang pananampalataya sa Diyos, sa matatag na paniniwala na siya ay maaaring magpatotoo sa maraming tao na ang Diyos ay isang Tagapagligtas at Manunubos (talata 21-31). Ito ay isang bagay na sinimulang gawin ni Jesus pagkatapos ng kanyang pagkabuhay na mag-uli, nang makita siya ng higit sa 500 mga tao (1 Corinto 15: 6), ngunit ang kumpletong katuparan ng mga salitang iyon ay darating pa (tingnan sa Zacarias 12:10).</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">v <strong>Pambihirang Aklat</strong></p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Sa ngayon isang paksa lamang ang kinaha natin – ang paraan kung paano mahuhulaan ng mga manunulat ng Bibliya ang hinaharap, sapagkat sila ay kinasihan ng Diyos. At isang paksa lamang ang tiningnan natin – ang kasaysayan ng buhay ng Panginoong Jesucristo, na naunang isinulat. Nakita natin na:</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">ü ang Bibliya ay nagawang hulaan kung ano ang mangyayari sa tumpak na mga detalye;</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">ü pinahalagahan ng Panginoong Jesus ang Lumang Tipan ng Banal na Kasulatan at ginamit ito sa kanyang sariling buhay upang makakuha ng patnubay at tulong; at</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">ü malinaw na naniniwala siya sa binasa niya sa mga Kasulatang iyon.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Nakita natin ang ilan sa mga bagay na hinulaan ng Bibliya tungkol sa kung paano mabubuhay at mamamatay si Jesus (maraming iba pa sa mga hula na hindi isaalang-alang). Tiningnan natin ang isang talang propetiko (Awit 22) upang makita ang hula ng pambihirang larawan ng pagpapako sa krus na si Jesus ay magdurusa, at kung paano niya ito malalampasan sa tulong ng Diyos.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">v <strong>Higit pa mula kay Jesus</strong></p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Datapwa’t sa ibabaw pa lamang ang ating nakita, kung isasaalang-alang natin nang buong buo ang patotoo ni Jesus, matutuklasan natin na nagtitiwala siya sa awtoridad at kawastuhan ng Salita ng Diyos hanggang sa:</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Ø Ibatay niya ang kanyang pangangatwiran sa isang salita lamang (Juan 10:35);</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Ø Nagtitiwala lamang sa panahunan ng orihinal na Hebreo (Marcos 12:26-27);</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Ø tinanggap bilang ganap na makasaysayang katotohanan:</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Ø ang paglikha nina Adan at Eba (Mateo 19: 4-6),</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Ø ang pagkamatay ni Abel (Mateo 23:35),</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Ø ang baha noong panahon ni Noe (Lucas 17: 26-27),</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Ø ang pagkawasak ng Sodoma at Gomorah (17: 28-32), at iba pa.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">At marami pang mga bagay na sinabi ng Panginoon tungkol sa Banal na Kasulatan na hindi pa natin isinaalang-alang, tulad ng:</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">“Huwag ninyong akalaing naparito ako upang ipawalang-bisa ang Kautusan at ang mga Propeta. <strong>Naparito ako hindi upang ipawalang-bisa ang mga iyon kundi upang tuparin. Tandaan ninyo: maglalaho ang langit at ang lupa, ngunit ni isang tuldok o kudlit man ng Kautusan ay di mawawalan ng bisa hangga’t hindi natutupad ang lahat</strong>” (Mateo 5:17-18), o</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">“<em>Tinawag na diyos ang mga pinagkatiwalaan ng salita ng Diyos, at </em><em><strong>hindi maaaring ipawalang-bisa ang sinasabi ng kasulatan</strong></em><em>. Ako’y pinili at sinugo ng Ama; paano ninyo ngayon masasabing nilalapastangan ko ang Diyos dahil sa sinabi kong ako ang Anak ng Diyos</em>?” (Juan 10:35-36).</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Ang halimbawa ni Jesus ay napakahalaga sa pagsasagawa ng ating paglapit sa awtoridad ng Banal na Kasulatan. Kung nais nating malaman kung ano <em>ang tunay na itinuturo</em> ng Bibliya, ang pamumuno na ibinibigay ni Jesus ay isa sa pinakamagandang paraan ng paghanap ng wastong pag-unawa. Tinanggap ni Jesus ang Bibliya bilang kinasihan at ganap na walang pagkakamaling Salita ng Diyos.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">v <strong>Nagsalita ang Diyos</strong></p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Nang dumating si Jesus siya ay isang karagdagang kawing sa kadena ng Banal na paghahayag. Mula pa sa simula ng Kanyang pakikitungo sa sangkatauhan, ang Diyos ay nakipag-usap sa Kanyang nilikha. Binigyan niya sina Adan at Eba ng mga tagubilin tungkol sa kung paano mamuhay; sinabi kay Noe kung kailan magtatayo ng isang arka; gumawa ng dakilang mga pangako kay Abraham at sa kanyang pamilya; binigyan ang Israel ng isang alituntunin ng mga batas sa pamamagitan ni Moises, pati na rin ang maraming mga hula tungkol sa hinaharap. Ito ay bahagi ng isang halos patuloy na proseso ng komunikasyon kung saan ipinahayag ng Diyos ang Kanyang kalooban sa sangkatauhan. Sinulat ito ng isang manunulat ng Bagong Tipan:</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">“<em>Noong una, </em><em><strong>nagsalita ang Diyos sa ating mga ninuno</strong></em><em> sa iba’t ibang panahon at sa iba’t ibang paraan sa pamamagitan ng mga propeta. Ngunit sa mga huling araw na ito, siya’y nagsalita sa atin </em><em><strong>sa pamamagitan ng kanyang Anak</strong></em>” (Hebreo 1:1-2).</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Ang Luma at Bagong Tipan ay ang tala ng pakikipag-usap ng Diyos sa sangkatauhan at wala tayong pag-alinlangan tungkol dito. Paulit-ulit na ipinahayag ng mga propeta na nagsasalita sila sa ngalan ng Diyos. Narito ang isa lamang halimbawa kung saan paulit-ulit na binigkas ng mga propetang si Hagai ang puntong iyon.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify"><em>“Gayon ma'y magpakalakas ka ngayon, Oh Zorobabel, </em><em><strong>sabi ng Panginoon</strong></em><em>; at magpakalakas ka, Oh Josue, na anak ni Josadac, na pangulong saserdote; at mangagpakalakas kayo, kayong buong bayan sa lupain, </em><em><strong>sabi ng Panginoon</strong></em><em>, at kayo'y magsigawa: sapagka't ako'y sumasa inyo </em><em><strong>sabi ng Panginoon ng mga hukbo</strong></em><em>. Ayon sa salita na aking itinipan sa inyo nang kayo'y magsilabas sa Egipto, at ang aking Espiritu ay nanahan sa inyo: huwag kayong mangatakot. </em><em><strong>Sapagka't ganito ang sabi ng Panginoon ng mga hukbo</strong></em><em>, Minsan na lamang, sangdaling panahon, at aking uugain ang langit, at ang lupa, at ang dagat, at ang tuyong lupa; at aking uugain ang lahat na bansa; at darating ang mga bagay na nais ng lahat na bansa; at aking pupunuin ang bahay na ito ng kaluwalhatian, </em><em><strong>sabi ng Panginoon ng mga hukbo</strong></em><em>. Ang pilak ay akin, at ang ginto ay akin, </em><em><strong>sabi ng Panginoon ng mga hukbo</strong></em><em>. Ang huling kaluwalhatian ng bahay na ito ay magiging lalong dakila kay sa dati, </em><em><strong>sabi ng Panginoon ng mga hukbo</strong></em><em>; at sa dakong ito ay magbibigay ako ng kapayapaan, </em><em><strong>sabi ng Panginoon ng mga hukbo</strong></em>” (Hagai 2:4-9 KJV).</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Ang mga propeta ay tagapagsalita ng Diyos. Ang pananalitang "sabi ng Panginoon" ay nangyari nang higit sa 500 beses sa Bibliya sapagkat, paulit-ulit, nais ng iba`t ibang mga manunulat ng Bibliya na malaman natin na ang kanilang mensahe ay hindi sa kanila, ngunit sa Diyos. Kahit si Jesus ay paulit-ulit na sinasabi ang parehong pahayag.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">“<em>Kaya’t sinabi ni Jesus, </em><em><strong>Hindi sa akin ang itinuturo ko, kundi sa nagsugo sa akin</strong></em><em>. Kung talagang nais ninumang sumunod sa kalooban ng Diyos, malalaman niya kung ang itinuturo ko’y mula nga sa Diyos, o kung ang sinasabi ko ay galing lamang sa akin</em>” (Juan 7:16-17).</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">“Kaya’t s<em>inabi ni Jesus, Kapag naitaas na ninyo ang Anak ng Tao, malalaman ninyong ‘Ako’y Ako Nga’. Wala akong ginagawa batay sa sarili kong kapangyarihan. </em><em><strong>Ang ipinapasabi lamang ng Ama ang siya kong sinasabi</strong></em><em>” </em>(Juan 8:28).</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">v <strong>Pangkakaisang Panloob</strong></p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Pansinin na anuman ang titingnan mo sa Bibliya - maging ang propetang si Hagai, o ang mga salita ng Panginoong Jesus - mayroong isang hindi nagkakamaling pagkakapareho hinggil sa mensahe. Ang 66 na aklat na bumubuo sa Bibliya ay isinulat sa loob ng panahon na higit sa 1500 taon, at ng higit sa 40 na magkakaibang manunulat. Galing sila sa iba`t ibang pinagmulan at nanirahan sa iba`t ibang mga panahon, ngunit ang mensahe ay kapansin-pansin na pagkakatugma at pagkakaisa. Sapagkat iisa lamang ang may akda - ang Makapangyarihang Diyos.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Ang mga tao ay nagsulat ng buong mga libro tungkol sa pagkakaisa ng Bibliya, o ang paraan kung saan ang mga hindi sinasadyang mga detalye ay nagbibigkis nang kamangha-mangha sa isa't isa. Narito ang isang piraso mula sa isang libro tungkol sa bibliya, na magbibigay sa iyo ng lasa ng paraan kung saan maaaring mapahaba ang mga pangangatwiran na ito.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">"<em>Ang Bibliya, sa unang tingin, ay lilitaw na isang koleksyon ng panitikan - pangunahin sa mga Hudyo. Kung susuriin natin ang mga pangyayari kung saan nakasulat ang iba`t ibang mga dokumento sa Bibliya, makikita natin na ang mga ito ay nakasulat nang may mga agwat sa loob ng halos 1400 taon. Ang mga manunulat ay nagsulat sa iba`t ibang mga lupain, mula sa Italya sa kanluran hanggang sa Mesopotamia at posibleng ang Persia sa silangan. Ang mga manunulat mismo ay magkakaiba-ibang bilang ng mga tao, hindi lamang pinaghiwalay sa bawat isa ng daan-daang taon at daan-daang milya, ngunit kabilang sa magkakaiba-ibang antas ng pamumuhay. Sa kanilang mga ranggo mayroon mga hari, tagapag-alaga ng hayop, sundalo, mambabatas, mangingisda, estadista, courtier, pari, at mga propeta, isang Rabbi na gumagawa ng tolda, kasama ng isang manggagamot na Gentil, hindi pa kasali ang iba na hindi natin kilala bukod sa mga panulat na iniwan nila sa atin. Ang mga isinulat mismo ay nabibilang sa maraming pagkakaiba-iba ng mga uri ng panitikan. Kabilang dito ang kasaysayan, batas (sibil, etikal, ritwal, kalinisan), relihiyosong tula, didactic treatises, tulang liriko, parabula at alegorya, talambuhay, personal na pagsusulatan, mga personal na memoir at talaarawan, bilang karagdagan sa mga natatanging Biblikal na uri ng propesiya at apokaliptiko</em>." (The Book and the Parchments, F. F. Bruce)</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">v <strong>Isang Aklat mula sa Diyos</strong></p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Ang aklat na ito ay hindi isinulat upang ipakita sa iyo kung <em>bakit</em> ang Bibliya ay Salita ng Diyos. Hindi namin isinasaalang-alang ang paraan kung saan ang Bibliya ay:</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">ü hinulaan ang hinaharap ng iba't ibang mga bansa;</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">ü mas maaga sa kanyang oras;</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">ü naglalaman ng tumpak na datos ng kasaysayan na ipinakita na totoo kapag ang mga istoryador at arkeologo ay gumawa ng karagdagang mga pagtuklas; o</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">ü gumawa ng mensahe na lubos na napangalagaan, upang makatiyak tayo tungkol sa tumpak nitong paghahatid.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Sapat na ang naisulat sa kabanatang ito, gayunpaman, upang maipakita na napakahalaga na hangarin na maunawaan ang Bibliya para sa iyong sarili. Ito ay isang pambihirang aklat – isang aklat mula sa Diyos - at mayroon itong mensahe na hindi katulad ng anupaman na naisulat ng mga nakasaksi sa mga pangyayaring naitala. Ito ay ganap na tapat tungkol sa mga kahinaan at kabiguan ng mga taong inilalarawan nito, sapagkat ang Bibliya ay hindi isinulat upang luwalhatiin ang tao, o upang palakihin ang bansang Israel, kung saan nagmula ang karamihan sa mga manunulat. Sinulat ito upang luwalhatiin ang Diyos at ipaliwanag ang Kanyang mabuting layunin.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Ang Bibliya ay isang Banal na Aklat, sapagkat ito ay nagmula sa Diyos. Sa kadahilanang ito, nakahiwalay ito sa lahat ng iba pang mga libro. At isinulat ito upang matulungan tayong gawing banal. Tandaan mo na ito ay "<em>may kapangyarihang magbigay sa iyo ng karunungan tungo sa kaligtasan sa pamamagitan ng pananampalataya kay Cristo Jesus. Ang lahat ng Kasulatan ay kinasihan ng Diyos, at kapaki-pakinabang sa pagtuturo ng katotohanan, sa pagsaway sa kamalian, sa pagtutuwid sa likong gawain at sa pagsasanay para sa matuwid na pamumuhay, upang ang lingkod ng Diyos ay maging ganap at handa sa lahat ng mabubuting gawain</em>” (2 Timoteo 3:15-17).</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">v <strong>Aklat-patnubay sa Buhay</strong></p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Ang Bibliya ay isang malalim na aklat ng moral. Ipinapakita nito sa atin ang pagkakaiba ng tama at mali sa bawat aspeto ng buhay: tinutukoy nito kung ano ang itinuturing ng Diyos na tama at kapwa inilalarawan ang kung ano ang sinabi Niyang mali at kung ano ang mangyayari sa atin kung gumawa tayo ng maling bagay. Iyon ang dahilan kung bakit maraming kasaysayan sa Bibliya. Ito ang tala ng Diyos na nag-anyaya ng mga kalalakihan at kababaihan na magtagumpay sa Kaniyang pamamaraan at pagkatapos ay pagmasdan sila na ginagawa ang kabaligtaran at nagkakaroon ng problema - kung minsan ay malaking problema. Ngunit kung ito ay hindi hihigit dito, ang Bibliya ay gagawa ng labis na nakalulungkot na pagbasa. Ito ay magiging isang talaan ng mga sakuna, at tiyak na hindi ito gayon.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Ang Bibliya ang ating gabay sa buhay. Ipinapakita nito sa atin kung ano ang gusto ng Diyos, kung ano ang nais Niyang gawin sa atin at sa ating mundo. Ipinapakita nito kung ano ang dapat nating gawin kung nais nating maging bahagi ng Kanyang layunin, at kung paano natin makakamit ang isang buhay na katulad ni Cristo. Karamihan sa mga tao ay nag-iisip ng pagpapabuti ng kanilang sarili sa mga tuntunin ng pagkuha ng mga bagay at pagpapatuloy dito. Nais ng Diyos na matuto tayong mabuhay nang iba; upang tanggapin ang Kanyang mga pamantayan gaya ng kung saan tayo mabubuhay, at upang sundin sa ating sarili ang pamumuhay ng Panginoong Jesus.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Ang pambihirang aklat na ito mula sa Diyos ay maaaring makatulong sa atin na makamit ang mga hangaring ibinigay ng Diyos. Ito ay salita ng buhay na may kapangyarihang baguhin ang paraan ng pag-iisip at pagkatapos ang pag-uugali. Habang naiintindihan natin sa ating sarili kung ano ang sinasabi ng Bibliya tungkol sa ating sitwasyon at kung ano talaga ang inaalok ng Diyos - taliwas sa inaakala ng maraming tao na iniaalok ng Diyos - mapagtatanto natin kung paano mababago ng Bibliya ang ating buhay. Sa sandaling ito, narito ang patotoo ng isa sa mga kinasihang manunulat nito, isang mangingisda na lubusang nabago ang buhay sa pamamagitan ng kanyang pagkakilala sa Panginoong Jesucristo. Ito ang isinulat ni apostol Pedro:</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">“<em>Ngayon nalinis sa ninyo ang inyong mga sarili sa pamamagitan sa inyong pagsunod sa katotohanan, at naghahari na sa inyo ang tapat na pagmamahal sa mga kapatid. Kaya, aalab at taos-puso kayong magmahalan. Sapagkat </em><em><strong>muli kayong isinilang, hindi sa pamamagitan ng binhing nasisira, kundi sa pamamagitan ng buhay at walang kamatayang salita ng Diyos.</strong></em><em> Ayon sa kasulatan, ‘Ang lahat ng tao ay tulad ng damo, gaya ng bulaklak nito ang lahat niyang kariktan. Ang damo ay nalalanta, at ang bulaklak ay kumukupas, ngunit ang salita ng Panginoon ay nananatili magpakailanman.’ </em><em><strong>Ang salitang ito ay ang Magandang Balitang ipinangaral sa inyo</strong></em>”<strong> </strong>(1 Pedro 1:22-25).</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify"><strong>Mga Bagay na Babasahin</strong></p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Ø Ang kabanatang ito ay puno ng mga sanggunian sa Bibliya at maaari mong tingnan ang ilan sa mga ito, parehong pamilyar sa layout ng BIble – kung saan matatagpuan ang iba't ibang mga libro – at upang suriin ang setting ng Bibliya o konteksto ng mga sipi na tinukoy. Makabubuting laging suriin ang mga sanggunian sa Bibliya, sa halip na isaalang-alang lamang ang mga ito.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Ø Upang makita kung paano inilantad ng Bibliya ang kahinaan ng mga manunulat nito, nang sa gayon ay matuto tayo mula sa kanilang mga pagkakamali, basahin ang 2 Samuel kabanata 11 - tungkol sa malaking mga pagkakamali ni Haring David - at pagkatapos ay ang Awit 51, kung saan ganap niyang pinagsisihan ang kanyang mga nagawa.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify"><strong>Mga Katanungang Sasagutin</strong></p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">2.1 Paano mo malalaman na naniniwala pa rin si apostol Pablo sa mga hula ng Lumang Tipan matapos siyang maging tagasunod ng Panginoong Jesus? (Mga Gawa 17: 2; 24:14 at 28:23)</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">2.2 Sa panahon ngayon ang ilang mga tao ay nagsasabi na karamihan sa Lumang Tipan ay mitolohiya at alamat at ang mga bahagi nito, tulad ng Aklat ng Genesis, ay isinulat ng maraming taon pagkatapos na mailarawan ang mga pangyayari doon. Anong tulong ang makukuha natin mula sa pananaw ng Panginoong Jesukristo sa Banal na Kasulatan? (Marcos 1:44; Mateo 14: 4 at Marcos 7:10; Mateo 19: 3-9 at Lucas 20:37)</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">2.3 Ang mga manunulat ba ng Bagong Tipan ay nagsabi na sila’y nagsulat ng mga kinasihang Kasulatan? (Juan 14:26; 1 Tesalonica 2:13; 2 Pedro 3: 15-16; 1 Corinto 14:37)</p>

ANG BANAL NA KASULATAN

BILANG 2

Button

Bago tayo gumugol ng maraming oras sa pag-aaral upang maunawaan ang Bibliya, kailangan nating siguraduhin ang tungkol sa isang bagay - ang Bibliya ay totoong Salita ng Diyos. Kung ito ay puno ng mga alamat at pabula, tulad ng iminungkahi ng ilang tao, maaari nating magsayang lang tayo ng ang ating oras. Ngunit kung ito ay isang mensahe mula sa Diyos, hangal tayo kung babalewalain natin ito.

<p class="font_8">❖ Nang magsimulang ipangaral ni Jesus ang ebanghelyo ng kaligtasan, na naghintay ng tatlumpung taon bago siya nagsimula sa kanyang ministeryo, ang kanyang mensahe ay tungkol sa Kaharian ng Diyos. Sinabi Niya: “<em>Dumating na ang takdang panahon. Malapit nang </em><em><strong>maghari ang Diyos</strong></em><em>! Kaya magsisi na kayo't talikuran ang inyong mga kasalanan. Paniwalaan ninyo ang Magandang Balita!</em>” (Marcos 1:15).</p>
<p class="font_8">❖ Nang tinuruan ng Panginoon ang kanyang mga tagasunod kung paano pinakamahusay na paglingkuran ang Diyos, inilahad niya ang unang bahagi ng kanyang pahayag sa mga salitang ito: "<em>Ngunit higit sa lahat ay bigyang-halaga ninyo </em><em><strong>ang kaharian [ng Diyos] </strong></em><em>at ang pamumuhay nang ayon sa kanyang kalooban, at ibibigay niya sa inyo ang lahat ng mga bagay na ito</em>" (Mateo 6:33).</p>
<p class="font_8">❖ Nang maglaon sinabi ni Jesus kay Nicodemo na "<em>malibang ang isang tao ay ipanganak sa pamamagitan ng tubig at ng Espiritu, hindi siya makakapasok sa </em><em><strong>kaharian ng Diyos</strong></em>" (Juan 3: 5).</p>
<p class="font_8">❖ Nang mangaral si apostol Felipe sa Samaria, kung saan binautismuhan niya ang maraming mga bagong mananampalataya, sinabi ng Bibliya na: "<em>Ngunit nang sumampalataya sila nang ipangaral ni Felipe ang Magandang Balita tungkol sa kaharian ng Diyos at tungkol kay Jesu-Cristo, nagpabautismo ang mga lalaki't babae</em>” (Mga Gawa 8:12).</p>
<p class="font_8">Malinaw na ang Kaharian ng Diyos ay isa sa pinakamahalagang aral ng Bagong Tipan at kailangan nating bigyang pansin ng detalyado, dahil binibigyan tayo ng Bibliya ng maraming iba't ibang mga ideya tungkol sa kung ano ang magiging kaharian ng Diyos.</p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8">❖ <strong>Ipinapanumbalik ang Paraiso</strong></p>
<p class="font_8">Ang Hardin ng Eden, halimbawa, ay isang paglalarawan ng kung ano ang mundo noong ang Diyos ay may isang "hari" na namumuno sa Kanyang nilikha. Sinabi Niya kina Adan at Eba na "<em>Sila ang </em><em><strong>mamamahala </strong></em><em>sa mga isda, sa mga ibon sa himpapawid at sa lahat ng hayop, maging maamo o mailap, malaki o maliit</em>" (Genesis 1:26). Kapag nakamit nila iyon - kung nakontrol nila ang kanilang sarili at nagkaroon ng kapamahalaan o namuno sa lahat ng ginawa ng Diyos - hindi tayo makakaranas ng lahat ng mga paghihirap na kinakaharap natin ngayon. Ngunit, tulad ng nakita natin, nawalan ng kontrol si Adan. Hanggang sa pagdating ng Panginoong Jesucristo at ang kapamahalaan ay maaaring makuhang muli. Si Jesus ay nagtagumpay kung saan nabigo si Adan - iyon ang turo ng Roma 5.</p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8">Nanirahan sila sa Paraiso hanggang sa ipatapon sina Adan at Eba at iyon ay isang sulyap sa uri ng mundo na inihanda ng Diyos para sa kalalakihan at kababaihan - isang hudyat sa kung paano ang mga bagay-bagay kapag ang Paraiso ay naibalik. Matatandaan mo na nang sabihin ng Panginoong Jesus sa magnanakaw kasama niyang mamatay na maaalala niya talaga siya pagdating sa kanyang kaharian, ginamit niya ang mga salitang ito: "<em>Isasama kita ngayon sa Paraiso</em>" (Lucas 23:43). Ito ay isang malinaw na pahiwatig na ang paparating na kaharian ay talagang magiging mayabong at mabunga tulad ng Hardin ng Eden. Kaya't hindi nakakagulat nang ang Panginoong Jesus ay nagbigay ng isang paglalarawan sa mga darating na kaganapan; inilarawan niya ang oras kung kailan siya maghahari sa mundo sa mga sumusunod na pahayag:</p>
<p class="font_8"><em>“Ipinakita rin sa akin ng anghel ang ilog ng tubig na nagbibigay-buhay. Ang tubig nito na sinlinaw ng kristal ay bumubukal mula sa trono ng Diyos at ng Kordero, at umaagos sa gitna ng lansangan ng lungsod. Sa magkabilang panig ng ilog ay ang </em><em><strong>punongkahoy na nagbibigay-buhay</strong></em><em>. Ito'y namumunga ng labindalawang (12) uri ng bunga, isang uri sa bawat buwan. Nakapagpapagaling sa sakit ng mga tao ang mga dahon nito. Wala roong makikitang anumang isinumpa ng Diyos. Makikita sa lungsod ang trono ng Diyos at ng Kordero, at sasambahin siya ng kanyang mga lingkod...Pinagpala ang naglilinis ng kanilang kasuotan sapagkat bibigyan sila ng karapatang pumasok sa lungsod at kumain ng bunga ng </em><em><strong>punongkahoy na nagbibigay-buhay</strong></em><em>” </em>(Apocalipsis 22:1-3,14)<em>.</em></p>
<p class="font_8">Ito ang bagong kalagayan ng mga gawain na magmumula sa langit patungo sa lupa, tulad ng paglalarawan dito ng Apocalipsis 21, at ito ay itinatanghal bilang Hardin ng Eden na naibalik. Tulad ng mga ilog sa Eden na dumaloy upang matubigan ang mundo, at isang puno ng buhay, sa gayon ang mga sangkap na iyon ay kasama sa paglalarawan na ito ng isang naibalik na ugnayan sa Diyos. Sa panahong ito ang kaayusang ito ay magbibigay pakinabang sa mga bansa sa mundo, na ngayon ay nangangailangan ng paggaling mula sa mga henerasyon ng pagkaalipin sa kasalanan at kamatayan. Kung saan naging dahilan na ang puno ng buhay ay hindi magagamit, ang buhay na walang hanggan ay mapupuntahan ng lahat ng taong ang mga kasalanan ay pinatawad, dahil sa kanilang ugnayan sa Panginoong Jesus.</p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8">❖ &nbsp;<strong>Masaganang Bunga</strong></p>
<p class="font_8">Isinumpa ng Diyos ang mundo dahil sa kasalanan ni Adan kung kaya, hanggang ngayon, hindi pa rin nito nakakamit ang orihinal na pagiging mabunga at pagkamayabong nito. Inilarawan ni Pablo ang mundo, gamit ang salita ng paglalarawan, na parang dumadaing ito sa pagkabigo at sa pag-aasam, na nais na makalaya sa mga kasalukuyan nitong limitasyon. Magbubunga ito ng mga damo at tinik, at ang sangkatauhan ay kailangang magsumikap upang umani mula sa lupa. Ngunit sa darating na panahon lahat ng iyon ay magbabago at maraming mga talata sa Banal na Kasulatan na naglalarawan ng masaganang bunga na magiging resulta ng pagdating ng hari at ng mga kaluwalhatian ng kanyang paghahari. Kung isasaisip mo na ang Israel ay higit sa pang-agrikulturang ekonomiya, malalaman mo kung bakit ang kahulugan ng mga paglalarawang ito ay napakahalaga sa kanila. Narito ang mga talatang pagpipilian:</p>
<p class="font_8"><em>“Sa lupai'y </em><em><strong>sumagana nawang lagi ang pagkain</strong></em><em>; ang lahat ng kaburulan ay mapuno ng pananim at </em><em><strong>matulad sa Lebanon na mauunlad ang lupain</strong></em><em>. At ang kanyang mga lunsod, dumami ang mamamayan, sindami ng mga damong tumubo sa kaparangan” </em>(Mga Awit 72:16).;</p>
<p class="font_8">“<em>Muling sasaya ang ulilang lupain na matagal nang tigang; </em><em><strong>mamumulaklak ang mga halaman sa disyerto. Ang disyerto ay aawit sa tuwa, ito'y muling gaganda</strong></em><em> tulad ng mga Bundok ng Lebanon at mamumunga nang sagana tulad ng Carmel at Sharon. Mamamasdan ng lahat ang kaluwalhatian at kapangyarihan ni Yahweh</em>” (Isaias 35:1-2);</p>
<p class="font_8">“<em>Aking aaliwin ang Jerusalem; at ang lahat ng nakatira sa gumuhong lunsod. </em><em><strong>Mula sa pagiging tila disyerto, gagawin ko itong tulad ng Halamanan ng Eden</strong></em><em>. Maghahari roon ang kagalakan at pagpupuri, ang awitan at pasasalamat para sa akin</em>” (Isaias 51:3);</p>
<p class="font_8">“<em>Sa halip na mga tinik, kahoy na mayabong ang siyang tutubo; sa halip na dawag, mga kakahuyan ay muling darami at magsisilago. Ang lahat ng ito'y parangal kay Yahweh, walang hanggang tanda sa lahat ng kanyang mga ginawa</em>” (Isaias 55:13);</p>
<p class="font_8">“<em>Kayo naman, mga bundok ng Israel, payabungin na ninyo ang inyong mga sanga at pamungahin nang sagana para sa bayan kong Israel sapagkat uuwi na sila rito...</em><em><strong>Pamumungahin kong mabuti ang inyong mga punongkahoy at pasasaganain ang ani ng inyong bukirin</strong></em><em> upang hindi na kayo hamakin ng kapwa ninyo bansa dahil sa taggutom na inyong dinanas...ay sasabihin nila, ‘Ang lugar na ito'y dating tiwangwang ngunit ngayo'y </em><em><strong>parang hardin ng Eden</strong></em><em>. Ang mga lunsod na wasak at walang tao, ngayon ay may nakatira na, muling nakatayo at naliligid ng muog</em>’” (Ezekiel 36:8,30,35);</p>
<p class="font_8">“Sinabi rin ni Yahweh, ‘Darating ang panahon, <strong>mag-aararo ang magbubukid habang nag-aani pa ang manggagapas; at maghahasik na ng binhi ng ubas ang magsasaka habang gumagawa pa ng alak ang mag-aalak</strong>. Dadaloy sa mga bundok ang bagong alak, at masaganang aagos sa mga burol’. Ibabalik ko sa kanilang lupain ang aking bayan. Itatayo nilang muli ang kanilang mga lunsod na nawasak, at doon sila maninirahan. Tatamnan nilang muli ang mga <strong>ubasan </strong>at sila'y iinom ng <strong>alak</strong>. Magtatanim silang muli sa mga <strong>halamanan </strong>at kakain ng mga <strong>bunga </strong>niyon” (Amos 9:13,14).</p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8">❖ <strong>Nagwakas na Pamumuno</strong></p>
<p class="font_8">Ang isang kalalabasan ng naturang pagiging mabunga ay magkakaroon ng masaganang pagkain. Ang kagutom ay magiging isang bagay sa nakaraan. Bagamat ngayon wala pang isa ang may tunay na impluwensya upang pangalagaan ang pinaka pinagkaitan sa lipunan, sa darating na panahon ay magkakaroon ng isang hari na nagmamalasakit sa kanila at sisiguraduhin na ang kanilang mga interes ay protektado at natutugunan ang kanilang mga pangangailangan. Inaasahan ni Haring David kung ano ang makakamtan ng kanyang kahalili - isang taong magiging mas dakila kay Solomon na kanyang anak - nang sabihin niya ito:</p>
<p class="font_8"><em>“Maging </em><em><strong>tapat itong hari sa paghatol sa mahirap, mga nangangailangan, pag-ukulan ng paglingap; at ang nang-aapi ay lupigin at ibagsak...Kanyang inililigtas ang mga dukhang tumatawag, lalo na ang nalimutan, mga taong mahihirap; sa ganitong mga tao siya'y lubhang nahahabag; sa kanila tumutulong, upang sila ay maligtas</strong></em><em>. Inaagaw niya sila sa kamay ng mararahas, sa kanya ang buhay nila'y mahalagang hindi hamak”</em> (Mga Awit 72:4,12-14).</p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8">Ang isa pang kalalabasan ng isang hari na nagmamalasakit sa mga tao ay ang makakaya nilang mamuhay nang ligtas at maligaya. Hindi sila mawawala sa mga giyera, isasama sa mga kampo ng mga <em>refugee</em>, o tatakutin man ng isang sundalo. Sa halip ang mga tao ay mabubuhay sa kapayapaan at masisiyahan sa mga bunga ng kanilang paggawa.</p>
<p class="font_8">“<em>Magtatayo sila ng mga tahanang kanilang titirhan, magtatanim sila ng ubas at sila rin ang aani. Hindi tulad noong una, sa bahay na ginawa'y iba ang tumira. Sa tanim na halama'y iba ang nakinabang. Tulad ng punongkahoy hahaba ang buhay ng aking mga hirang, </em><em><strong>lubos nilang papakinabangan ang kanilang pinagpaguran. Anumang gawaing paghirapan nila'y tiyak na magbubunga,</strong></em><em> at hindi magdaranas ng mga sakuna ang mga anak nila; pagpapalain ko ang lahi nila, at maging ang mga susunod pa. Ang dalangin nila kahit hindi pa tapos ay aking diringgin, at ibibigay ko ang kanilang hinihiling. </em><em><strong>Dito'y magsasalong parang magkapatid, ang asong-gubat at tupa, ang leon ay kakain ng damo tulad ng baka. At ang ahas naman na ang pagkain ay alabok kahit tapakan mo'y hindi ka mangangamba. Magiging panatag at wala nang masama sa banal na bundok. Sa Bundok ng Zion ay walang makakapinsala o anumang masama</strong></em>” (Isaias 65:21-25).</p>
<p class="font_8">“<em>Sa halip, </em><em><strong>bawat tao'y mamumuhay nang payapa sa kanyang ubasan at mga puno ng igos</strong></em><em>. Wala nang babagabag sa kanila, sapagkat ito ang pangako ni Yahweh na Makapangyarihan sa lahat</em>” (Mikas 4:4);</p>
<p class="font_8">“<em>Sa araw na iyon, sabi ni Yahweh na Makapangyarihan sa lahat, aanyayahan ng bawat isa sa inyo ang kanyang kaibigan </em><em><strong>upang magsama-sama sa ubasan ninyo at sa ilalim ng inyong mga punong igos</strong></em>” (Zacarias 3:10).</p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8">Ang pag-upo sa ilalim ng isang puno ng ubas o isang puno ng igos ay maaaring hindi ang ating agarang ideya ng isang tahimik at nakakarelaks na gabi, ngunit kapag ang mga salitang iyon ay unang binigkas o nasulat, malamang ay nais nilang maihatid mismo ang ideyang iyon: ng isang taong nakatira nang magkasama sa kapayapaan at kasaganahan. Sapagkat madalas na sa oras ng giyera ang mga pangangailangang ito ang unang hahanapin, kaya't naging kawikaan ito upang ilarawan ang isang mahaba at masayang panahon ng patuloy na kaunlaran.</p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8">❖ <strong>Ipinanumbalik ang Jerusalem</strong></p>
<p class="font_8">Sinasabi sa atin ni Isaias ang higit pa sa maaaring una nating napagtanto, sapagkat ang kanyang pagsangguni sa "<em>banal na bundok</em>" (65:25) ay nangangahulugang iisang lugar lamang - ang Jerusalem. Ang lungsod na ito, na itinayo sa isang mabundok na lugar ay ang sentro ng layunin ng Diyos; ito ang lugar na pinili ng Diyos sa lahat ng mga lugar sa lupain ng Israel bilang lugar ng Kanyang templo at sentro ng banal na pamahalaan. Doon naghahari ang mga hari para sa Diyos. Dito sa lugar na ito ang dako ng itinalagang hari ng Diyos - ang Panginoong Jesucristo - ay babalik upang mamuno. Ang Jerusalem ay nakalaan na maging sentro ng pamahalaang pandaigdigan: ang kabiserang lungsod ng Kaharian ng Diyos kapag naipanumbalik ito sa mundo.</p>
<p class="font_8">Ang mga naunang talata mula sa Isaias 65 ay nagsisimula sa mga salitang ito:</p>
<p class="font_8">“<em>Ang sabi ni Yahweh: ‘Ako ay lilikha ng isang bagong lupa at bagong langit; ang mga bakas ng nakaraan ay ganap ng malilimutan. Kaya naman kayo'y dapat na magalak sa aking ginawa, </em><em><strong>ang Jerusalem na aking nilikha ay mapupuno ng saya, at magiging masaya ang kanyang mamamayan. Ako mismo'y magagalak dahil sa Jerusalem at sa kanyang mamamayan</strong></em><em>. Doo'y wala nang pagtangis o panaghoy man. Ang mga sanggol ay hindi na mamamatay, lahat ng titira roon ay mabubuhay nang matagal. Ituturing pa rin na isang kabataan ang taong sandaang taon na, at ang hindi umabot sa gulang na ito ay ituturing na isinumpa’</em>” (Isaias 65:17-20).</p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8">Ito ay isa lamang sa napakaraming mga talatang naglalarawan sa maluwalhating hinaharap ng Jerusalem kapag naibalik ang kanyang kapalaran at tumigil ang mga kasalukuyang problema. Narito ang ilan sa mga salitang-larawan:</p>
<p class="font_8">“<em>Dakila si Yahweh, dapat papurihan, </em><em><strong>sa lunsod ng Diyos, bundok niyang banal. Ang Bundok ng Zion, tahanan ng Diyos ay dakong mataas na nakalulugod</strong></em><em>; </em><em><strong>bundok sa hilaga na galak ang dulot</strong></em><em>, sa lahat ng bansa nitong sansinukob.</em>” (Mga Awit 48:1);</p>
<p class="font_8">“<em>Sa taluktok mong mataas, bakit kinukutya wari </em><em><strong>yaong bundok na maliit na ang Diyos ang pumili? Doon siya mananahan upang doon mamalagi</strong></em>” (Mga Awit 68:16);</p>
<p class="font_8">“<em>Sa </em><em><strong>Bundok ng Zion</strong></em><em>, itinayo ng Diyos </em><em><strong>ang banal na lunsod</strong></em><em>, ang lunsod na ito'y higit niyang mahal sa alinmang bayan ng angkan ni Jacob. Kaya't iyong dinggin ang ulat sa iyong mabubuting bagay, O </em><em><strong>lunsod ng Diyos</strong></em><em>: (Selah)</em>” (Mga Awit 87:1-3);</p>
<p class="font_8">“<em>Mawawala ang liwanag ng araw at buwan, at </em><em><strong>maghahari si Yahweh na Makapangyarihan sa lahat, sa Bundok ng Zion, at sa Jerusalem</strong></em><em>. Doo'y mahahayag ang kanyang kaluwalhatian, sa harap ng mga pinuno ng bayan” </em>(Isaias 24:23);</p>
<p class="font_8">“<em>Masdan mo ang Zion, ang pinagdarausan natin ng mga kapistahan! Masdan mo rin ang Jerusalem, mapayapang lugar, magandang panahanan. Ito'y parang matatag na toldang ang mga tulos ay nakabaon nang malalim at ang mga lubid ay hindi na kakalagin. </em><em><strong>Ang kaluwalhatian ni Yahweh ay ihahayag sa atin</strong></em><em>. Maninirahan tayo sa baybayin ng malalawak na ilog at batis na hindi mapapasok ng sasakyan ng mga kaaway. Sapagkat si Yahweh ang ating hukom, siya ang mamamahala, at siya rin ang haring magliligtas sa atin</em>” (Isaias 33:20-22);</p>
<p class="font_8">“<em>Gumising ka Jerusalem, magpanibagong-lakas ka! </em><em><strong>O banal na lunsod</strong></em><em>, muli mong isuot ang mamahalin mong kasuotan, sapagkat mula ngayon ay hindi na makakapasok diyan ang mga hindi kumikilala sa Diyos...Magsiawit kayo, mga guhong pader nitong Jerusalem; sapagkat inaliw ng Diyos ang hinirang niyang bayan;</em><em><strong>iniligtas na niya itong Jerusalem</strong></em>” (Isaias 52:1,9);</p>
<p class="font_8">“<em>Magsasalita ako para lumakas ang loob ng Jerusalem. Hindi ako tatahimik hanggang hindi niya nakakamit </em><em><strong>ang kaligtasan</strong></em><em>; hanggang sa makita ang </em><em><strong>kanyang tagumpay</strong></em><em> na parang sulong nagliliyab...Ikaw ay </em><em><strong>magiging magandang korona sa kamay ni Yahweh, isang maharlikang putong na hawak ng Diyos</strong></em><em>...Naglagay ako ng mga bantay sa mga pader mo, Jerusalem; hindi sila tatahimik araw at gabi. Ipapaalala nila kay Yahweh ang kanyang pangako, upang hindi niya ito makalimutan. Huwag ninyo siyang pagpapahingahin </em><em><strong>hanggang hindi niya naitatatag muli itong Jerusalem; isang lunsod na pinupuri ng buong mundo</strong></em>” (Isaias 62:1,3,6-7).</p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8">❖ <strong>Naibalik ang Kaharian ng Diyos</strong></p>
<p class="font_8">Ang isang sulyap sa mga sipi na iyon ay magpapaliwanag kung bakit inaasahan ng mga agarang tagasunod ng Panginoong Jesus na itaguyod niya ang kaharian ng Diyos sa lupa doon at noon. Napakaraming sipi sa Lumang Tipan ang nagsasalita tungkol sa maluwalhating hinaharap ng Jerusalem, kapag ang isang hari ay naghari sa trono ni David sa lungsod na itinatag niya bilang kabisera ng Israel. Nang si Jesus ay nagpakita, at ipinahayag na siya ang pinakahihintay na Mesiyas, tila halata sa marami na darating na ang oras na tutuparin ng Diyos ang Kanyang sinaunang mga pangako:</p>
<p class="font_8">➔ Inihula ng <strong>mga propeta ng Diyos</strong> ang pagpapanumbalik ng kaharian. Sinabi nila ang mga bagay tulad ng: "<em>At tungkol naman sa iyo, burol ng Zion, kung saan binabantayan ng Diyos ang kanyang bayan gaya ng isang pastol, ikaw ay muling magiging sentro ng kaharian katulad noon</em>" (Mikas 4:8);</p>
<p class="font_8">➔ Ipinahayag iyon ni <strong>Jesus </strong>nang - talatang nagmula sa Awit 48 - sinabi niya: “<em>huwag kayong manunumpa kapag kayo'y nangangako. Huwag ninyong sasabihing, ‘Saksi ko ang langit,’ sapagkat ito'y trono ng Diyos;o kaya'y, ‘Saksi ko ang lupa,’ sapagkat ito'y kanyang tuntungan. Huwag din ninyong sasabihing, ‘Saksi ko ang Jerusalem,’ sapagkat ito'y lungsod ng dakilang Hari</em>” (Mateo 5:34,35);</p>
<p class="font_8">➔ Ang <strong>mga taong </strong>nakaabang sa mga lansangan nang pumasok si Jesus sakay ng isang asno, ay tiyak na inasahan na ito na ang panahon, sapagkat sinabi nila, “<em>Pagpalain ang malapit nang itatatag na kaharian ng ating amang si David! Purihin ang Panginoon sa Kataas-taasan!</em>” (Marcos 11:10) at “<em>Pinagpala ang haring dumarating sa pangalan ng Panginoon! Kapayapaan sa langit! Papuri sa Kataas-taasan!</em>” (Lucas 19:38) ;</p>
<p class="font_8">➔ Inasahan ng mga <strong>disipulong </strong>mahigit tatlong taon na naging malapit kay Jesus ang madaling pagpapanumbalik. Bago umakyat si Jesus sa langit tinanong nila siya: “<em>Panginoon, itatatag na po ba ninyong muli ang kaharian ng Israel?</em>” (Mga Gawa 1:6);</p>
<p class="font_8">➔ Hindi sila pinagsabihan ni <strong>Jesus </strong>dahil sa kanilang maling pagkaunawa kundi sumagot lamang na ang kanila, “<em>Ang mga panahon at pagkakataon ay itinakda ng Ama sa kanyang sariling kapangyarihan, at hindi na kailangan pang malaman ninyo kung kailan iyon</em>” (Mga Gawa 1:7);</p>
<p class="font_8">➔ Itinuro ng mga <strong>apostol</strong>, na isinugo upang ipangaral ang ebanghelyo, na darating ang panahon na ipanunumbalik ang kaharian: “<em>Kaya nga, magsisi kayo at magbalik-loob sa Diyos upang patawarin ang inyong mga kasalanan, at nang sa gayon ay sumapit ang panahon ng pagpapanibagong lakas mula sa Panginoon. Susuguin niya si Jesus, ang Cristong hinirang mula pa noong una para sa inyo. Siya'y dapat munang manatili sa langit hanggang sa dumating ang pagbabago ng lahat ng bagay, ayon sa ipinahayag ng Diyos sa pamamagitan ng kanyang mga banal na propeta mula pa noong una</em>” (Mga Gawa 3:19-21);</p>
<p class="font_8">➔ Ipinaliwanag ni <strong>Apostol Pablo</strong> sa mga Taga Roma, sa mga kapitulo 9-11, na ang layunin ng Diyos ay hindi pa natutupad sa mga Judio at, sa tamang panahon, “<em>Sa paraang ito, maliligtas ang buong Israel; tulad ng nasusulat: ‘Magmumula sa Zion ang Tagapagligtas. Papawiin niya ang kasamaan sa lahi ni Jacob. At ito ang gagawin kong kasunduan namin kapag pinawi ko na ang kanilang mga kasalanan.’ Dahil tinanggihan ng mga Israelita ang Magandang Balita, sila'y naging kaaway ng Diyos, at kayong mga Hentil ang nakinabang. Ngunit dahil sa sila ang mga hinirang ng Diyos, sila'y mahal pa rin niya, alang-alang sa kanilang mga ninuno</em>” (Roma 11:26-28).</p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8">❖ <strong>Ang Kaharian ng Diyos sa Lupa</strong></p>
<p class="font_8">Nawalan ng kontrol si Adan at pinalayas mula sa Paraiso at maraming henerasyon pa kalaunan bago inalok ng Diyos ang sangkatauhan ng isa pang pagkakataon na gamitin ang pamamahala at patakaran para sa Kanya. Ang alok na iyan ay ginawa sa mga inapo nina Abraham, Isaac at Jacob – sa bansa ng Israel na tinubos ng Diyos mula sa pagkaalipin sa Egipto. Maaaring dumating ito bilang isang bagay na nakakagulat, kung ito ay isang bagong ideya sa iyo, ngunit itinuturo sa Biblia na ang Kaharian ng Diyos ay minsang umiiral sa lupa.</p>
<p class="font_8">Upang bumuo ng isang kaharian kailangan mo ng mga tao, lupain, batas at hari. Nang baybayin ang batas ng Diyos sa bagong bansa ng Israel, sa pag-asam sa kanilang pagpasok sa lupang pangako, ipinahayag ng Diyos na sila ay magiging napakaespesyal na bayan – isang kaharian ng mga saserdote:</p>
<p class="font_8">“<em>Kung susundin ninyo ako at magiging tapat sa ating kasunduan, kayo ang magiging bayang hinirang. Ang buong daigdig ay akin ngunit kayo'y aking itatangi. Kayo'y gagawin kong </em><em><strong>isang kaharian ng mga pari at isang bansang banal</strong></em><em>.’ Iyan ang sabihin mo sa mga Israelita</em>” (Exodo 19:5,6).</p>
<p class="font_8">Ang Diyos ang kanilang hari noon at nanatili Siyang may kapamahalaan sa loob ng maraming taon. Noong una naroon si Moises at pagkatapos ay pinamunuan ni Josue ang bansa; pagkatapos ay may paminsan-minsang pagliligtas, na tinatawag na mga hukom. Noong mga araw na si Samuel ay namamahala na, humiling ang mga tao ng hari, gaya ng ibang mga bansa sa paligid nila, kung saan sinabi ng Diyos na sila, sa katotohanan, ay tumatanggi sa Kanyang lubos na pamumuno:</p>
<p class="font_8">“<em>Sinabi naman sa kanya ni Yahweh, ‘Sundin mong lahat ang sinasabi nila sapagkat hindi ikaw </em><em><strong>kundi ako ang itinatakwil nila bilang hari nila</strong></em><em>’</em>” (1 Samuel 8:7).</p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8">Magkagayunman, inutusan ng Diyos si Samuel na humirang ng isang tao bilang hari at nagsimulang magtagal sa monarkiya sa Israel na tumagal nang mga 450 taon, bagama't walang hindi naging problema nito. Ang unang hari, si Saulo, ang namuno sa bansa sa paraang lumikha ng kaguluhan at panloob na kahirapan at pinahintulutan ang mga kaaway na makontrol ang maraming bahagi ng lupain. Ang kanyang kahalili ay si Haring David; binaligtad niya ang mga bagay-bagay at nagtatag ng isang bansang nakasisiya sa Diyos nang may lubos na paggalang. Pinamunuan niya bilang hari ng Diyos, na nauunawaan na kailangan niyang mamuhay ayon sa mga batas ng Diyos at hinihikayat ang bansa sa pagsamba sa Diyos at sa katapatan. Siya ay mas naging makadiyos na pinuno, ngunit malaki rin ang nagawa niya sa politika. Sinakop ni David ang mga Filisteo at sinubok ang mga ito, at pagkatapos ay pinalawak ang teritoryo ng Israel upang magkaroon ng matatag na teritoryo. Lumikha siya ng isang matatag na ekonomiya at naglagay ng magandang sistema ng administratibo.</p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8">Pinamunuan ni David ang kaharian ng Diyos, bagamat hindi ito sa kanya, at alam niya iyan. Ang batas na sinikap niyang sundin ay ang batas ng Diyos, at siya ay masunurin dito tulad ng kanyang mga tagasunod. Kinailangan niyang gawin ang ilang bagay at ipagbawalang-bahala ang iba pang mga bagay; tingnan, halimbawa, sa Deuteronomio kapitulo 17, mga talata 14-20. Kung siya, at ang kanyang mga kahalili, ay nanatiling tapat at masunurin sila ay maaaring magpatuloy bilang mga hari. Kung tatalikuran nila ang batas ng Diyos ang kanilang trono ay babawiin. Iyon ang mga kondisyong pinahintulutan ng Diyos sa maghahari sa Kanyang Kaharian bilang Kanyang mga kinatawan sa lupa.</p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8">❖ <strong>Mga Kondisyon sa Tipan</strong></p>
<p class="font_8">Nang makipagtipan ang Diyos kay David, na nangangako sa kanya na patuloy siya at ang kaniyang mga kahalili na uupo sa trono, ang mga kundisyon ay dapat silang patuloy na maging tapat sa Diyos at sundin ang batas ng Diyos. Wala silang karapatang magpatuloy nang habang panahon anuman ang kanilang pag-uugali. Para bang ang panginoong maylupa ay nagbigay ng karapatan sa paggamit ng kanyang pag-aari sa ilang kondisyon na kung saan, kung ito ay malabag, ay nangangahulugan na ang pag-uupa ay darating sa katapusan.</p>
<p class="font_8">Ito ang batayan ng pagtira ng Israel sa lupain, at tulad ito ng para sa mga hari, katulad ng ganap na pagkaunawa ni David. Alam niya na ang kanyang luklukan ay trono ng Diyos; sapagkat nang oras na para italaga ang kanyang kahalili, ito ay hinirang ng Diyos hindi sa kanya at ang Diyos ang pumili ng isa sa kanyang mga bunsong anak na lalaki, si Solomon. Sa ganitong paraan naitala ang paghirang na iyon:</p>
<p class="font_8">“<em>Binigyan ako ni Yahweh ng maraming anak at mula sa kanila, </em><em><strong>si Solomon ang pinili niya upang umupo sa trono ng Israel, ang kaharian ni Yahweh.</strong></em><em> Ang sabi niya sa akin, ‘Ang iyong anak na si Solomon ang magtatayo ng aking Templo, sapagkat </em><em><strong>siya ang pinili kong</strong></em><em> maging anak, at ako naman ang magiging ama niya. Patatatagin ko ang kanyang kaharian magpakailanman </em><em><strong>kung patuloy niyang susundin ang aking mga utos at tuntunin</strong></em><em> gaya ng ginagawa niya ngayon.’ Kaya nga, sa harapan ng buong Israel na bayan ni Yahweh, at ng Diyos na ngayo'y nakikinig, inaatasan ko kayo na sundin ninyong mabuti ang kautusan ng Diyos ninyong si Yahweh upang manatiling sa inyo ang masaganang lupaing ito at maipapamana naman ninyo sa inyong mga salinlahi magpakailanman. ‘At ikaw naman, Solomon, anak ko, kilalanin mo ang Diyos ng iyong ama at paglingkuran mo siya nang buong puso at pag-iisip, sapagkat sinisiyasat ni Yahweh ang ating damdamin at nauunawaan ang ating binabalak at iniisip. </em><em><strong>Kung lalapit ka sa kanya, tatanggapin ka niya. Ngunit kung tatalikuran mo siya, itatakwil ka niya magpakailanman</strong></em><em>’</em>” (1 Cronica 28:5-9).</p>
<p class="font_8">Ito ang "<em>sa trono ng Israel, ang kaharian ni Yahweh...</em>" na si Solomon at ang lahat ng kanyang mga kahaliling uupo at, kung sakaling hindi natin nakuha ang detalyeng iyon sa unang pagkakataon, inulit upang bigyang-diin ang ilang talatang kasunod:</p>
<p class="font_8">“<em>Mula noon, umupo si Solomon </em><em><strong>sa tronong itinatag ni Yahweh</strong></em><em> bilang kahalili ng kanyang amang si David. Naging matagumpay siya at sumunod sa kanya ang buong Israel”</em> (1 Cronica 29:23).</p>
<p class="font_8">Ang pangunahing responsibilidad ng hari ay panatilihing sumasampalataya; dapat siyang maging tapat at akayin ang mga tao sa mga landas ng kabutihan. Si Haring David ay napakagandang halimbawa ng hinihingi ng Diyos. Maaaring sila ay naging mga pulitiko, mahusay na mga tagapangasiwa, matalino at mahusay na mga indibidwal; ngunit ang pagsusuri ng indibiduwal na mga hari ay sumusunod sa gayon ding huwaran sa buong talaan ng kasaysayan. Sila man ay tama sa paningin ng Diyos, sa pamamagitan ng pagsunod sa Kanyang mga kautusan, o hindi. Iyon ang mahalaga, at karamihan ay hindi nila ito ginawa. Nang mamatay si Haring Solomon, siya ay pinalitan ng isang hangal na anak na lalaki, si Rehoboam, na hindi pinansin ang mga bagay-bagay at hindi pinansin ang matalinong payo, na nagbunga ng isang nahating kaharian.</p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8">Ang mas malaking kaharian ng Israel sa hilaga ng lupain ay nagkaroon ng sumunod na napakasasamang hari at kalaunan ay napabagsak ang kaharian, ang huling hari ay pinatay at ang mga tao ay pinatapon sa Asiria. Iyon ang katapusan ng kahariang iyon magpakailanman. Ang mas maliit na kaharian ng Juda, kasama ang hari na naghahari sa Jerusalem, ay lalong naging mas mabuti tulad ng ilang matatapat na hari na sumunod sa halimbawa ni David. Ngunit may mas masasamang hari kaysa mabubuting hari at kalaunan ay nakipagtipan ang Diyos sa kanila.</p>
<p class="font_8">Ang ikalabingsiyam at huling hari ay isang lalaking nagngangalang Zedekias, na naghari sa mahihirap na panahon. Hinikayat siyang maging tapat at ang Diyos ay naglaan sa kanya ng espirituwal na tulong at patnubay mula sa isa sa Kanyang mga dakilang propeta – Jeremias. Ngunit hindi gaanong napansin ni Zedekias ang ipinagawa sa kanya ng Diyos. Sa malayong Babilonia, ipinahayag ng isa pang propeta ang huling paghuhukom ng Diyos sa hari na nagpasimula ng tipan kung saan siya at ang kanyang mga inapong umupo sa trono:</p>
<p class="font_8">“<em>At ngayon, masamang pinuno ng Israel, dumating na rin ang iyong oras, ang pangwakas na parusa sa iyo. Akong si Yahweh ang maysabi nito: Hubarin mo na ang iyong turbante at korona. Mababaligtad na ang dating katayuan: ang hamak ay dadakilain at ang mga namamahala ay aalisin sa tungkulin. </em><em><strong>Lubusan kong wawasakin ang lunsod sa pamamagitan ng taong pinili ko upang magsagawa nito</strong></em>” (Ezekiel 21:25-27).</p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8">❖ <strong>Ang Hinirang na Tagapagmana ng Diyos</strong></p>
<p class="font_8">Iyon ang katapusan ng kaharian ng Diyos na umiral sa mundo mula nang sagipin ng Diyos ang Israel mula sa Egipto. Pinamunuan Niya sila bilang hari, nang tuwiran at di-tuwiran. Wala nang mga hari "<em>hanggang sa siya ay pumarito</em>". Balang-araw papahiran ng Diyos ang kahalili sa trono ni Haring David sa Jerusalem at mamumuno siya para sa Diyos sa ipinanumbalik na Kaharian ng Diyos sa lupa. Siya ang magiging Mesiyas, ang pinahiran ng langis – na kung saan ang salitang Griyego na "Cristo" ang talagang kahulugan. Kaya nga nang isilang ang Anak ng Diyos kay Maria ang mga sinaunang pangakong ito ay tinukoy bilang mga bagay na nasa bingit ng katuparan.</p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8">Noong araw inihula ng propetang si Isaias ang birheng pagsilang at ang katungkulan ng Anak na isisilang:</p>
<p class="font_8">“<em>Maglilihi ang isang dalaga at magsisilang ng isang sanggol na lalaki at tatawagin sa pangalang Emmanuel</em>” (Isaias 7:14, na tinukoy sa Mateo 1:23);</p>
<p class="font_8">“<em>Sapagkat isinilang ang isang sanggol na lalaki para sa atin. Ibibigay sa kanya ang pamamahala; at siya ay tatawaging Kahanga-hangang Tagapayo, Makapangyarihang Diyos, Walang Hanggang Ama, Prinsipe ng Kapayapaan. Magiging malawak ang kanyang kapangyarihan at walang katapusang kapayapaan ang ipagkakaloob </em><em><strong>sa trono ni David at sa kanyang kaharian. Itatatag niya ito at pamamahalaan na may katarungan at katuwiran mula ngayon at magpakailanman</strong></em><em>. Isasagawa ito ni Yahweh na Makapangyarihan sa laha</em>t” (Isaias 9:6,7).</p>
<p class="font_8">Ang anghel na si Gabriel ang nagsabi kay Maria na ang kanyang Anak ang magdadala ng katuparan sa lahat ng pangakong ito. Sinabi niya sa kanya:</p>
<p class="font_8"><em>“Huwag kang matakot, Maria, sapagkat naging kalugud-lugod ka sa Diyos. Makinig ka! Ikaw ay maglilihi at manganganak ng isang sanggol na lalaki, at siya'y papangalanan mong Jesus. Siya'y magiging dakila at tatawaging Anak ng Kataas-taasang Diyos. </em><em><strong>Ibibigay sa kanya ng Panginoong Diyos ang trono ng kanyang amang si David upang maghari sa angkan ni Jacob magpakailanman. Ang kanyang paghahari ay walang katapusan.’ </strong></em><em>‘Paano pong mangyayari ito gayong ako'y isang birhen?’ tanong ni Maria. Sumagot ang anghel, ‘Sasaiyo ang Espiritu Santo at mapapasailalim ka sa kapangyarihan ng Kataas-taasang Diyos. Dahil dito, ang isisilang mo'y banal at tatawaging Anak ng Diyos’”</em> (Lucas 1:30-35).</p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8">❖ <strong>Prinsipe ng Kapayapaan</strong></p>
<p class="font_8">Ang darating na hari ay mamumuno para sa Diyos sa Jerusalem, tulad ng iba pang mga kahalili ni David, at makagagawa ng higit pa sa mga nagawa niya. Si Haring Jesus ang mamamahala sa sanlibutan mula sa Jerusalem. Ang dating kabiserang lungsod ng isang maliit na maliit na bayan ay ang magiging kabiserang lungsod ng daigdig, tulad ng inihula ng mga propeta ng Diyos noong araw:</p>
<p class="font_8">“<em>Ito ang pangitain ni Isaias na anak ni Amoz tungkol </em><em><strong>sa Juda at sa Jerusalem</strong></em><em>: Sa mga darating na araw, ang bundok na kinatatayuan ng Templo ni Yahweh ang magiging pinakamataas sa lahat ng bundok, at mamumukod sa lahat ng burol, daragsa sa kanya ang lahat ng bansa. Maraming tao ang darating at sasabihin ang ganito: ‘Umakyat tayo sa bundok ni Yahweh, sa Templo ng Diyos ni Jacob, upang maituro niya sa atin ang kanyang mga daan; at matuto tayong lumakad sa kanyang mga landas. </em><em><strong>Sapagkat sa Zion magmumula ang kautusan, at sa Jerusalem, ang salita ni Yahweh.’ Siya ang mamamagitan sa mga bansa at magpapairal ng katarungan sa lahat ng mga tao; kaya't gagawin na nilang araro ang kanilang mga tabak, at karit naman ang kanilang mga sibat. Mga bansa'y di na mag-aaway at sa pakikidigma'y di na magsasanay</strong></em>” (Isaias 2:1-4);</p>
<p class="font_8">“<em><strong>Ang daigdig ay pamamahalaan ni Yahweh</strong></em><em>; siya lamang at ang kanyang pangalan ang kikilalanin ng lahat. Ang buong lupain ay gagawing kapatagan mula sa Geba hanggang Rimon, sa timog ng Jerusalem. Ngunit ang Jerusalem ay mananatiling mataas mula sa pintuan ng Benjamin, sa lugar ng dating pintuan, hanggang sa pintuan sa sulok, mula sa bantayan ni Hananel hanggang sa pisaan ng ubas sa hardin ng palasyo. Mapupuno ito ng mga mamamayan, at hindi na ito isusumpa pang muli. </em><em><strong>Ito'y paghaharian na ng kapayapaan</strong></em>” (Zacarias 14:9-11);</p>
<p class="font_8">“<em>At ang buhay na matuwid sa kanyang kapanahunan, maghari sa bansa niya't umunlad kailanpaman. </em><em><strong>Nawa kanyang kaharian ay lubusan ngang lumawak, mula sa Ilog Eufrates, sa daigdig ay kakalat</strong></em><em>. Sa harap niya ay susuko mga taong nasa ilang; isubsob nga sa lupa, lahat ng kanyang kaaway. Mga haring nasa pulo at naroon sa Espanya, maghahandog ng kaloob upang parangalan siya. Pati rin ang mga hari ng Arabia at Etiopia, may mga kaloob ding ibibigay sa kanya. </em><em><strong>Ang lahat ng mga hari, gagalang sa harap niya, mga bansa'y magpupuri't maglilingkod sa tuwina</strong></em>” (Mga Awit 72:7-11);</p>
<p class="font_8">“<em>Pagkaraan nito'y nabuksan ang langit, at nakita ko ang isang kabayong puti. Ang sakay nito'y tinatawag na Tapat at Totoo, sapagkat </em><em><strong>matuwid siyang humatol at makipagdigma</strong></em><em>...basang-basa sa dugo ang kanyang kasuotan at ang tawag sa kanya ay ‘</em><em><strong>Salita ng Diyos</strong></em><em>.’ Sumusunod sa kanya ang mga hukbo ng langit, na nakadamit ng malinis at puting lino at nakasakay rin sa mga kabayong puti. May matalim na tabak na lumalabas sa kanyang bibig na gagamitin niyang panlupig sa mga bansa. </em><em><strong>Mamamahala siya sa mga ito sa pamamagitan ng tungkod na bakal</strong></em><em> at paaagusin mula sa pisaan ng ubas ang alak ng poot ng Diyos na Makapangyarihan sa lahat. Nakasulat sa kanyang kasuotan at sa kanyang hita ang ganitong pangalan: ‘</em><em><strong>Hari ng mga hari at Panginoon ng mga panginoon</strong></em>’” (Apocalipsis 19:11-16).</p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8">Ito ang magiging pamahalaan ng Diyos sa mundo. Gagamitin ito sa kabutihan, hindi sa kaluwalhatian ng tao, ni sa pagsusulong ng kanyang kadakilaan at kadakilaan. Ang hari ay maghahari sa kabutihan at ang mundo ay labis na pagpapalain dahil dito. Sa loob ng isang libong taon magpapatuloy ang paghahari ng Panginoong Jesus hanggang sa magkaroon ng pagkakataon ang mortal na populasyon ng mundo na makita ang mga pagpapalang nagmumula sa pagsunod sa batas ng Diyos.</p>
<p class="font_8">“<em>At nakakita ako ng mga trono, at ang mga nakaupo doon ay binigyan ng karapatang humatol. Nakita ko rin ang mga kaluluwa ng mga taong pinugutan dahil sa pagpapatotoo tungkol kay Jesus at sa pagpapahayag ng salita ng Diyos. Hindi sila sumamba sa halimaw ni sa larawan nito, ni tumanggap man ng tatak ng halimaw sa kanilang noo o kamay. </em><em><strong>Sila'y nabuhay at nagharing kasama ni Cristo sa loob ng sanlibong (1,000) taon.</strong></em><em> Ito ang unang pagbuhay sa mga patay. Ang iba pang mga patay ay hindi nabuhay hanggang hindi natatapos ang sanlibong (1,000) taon.</em>” (Apocalipsis 20:4,5).</p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8">Ang libong taong paghahari ng Panginoong Jesus ay kilala bilang Milenyo at ito ang magiging pinakamahusay na libong taon sa kasaysayan ng mundo hanggang ngayon. Yaong mga may pribilehiyong maranasan ang panahong iyon ay magkakaroon ng pagkakataong makita ang darating na Prinsipe ng Kapayapaan na pamamahalaan ang mundo, unti-unting supilin ang mga digmaan nito at magtatag ng tunay na kapayapaan. Sa paglipas ng panahon matututunan ng mga bansa ng mundo ang kapayapaan at mauunawaan ang mga alituntunin ng tunay na pagsamba at ang tunay na kagalakang dulot ng pamumuhay. At ang bansang Judio ay magkakaroon ng mahalagang bahaging gagampanan sa Kahariang iyon, dahil ang layunin ng Diyos sa kanila ay hindi pa kumpleto, tulad ng ipinaliwanag ni Apostol Pablo sa kanyang Sulat sa mga Taga Roma.</p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8"><strong>Mga Bagay na Babasahin</strong></p>
<p class="font_8">➔ Ang Mga Awit 72 ay isinulat ni Haring David bago siya namatay at inasam nito ang isang hari na balang-araw ay uupo sa kanyang trono sa Jerusalem. Si David ay pinalitan ni haring Solomon, ngunit ang Awit na ito ay tungkol sa panahon na maghahari si haring Jesus mula sa Jerusalem.</p>
<p class="font_8">➔ Inilarawan sa Isaias 35 ang panahon na ang bayan ng Diyos ay titipunin sa Jerusalem. Binanggit nito ang "<em>walang hanggang kagalakan</em>", na isang magandang paglalarawan ng magiging kaharian ng Diyos para sa mga taong may pribilehiyong maranasan ito.</p>
<p class="font_8"><br></p>
<p class="font_8"><strong>Mga Katanungang Sasagutin</strong></p>
<p class="font_8"><strong>20.1 </strong>Nang umakyat na si Jesus sa langit mula sa Bundok ng mga Olibo, malapit sa Jerusalem, may itinanong sa kanya ang kanyang mga disipulo. Pagkatapos ay sinabihan sila ng dalawang mahahalagang bagay, ang isa ay kay Jesus at ang isa ay sa isang anghel. Ano ang sinabi sa kanila at bakit mahalaga ang lahat ng bagay na iyon? (Ang Mga Gawa 1:1-11; Zacarias 14:1-4).</p>
<p class="font_8"><strong>20.2 </strong>Sinasabi sa atin ng mga propeta ang tungkol sa pagdating ng hari at ng Kanyang kaharian. Basahin ang Mikas kapitulo 4 at pagkatapos ay ilista ang mga sinabi ng propetang si Mikas tungkol sa hinaharap ng Jerusalem at sa Kaharian ng Diyos kapag muli itong itinatag sa lupa.</p>

ANG DARATING NA KAHARIAN NG DIYOS

BILANG 20

Button

Malinaw na ang Kaharian ng Diyos ay isa sa pinakamahalagang aral ng Bagong Tipan at kailangan nating bigyang pansin ng detalyado, dahil binibigyan tayo ng Bibliya ng maraming iba't ibang mga ideya tungkol sa kung ano ang magiging kaharian ng Diyos.

<p class="font_8" style="text-align: justify">Nang isulat ang ikalawang bahagi ng Bibliya - na tinatawag ngayon na "Bagong Tipan" - ang mga Romano ang namuno sa sanglibutan. Nagtatag sila ng isang makapangyarihang emperyo na mayroong mahigpit na pagkakahawak sa maunlad na mundo, sa loob at paligid ng Dagat Mediteraneo. Sa loob ng imperyong iyon ay isang maliit ngunit mapanggulong bansa na kilala bilang "Israel", na sumakop sa silangang baybayin ng Mediteraneo.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Ang bansang Israel ay nagkaroon ng paitaas-paibabang kasaysayan. Ang mga Hudyo ay mga inapo ni Abraham. Nagpunta sila upang manirahan sa Ehipto kung saan, pagkatapos ng maraming taon, sila ay ginawang alipin. Mula roon ay sinagip sila ng Diyos upang maging Kaniyang bayan, isang bansang natatanging may pribilehiyo. Mayroong halos 600,000 na mga lalaking Hudyo na nasa hustong gulang sa Ehipto sa panahong iyon, mga 3,500 taon na ang nakakalipas, at hiniling ng Diyos sa kanila at sa kanilang pamilya na humarap sa isang malaking hamon.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Sinabi Niya na Siya ang magiging kanilang Diyos kung sila ay magiging Kanyang bayan, at kaagad silang sumang-ayon. Sama-sama silang gumawa ng pormal na kasunduan - tinawag na "kasunduan" o "tipan" – na patungkol sa unang bahagi ng Bibliya. Iyon ang dahilan kung bakit tinawag itong "Lumang Tipan". Pangunahin dito ang tungkol sa pakikitungo ng Diyos sa bansang Israel, habang ang pangalawang bahagi, ang "Bagong Tipan", ay tungkol sa dakilang handog ng kaligtasan ng Diyos sa lahat ng mga bansa. Ito’y totoong isang Bibliya, sa dalawang bahagi, at hindi dalawang Bibliya. At kailangan natin ang parehong bahagi upang maunawaan ang mensahe ng Diyos sa atin. Ang mensaheng iyon ay unang dumating sa pamamagitan ng mga mamamayan ng Israel at pagkatapos ay sa pamamagitan ng gawain ni Jesus at ng kanyang mga tagasunod.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Ang pagdating ng Panginoong Jesukristo ang nag-iiba at naghihiwalay sa dalawang bahagi ng Bibliya. Naging malinaw ang pagkakaibang iyon nang kunin ni apostol Pablo ang kanyang panulat upang sumulat ng isang sulat sa mga naniniwala na nanirahan sa Roma - ang kabisera ng lungsod ng emperyo ng Roma. Isinulat niya na ninais niyang bisitahin ang mga ito ngunit, bago niya ito nagawa, gusto niyang ipaliwanag ang kanyang pagkaunawa sa layunin ng Diyos. Si Pablo ay isang napaka-makulay na tauhan at naging isang mananampalataya sa napaka-dramatikong pangyayari. Ang sulat ay may isang partikular na layunin nang ito ay naisulat at naglalaman ng mga detalye tungkol sa ilang mga bagay na nangyayari sa oras na iyon. Ngunit dahil naglalaman ito ng detalyadong paliwanag ni Pablo tungkol sa kanyang pinaniniwalaan, ang Sulat sa mga taga-Roma ay napakagandang tulong sa atin ngayon. Nagbibigay ito sa atin ng buod ng evangelio tulad ng pinaniniwalaan at itinuro ng mga apostol, upang saliksikin natin sa ating sarili kung ano talaga ang tungkol sa tunay na Kristiyanismo.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Bago natin tingnan ang buod na iyon, tandaan na ito ay tungkol sa Kristiyanismo ng Unang Siglo. Ito ay noong ipinanganak si Jesus at nang turuan niya ang kanyang mga tagasunod, at ang buong Bagong Tipan ay naisulat sa loob ng animnapung taon, o higit pa, ng kanyang pagkamatay. Iyon ay matagal nang panahon, ngunit kung nais mong maunawaan kung ano ang itinuro ni Jesus at ng kanyang mga agarang tagasunod, kailangan mong bumalik sa kanilang orihinal na mga salita at huwag umasa sa kung ano lamang ang maaaring sabihin sa iyo ng ibang tao. Kung lumabas na ang pagtuturo ni Pablo ay hindi ganap na tumutugma sa iyong pinaniniwalaan, kakailanganin mong pag-isipan iyon. Kung wala kang mga personal na pananaw o paniniwala tungkol sa Kristiyanismo sa yugtong ito, magiging bago sa iyo ang lahat.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Narito ang isang kapaki-pakinabang na payo sa simula pa lamang. Subukan mong lumapit sa Bibliya na para bang ito ang unang pagkakataon na babasahin mo ito. Maging handa kang malaman kung ano ang itinuturo nito - hindi kung ano sa palagay mo ang itinuturo nito - at may posibilidad na maunawaan mo ito nang mas mabuti kung nagbago na ang pananaw mo tungkol sa sinasabi nito. Hindi palaging madaling gawin iyon, lalo na kung mayroon ka nang matibay na pananaw ngunit walang alinlangang mapapatunayan niyaon na kapaki-pakinabang kung magagawa mo iyon.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify"><br></p>
<p class="font_8" style="text-align: justify"><strong>Sulat sa mga taga-Roma</strong></p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Maaaring nais mong maglaan ng kaunting oras ngayon upang basahin ang sulat para sa iyong sarili, bago o pagkatapos ng buod na ito. Pansinin kung paano nagsisimula ang sulat at kung ano ang itinatakda upang makamit ng apostol. Narito ang mga pambungad na talata:</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">“[1] <em>Mula kay Pablo na isang lingcod ni Cristo Jesus, tinawag upang maging apostol, at hinirang upang mangaral ng Magandang Balita ng Diyos, [2] Ang Magandang Balitang ito na ipinangako noong una pa man sa pamamagitan ng mga propeta, at sinasabi ng mga Banal na Kasulatan, [3-4] ay tungkol sa kanyang Anak, ang Panginoong Jesu-Cristo. Tungkol sa kanyang pagiging tao, siya’y ipinanganak mula sa lahi ni David; subalit tungkol sa sa kanyang pagka-Diyos, pinatunayan ng Banal na Espiritu na siya ay Anak ng Diyos sa pamamagitan ng isang makapangyarihang gawa, ang kanyang muling pagkabuhay. [5] Sa pamamagitan niya, tinanggap namin mula sa Diyos ang kaloob na maging apostol alang-alang kay Cristo, upang ang mga Hentil ay akayin sa pagsunod na naaayon sa pananampalataya. [6] Kayo’y kabilang sa mga tinawag na maging mga tagasunod ni Jesu-Cristo. [7] Sa inyong lahat na nasa Roma, mga minamahal ng Dios at tinawag upang maging banal, sumainyo nawa ang pagpapala at kapayapaang mula sa ating Ama at sa Panginoong Jesu-Cristo” (Roma 1:1-7).</em></p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Kung hindi ka pamilyar sa Bibliya maaari kang magtaka nang labis kung gaano ito kadaling basahin at unawain. Pansinin din kung gaano karaming impormasyon ang nilalaman nito sa ilang mga talata lamang. Narito ang isang maikling buod ng matututunan mula sa mga pambungad na talatang ito. Inilalarawan nito kung paano ka makakakuha ng impormasyon, nang halos hindi napapagtanto kung ano ang nangyayari.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">v Ipinakilala ni Pablo ang kanyang sarili bilang isang taong naglilingkod kay Jesucristo at tinawag na maging tagapagsalita niya, o isang "apostol" (talata 1).</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">v Sinabi niya na ang kanyang tungkulin, bilang isang apostol, ay upang ipaliwanag ang "evangelio ng Diyos" kung saan ang 'mabuting balita' ay unang nailahad sa Lumang Tipan - ang Banal na Kasulatan ng mga Hudyo (talata 1 ulit).</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">v Pangunahin sa mabuting balitang ito ay kung ano ang nangyari sa "Anak ng Diyos" - ang Panginoong Jesukristo - na mayroong dalawahang pinagmulan. Kaugnay siya sa lahi ng mga Hudyo sapagkat siya ay inapo ni Haring David - sa pamamagitan ng kanyang ina na si Maria. At siya ay konektado sa Diyos dahil ang Diyos ay kanyang Ama at dahil binuhay siya ng Diyos mula sa mga patay (talata 3 at 4).</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">v Nagpakita si Jesus ng pabor sa ating lahat - ang kahulugan ng salitang grasya – kung naniniwala tayo sa evangelio at sinusunod ang kanyang mga utos. Sa pamamagitan ng evangelio, o mabuting balita, tayong lahat ay tinawag upang mapabilang kay Jesus at upang ihiwalay ang ating sarili sa Diyos. Ang paanyayang ito ay dumating sapagkat iniibig tayo ng Diyos, at dahil nais Niyang ipakita sa atin ang pabor, gaano man tayo ka-hindi karapat-dapat. Siya ay naghahandog sa atin ng kapayapaan, tulad ng unang inihandog sa mga naniniwala sa Roma (talata 7).</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Pansinin kung gaano ito ka-prangka upang madaling maunawaan kung ano ang sa simula ay tila isang mahirap na talata ng pagtuturo ng Bagong Tipan. Ang maliit na halimbawang ito ay pangkaraniwan kung paano makakuha ng impormasyon, alinman sa:</p>
<ul class="font_8">
  <li style="text-align: justify"><p class="font_8" style="text-align: justify">&nbsp;mga sulat tulad ng isinulat ni Pablo sa Roma,</p></li>
  <li style="text-align: justify"><p class="font_8" style="text-align: justify">&nbsp;salaysay - tulad ng mga Evangelio o Mga Gawa,</p></li>
  <li style="text-align: justify"><p class="font_8" style="text-align: justify">&nbsp;mga talaang pangkasaysayan - tulad ng aklat ng Mga Hari</p></li>
  <li style="text-align: justify"><p class="font_8" style="text-align: justify">&nbsp;mga sinaunang propesiya – tulad ng aklat ni Isaias.</p></li>
</ul>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Ang pamaraan ay palaging pareho: ang basahin nang mabuti at tandaan kung ano ang sinabi sa iyo. Ang isang notebook ay maaaring maging kapaki-pakinabang, lalo na kung naghahanap ka ng pagtuturo tungkol sa isang tiyak na paksa. Halimbawa, kung nais mong malaman kung ano ang sinasabi ng Bibliya tungkol sa anumang pag-asa sa buhay pagkatapos ng kamatayan, ang isang pahina ng mga pagtukoy sa Bibliya na isinulat mo para sa iyong sarili habang binabasa mo ay magiging mas direktang tulong kaysa sa maraming mga komentong ginawa ng iba. Ito ay sapagkat titingnan mo ang orihinal na materyal, na hindi napapaligiran ng kung ano ang maaaring isipin ng ibang tao, na may kani-kanilang mga ideya.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Pansinin na ang pagsulat ng kung ano ang sinasabi tungkol sa isang talata ay naiiba sa pagsulat lamang ng talata mismo, bagaman maaari itong maging kapaki-pakinabang paminsan-minsan. Sinusubukan nating isulat ang katuruan ng isang partikular na talata at ang aklat na ito ay naglalaman ng maraming mga nagawang halimbawa ng kung paano ito magagawa.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Ang regular na pagbabasa ng Bibliya ang pinakamahusay na paraan upang maunawaan ang katuruan ng Bibliya at ito ang eksaktong paraan na ibig sabihin ng Diyos upang maunawaan natin ang Kanyang Salita. Ang isang pang-araw-araw na <em>planner</em>ng pagbabasa ng Bibliya ay pinakamahusay na paraan upang matiyak na nagagawa mo sa sistematiko paraan ang pagbabasa sa pamamagitan ng buong aklatan na bumubuo sa Bibliya. Mayroong 66 na mga libro sa kabuuan ang dalawang Tipan. Kalakip nito ang dalawang magkakaibang <em>planner</em>na sa paglaon ay maaari mong subukan. Ngunit bago ka magsimula ng isang sistematikong pag-aaral, mahalagang pag-isipan ang pinakamahusay na paraan upang lapitan ito, upang maunawaan mo ang iyong binabasa.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Narito ang isang diskarte. Kung naupo ka at binasa mo mismo ang sulat na isinulat ni apostol Pablo sa mga naniniwala sa Roma at pagkatapos ay isinulat ang mga pangunahing puntong binigkas niya, maaari kang magkaroon ng katulad nito.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify"><br></p>
<p class="font_8" style="text-align: justify"><br></p>
<p class="font_8" style="text-align: justify"><strong>Roma – Kapitulo at Bersikulo at ang Buod ng mga Nilalaman</strong></p>
<p class="font_8" style="text-align: justify"><strong>1:1-7</strong></p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Panimula - Si Pablo ay sumusulat &nbsp;&nbsp;tungkol sa evangelio ng Diyos sa lahat ng taga Roma na tinawag ng Diyos na &nbsp;&nbsp;tumanggap ng Kanyang biyaya sa pamamagitan ni Jesucristo.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify"><strong>1:8-17</strong></p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Ipinaliwanag niya &nbsp;&nbsp;na nais niyang bumisita sa kanila minsan at nangangaral siya ng mabuting &nbsp;&nbsp;balita tungkol kay Jesus, sapagkat maaari itong magbigay ng kaligtasan sa &nbsp;&nbsp;lahat ng naniniwala dito.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify"><strong>1:18-32</strong></p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Ngayon sinabi niya &nbsp;&nbsp;na kinakailangan ang kaligtasan. Ang Diyos ay galit sa sangkatauhan sapagkat &nbsp;&nbsp;hindi nito pinapansin ang katibayan ng Kanyang pag-iral at kumikilos sa isang &nbsp;&nbsp;walang diyos at nakakahiyang paraan. Ang sangkatauhan ay ubod ng sama: ang &nbsp;&nbsp;mga tao ay hindi lamang gumagawa ng mali datapwat natutuwa sila sa paggawa ng &nbsp;&nbsp;mga bagay na iyon.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify"><strong>2:1-16</strong></p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Hahatulan ng Diyos &nbsp;&nbsp;ang sanglibutan dahil sa hindi makadiyos na pag-uugali at nangangahulugan ito &nbsp;&nbsp;na ang mga indibidwal ay mananagot sa kanilang mga aksyon, maliban kung may &nbsp;&nbsp;gawin sila tungkol dito.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify"><strong>2:17-29</strong></p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Itong darating na &nbsp;&nbsp;paghuhukom ay makakaapekto sa mga Hudyo at hindi mga Hudyo. Ang pagiging &nbsp;&nbsp;ipinanganak bilang isang Hudyo, at nabuhay bilang isang Hudyo, ay hindi &nbsp;&nbsp;magiging proteksyon. Isang bagay na higit pa ang kailangan. Ang mahalaga ay &nbsp;&nbsp;kung ano ang isang tao sa kanyang loob.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify"><strong>3:1-20</strong></p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Ang mga Hudyo ay &nbsp;&nbsp;binigyan ng kalamangan sa lahat ng sangkatauhan dahil nakilala nila ang Diyos &nbsp;&nbsp;sa panahon ng Lumang Tipan. Ipinaliwanag ng banal na kasulatan na ang lahat &nbsp;&nbsp;ng sangkatauhan ay sumuway sa Diyos (ang pagsuway sa Diyos ay tinawag ng &nbsp;&nbsp;Bibliya na "kasalanan"). Nilabag ng lahat ang batas ng Diyos; ang &nbsp;&nbsp;lahat ay nagkasala sa harap ng Diyos.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify"><strong>3:21-31</strong></p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">May plano ng &nbsp;&nbsp;pagtakas ang Diyos. Ang paniniwala kay Jesukristo ay maaaring magpahintulot &nbsp;&nbsp;sa isang tao na maligtas mula sa walang hanggang kamatayan, ngunit kung wala &nbsp;&nbsp;ang paniniwalang ito ay hindi ito matatakasan. Namatay si Jesus upang &nbsp;&nbsp;palayain ang mga tao mula sa kasalanan at gawin silang matuwid sa Diyos. Si &nbsp;&nbsp;Jesus ay nasa sentro ng plano ng Diyos.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify"><strong>4:1-25</strong></p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Ipinakita sa &nbsp;&nbsp;nakaraan na ang paniniwala sa Diyos ay ang nais ng Diyos. Ito ang sekreto ng &nbsp;&nbsp;tagumpay ni Abraham kapag parang wala nang pag-asa ang lahat, at ito lamang &nbsp;&nbsp;ang iniwan ni Haring David nang nagkamali siya sa kanyang buhay. Dapat nating &nbsp;&nbsp;sundin ang halimbawa ng mga tapat na lalaking ito at matuto mula sa kanila.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify"><strong>5:1-11</strong></p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Kung naniniwala &nbsp;&nbsp;tayo sa Diyos maaari tayong mamuhay nang payapa kasama Niya, dahil sa ginawa &nbsp;&nbsp;ni Jesus para sa atin. Ang paniniwala ay magbibigay sa atin ng pag-asa at mapagtiisan &nbsp;&nbsp;ang buhay, anuman ang mangyari. Mapagtatanto natin na si Cristo ay namatay &nbsp;&nbsp;para sa atin at maaari tayong maligtas sa pamamagitan niya.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify"><strong>5:12-21</strong></p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Kung saan ang &nbsp;&nbsp;unang taong si Adan ay nabigo, ang Panginoong Jesus ay nagtagumpay ngayon. &nbsp;&nbsp;Ang mga kilos ni Adan ay nagdala ng kapahamakan sa sangkatauhan, ngunit &nbsp;&nbsp;ginawang posible ni Jesus ang pagbuti. Sa pamamagitan ni Jesus naging posible &nbsp;&nbsp;na makamit ang kapatawaran upang mabilang tayong tuwid ng Diyos na, kapalit &nbsp;&nbsp;nito, ay maaaring ang buhay na walang hanggan.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify"><strong>6:1-23</strong></p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Ang kapatawaran ay &nbsp;&nbsp;nagmumula sa bautismo, isang gawa na kumikilala sa atin sa gawain ni Jesus. Sapagkat &nbsp;&nbsp;siya ay pinatay, inilibing, at pagkatapos ay nabuhay na muli, sa bautismo &nbsp;&nbsp;muli nating isinagawa ang mga ito. Tayo ay inilibing sa tubig at nabuhay sa &nbsp;&nbsp;isang bagong buhay, na nagpasiya na patayin ang ating nakaraang buhay. Ang &nbsp;&nbsp;kalalabasan ay nangangako tayong mabuhay para kay Jesus, hindi para sa ating &nbsp;&nbsp;sarili, at mamuhay ng banal o hiwalay na buhay, na laging naghahangad na &nbsp;&nbsp;kalugdan ang Diyos at ang Panginoong Jesucristo. Ang bautismo ay bahagi ng &nbsp;&nbsp;paraan kung saan tayo makakatakas mula sa kasalanan at kamatayan at makahanap &nbsp;&nbsp;ng buhay na walang hanggan.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify"><strong>7:1-25</strong></p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Ang mga bagay ay &nbsp;&nbsp;hindi nagbabago sa magdamag! Asahan natin na magkakaroon ng maraming papasok &nbsp;&nbsp;na kaguluhan at hindi mabuting samahan. Ito ay parang nawala ang isang &nbsp;&nbsp;kasosyo at nakahanap ng iba, kasama ang lahat ng pagbabago na maaaring &nbsp;&nbsp;mangyari. May posibilidad na magkaroon tayo ng labanan sa loob natin, sa &nbsp;&nbsp;pagitan ng ating luma at bagong kalikasan. Sinusubukan ng luma na magpatuloy &nbsp;&nbsp;tayo sa pamumuhay tulad ng dati at sinusubukan ng bagong kalikasan na &nbsp;&nbsp;umuunlad sa loob natin na gumawa tayo ng mga tamang bagay. Malalaman natin &nbsp;&nbsp;kung ano ang dapat nating gawin, at kung minsan ay nais nating gawin iyon, &nbsp;&nbsp;ngunit madalas ay gagawin natin ang mga bagay na kabilang sa ating buhay bago &nbsp;&nbsp;ang bautismo. Maaari itong maging isang tunay na pakikipaglaban sa mga oras! &nbsp;&nbsp;Maari itong maging totoong labanan minsan!</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify"><strong>8:1-17</strong></p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Sa pag-unlad ng &nbsp;&nbsp;ating espiritwal na buhay at higit nating mauunawaan ang ginawa ng Diyos para &nbsp;&nbsp;sa atin, sa pamamagitan ni Jesucristo, magsisimulang mabuo ang isang paraan &nbsp;&nbsp;ng pag-iisip at pamumuhay na lalong kinalulugdan ng Diyos. Malalaman natin &nbsp;&nbsp;nang higit at higit pa kung ano ang pribilehiyo na maging miyembro ng pamilya &nbsp;&nbsp;ng Diyos - mga kapatid kay Cristo.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify"><strong>8:18-39</strong></p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Ang lahat ng ito &nbsp;&nbsp;ay magbibigay sa atin ng isang mas mahusay na pananaw sa buhay, kasama ang &nbsp;&nbsp;lahat ng kawalang katarungan at paghihirap sa kasalukuyan. Mauunawaan natin &nbsp;&nbsp;na ayaw ng Diyos na maging ganito; Nais niyang ang lahat ay mapalaya mula sa &nbsp;&nbsp;kasalanan, pagdurusa, at kamatayan. Ang Diyos ay gumagawa upang makamit ang &nbsp;&nbsp;mga bagay na mabuti at na magpapabago sa sanglibutan para sa mas ikahuhusay. &nbsp;&nbsp;Ibig niyang sabihin ay punan ito ng mga taong katulad ng Kanyang Anak, ang &nbsp;&nbsp;Panginoong Jesus, at matutulungan Niya tayo na mapagtagumpayan ang lahat ng &nbsp;&nbsp;ating mga paghihirap. Kapag tama na ang panahon ay sisirain ng Diyos ang &nbsp;&nbsp;lahat ng kumakalaban sa Kanya at magtatatag ng isang malaya at perpektong &nbsp;&nbsp;lipunan.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify"><strong>9-11</strong></p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Bagaman tinawag ng &nbsp;&nbsp;Diyos ang Israel na maging isang espesyal na bansa, at binigyan ito ng mga &nbsp;&nbsp;dakilang pribilehiyo, tinanggihan ng mga Hudyo ang Kanyang alok ng &nbsp;&nbsp;kaligtasan. May karapatan ang Diyos na pumili ng sinumang nais Niya at &nbsp;&nbsp;tanggihan ang sinumang pipiliin Niya; pagkatapos ng lahat, ginawa ng Diyos &nbsp;&nbsp;ang lahat at Siya ang namumuno sa lahat! Ngunit ang kabiguan ng mga Hudyo ay &nbsp;&nbsp;sanhi ng kanilang paniniwala na sila ay maaaring makakuha ng isang lugar sa &nbsp;&nbsp;pabor ng Diyos sa pamamagitan lamang ng pagiging mga inapo ni Abraham. Hindi &nbsp;&nbsp;nila naintindihan na ang paniniwala sa Diyos at ang Kanyang mga pangako ang &nbsp;&nbsp;pangunahing kadahilanan. Sa sandaling panahon, sila ay nadapa at nawala sa &nbsp;&nbsp;kanilang landas; ngunit bahagi ito ng layunin ng Diyos na ang bansa ay dapat &nbsp;&nbsp;na ibalik sa pabor. Ang Jerusalem at ang mga Hudyo ay mayroon pa ring &nbsp;&nbsp;mahalagang bahagi sa layunin ng Diyos.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify"><strong>12-15:13</strong></p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Ang magiliw na &nbsp;&nbsp;layunin ng Diyos ay nahayag sa atin at dapat tayong mamuhay sa paraang &nbsp;&nbsp;nagpapakita ng totoong pagpapahalaga sa lahat ng kanyang nagawa. Dapat tayong &nbsp;&nbsp;mamuhay sa maayos na paraan na iginagalang at kinalulugdan ang Diyos. &nbsp;&nbsp;Araw-araw ay sinisikap nating linisin ang ating isipan at alamin kung ano ang &nbsp;&nbsp;nais sa atin ng Diyos. Dapat nating gamitin ang ating mga kakayahan na bigay &nbsp;&nbsp;ng Diyos sa Kanyang kaluwalhatian, na matutong mahalin ang isa't isa at &nbsp;&nbsp;maging mapagpakumbaba at masunurin. Dapat tayong mabuhay bilang mabuting &nbsp;&nbsp;mamamayan, tanggapin ang panuntunan ng batas at sumunod sa hinihiling ng &nbsp;&nbsp;estado (na dapat ay naaayon sa batas ng Diyos, kung saan ito ang ating unang &nbsp;&nbsp;priyoridad). Dapat tayong tumulong sa bawat isa, maging maunawain at &nbsp;&nbsp;mapagtiis sa bawat isa sa mga kahinaan at kabiguan, mamuhay nang payapa, at &nbsp;&nbsp;maghangad na mabuhay nang nakasentro kay Cristo at gaya ni Cristo. Ang ating &nbsp;&nbsp;buhay ay dapat naghahangad na luwalhatiin ang Diyos sa lahat ng mga bagay.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify"><strong>15:14-16:27</strong></p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Konklusyon - &nbsp;&nbsp;Ipinaliwanag ni Pablo ang kanyang sariling posisyon bilang isang taong &nbsp;&nbsp;inatasan na mangaral, lalo na sa mga Hentil. Sinabi niya sa kongregasyon sa &nbsp;&nbsp;Roma na inaasahan niyang makita sila sa lalong madaling panahon, humihiling &nbsp;&nbsp;ng kanilang mga panalangin at nagpapadala ng maraming personal na pagbati sa &nbsp;&nbsp;mga naniniwala na nakilala niya sa mga lugar sa kanyang paglalakbay. Sa gayon &nbsp;&nbsp;nagtatapos ang sulat sa pamamagitan ng pagbibigay sa atin ng pananaw tungkol sa &nbsp;&nbsp;Kristiyanong pamilya ng mga naniniwala at ang init at pagmamahal na nadama &nbsp;&nbsp;nila sa isa't isa.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify"><br></p>
<p class="font_8" style="text-align: justify"><strong>Tseklist</strong></p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Ang maikling buod ng Sulat sa mga taga-Roma ay mayroong hindi bababa sa tatlong mga layunin.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">1 Ipinapakita nito kung paano mo magagamit ang Bibliya at ibuod ang pangunahing aral na nilalaman nito. Mayroong maraming higit na nilalaman sa Sulat sa mga taga-Roma kaysa sa naibuod dito - tulad ng ipinakita ng naunang mas malalim na pagtingin sa mga tagubilin (Roma 1: 1-7). Nagbibigay ang Nut ng pangkalahatang pagtingin sa pangangaral ng apostol - kung ano ang sinabi niya na "evangelio ng kaligtasan".</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">2 Pinapayagan ka nitong tingnan mismo sa iyong sarili ang iba't ibang bahagi ng sulat upang makita kung ang buod ay patas at tumpak. Tandaan na ang layunin ng aklat na ito ay upang matulungan kang maunawaan ang Bibliya para sa iyong sarili. Ang iyong sariling pagbabasa ng Bibliya ay isang mahalagang bahagi ng prosesong iyon. Makukumbinsi ka lamang tungkol sa katotohanan sa Bibliya kapag nakita mo ito sa iyong sarili sa mga pahina ng Bibliya. Makakatulong ang aklat na ito, ngunit hindi ito pamalit sa iyong sariling pagbasa at pag-iisip.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">3 Nagbibigay ito ng isang listahan ng mga aral laban sa kung saan maaari mong ihambing ang iyong mga sariling paniniwala. Halimbawa, tanungin ang iyong sarili ng mga katanungang ito:</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">a. Alam mo ba kung bakit ang paniniwala (o "pananampalataya") ay napakahalaga sa Diyos, at ano itong dapat nating paniwalaan, kung nais nating kalugdan Niya?</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">b. Alam mo ba kung sino ang dapat sisihin sa masamang kalagayan ng sangkatauhan, at kung ibibilang tayo o hindi ng Diyos na maging responsable para doon?</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">c. Alam mo ba kung ano ang pinaniniwalaan nina Abraham at David, na siyang nagpatuwid sa kanila sa Diyos? Naniniwala ka ba sa mga bagay na iyon, anuman ang mga ito?</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">d. Ano nga ba ang eksaktong resulta ng pagkabigo ni Adan at paano ito naitama ng pagkamatay ni Jesus?</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">e. Mahalaga ba ang bautismo para sa kaligtasan at, kung oo, ano ang dapat mong paniwalaan bago magpabautismo?</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">f. Ang bansa ba ng Israel, o ang lungsod ng Jerusalem, ay tampok sa iyong kasalukuyang pag-unawa sa layunin ng Diyos sa huling yugto nito? Kung hindi, bakit hindi?</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Maaari nakakagulat ang ilan sa mga katanungang iyon sa yugtong ito, ngunit huwag mag-alala. Titingnan ng aklat na ito ang ilang detalye sa mga isyung iyon. Dahil ang Sulat sa mga taga-Roma ay nag-iiwan ng kung ano ang nauunawaan ni Pablo tungkol sa evangelio, gagamitin natin ang sulat na iyon bilang balangkas ng ating pag-iisip.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Susubukan natin ng unti-unti sa pamamagitan ng mga paliwanag ng apostol at sundin ang kanyang argumento. Ang paglalakbay upang tuklasin kung ano ang tungkol sa Kristiyanismo ng Unang Siglo ay magdadala sa atin sa maraming iba pang mga bahagi ng Bibliya, dahil ang lahat ng 66 na mga aklat ng Bibliya ay bahagi ng mensahe ng Diyos sa sangkatauhan. Sa ganoong paraan matatagpuan ang susi sa buhay na walang hanggan.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify"><strong>Mga Bagay na Babasahin</strong></p>
<ul class="font_8">
  <li style="text-align: justify"><p class="font_8" style="text-align: justify">Ø Bakit hindi mo basahin ang Sulat sa mga taga-Roma, lahat ng 16 na kapitulo?</p></li>
  <li style="text-align: justify"><p class="font_8" style="text-align: justify">Ø Kung masyadong mahaba sa yugtong ito, pumili ka ng isang bahagi ng Sulat na mukhang kawili-wili - gamit ang Buod ng Mga Nilalaman sa itaas - at basahin ito.</p></li>
  <li style="text-align: justify"><p class="font_8" style="text-align: justify">Ø Tingnan kung sumasang-ayon ka sa iminungkahing buod ng bahaging iyon. Kung hindi, maaari kang sumulat ng sarili mong buod.</p></li>
</ul>
<p class="font_8" style="text-align: justify"><strong>Mga Katanungang Sasagutin</strong></p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">1.1 Ano ang sinabi ni Pablo sa mga naniniwala sa Roma (mga Kristiyano) tungkol sa kung saan unang ipinangako ang mabuting balita mula sa Diyos (ang evangelio)? (Roma 1: 2)</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">1.2 Ano ang sinabi niya tungkol sa pinagmulan at kalikasan ng Panginoong Jesucristo? (Roma 1: 3-4)</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">1.3 Paano niya inilarawan ang evangelio, at anong epekto ang sinabi niya na maaaring magkaroon nito sa ating buhay? (Roma 1:16)</p>

ANG EVANGELIO NG DIOS

BILANG 1

Button

Nang isulat ang ikalawang bahagi ng Bibliya - na tinatawag ngayon na "Bagong Tipan" - ang mga Romano ang namuno sa sanglibutan. Nagtatag sila ng isang makapangyarihang emperyo na mayroong mahigpit na pagkakahawak sa maunlad na mundo, sa loob at paligid ng Dagat Mediteraneo. Sa loob ng imperyong iyon ay isang maliit ngunit mapanggulong bansa na kilala bilang "Israel", na sumakop sa silangang baybayin ng Mediteraneo.

<p class="font_8" style="text-align: justify">Nang isulat ang ikalawang bahagi ng Bibliya - na tinatawag ngayon na "Bagong Tipan" - ang mga Romano ang namuno sa sanglibutan. Nagtatag sila ng isang makapangyarihang emperyo na mayroong mahigpit na pagkakahawak sa maunlad na mundo, sa loob at paligid ng Dagat Mediteraneo. Sa loob ng imperyong iyon ay isang maliit ngunit mapanggulong bansa na kilala bilang "Israel", na sumakop sa silangang baybayin ng Mediteraneo.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Ang bansang Israel ay nagkaroon ng paitaas-paibabang kasaysayan. Ang mga Hudyo ay mga inapo ni Abraham. Nagpunta sila upang manirahan sa Ehipto kung saan, pagkatapos ng maraming taon, sila ay ginawang alipin. Mula roon ay sinagip sila ng Diyos upang maging Kaniyang bayan, isang bansang natatanging may pribilehiyo. Mayroong halos 600,000 na mga lalaking Hudyo na nasa hustong gulang sa Ehipto sa panahong iyon, mga 3,500 taon na ang nakakalipas, at hiniling ng Diyos sa kanila at sa kanilang pamilya na humarap sa isang malaking hamon.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Sinabi Niya na Siya ang magiging kanilang Diyos kung sila ay magiging Kanyang bayan, at kaagad silang sumang-ayon. Sama-sama silang gumawa ng pormal na kasunduan - tinawag na "kasunduan" o "tipan" – na patungkol sa unang bahagi ng Bibliya. Iyon ang dahilan kung bakit tinawag itong "Lumang Tipan". Pangunahin dito ang tungkol sa pakikitungo ng Diyos sa bansang Israel, habang ang pangalawang bahagi, ang "Bagong Tipan", ay tungkol sa dakilang handog ng kaligtasan ng Diyos sa lahat ng mga bansa. Ito’y totoong isang Bibliya, sa dalawang bahagi, at hindi dalawang Bibliya. At kailangan natin ang parehong bahagi upang maunawaan ang mensahe ng Diyos sa atin. Ang mensaheng iyon ay unang dumating sa pamamagitan ng mga mamamayan ng Israel at pagkatapos ay sa pamamagitan ng gawain ni Jesus at ng kanyang mga tagasunod.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Ang pagdating ng Panginoong Jesukristo ang nag-iiba at naghihiwalay sa dalawang bahagi ng Bibliya. Naging malinaw ang pagkakaibang iyon nang kunin ni apostol Pablo ang kanyang panulat upang sumulat ng isang sulat sa mga naniniwala na nanirahan sa Roma - ang kabisera ng lungsod ng emperyo ng Roma. Isinulat niya na ninais niyang bisitahin ang mga ito ngunit, bago niya ito nagawa, gusto niyang ipaliwanag ang kanyang pagkaunawa sa layunin ng Diyos. Si Pablo ay isang napaka-makulay na tauhan at naging isang mananampalataya sa napaka-dramatikong pangyayari. Ang sulat ay may isang partikular na layunin nang ito ay naisulat at naglalaman ng mga detalye tungkol sa ilang mga bagay na nangyayari sa oras na iyon. Ngunit dahil naglalaman ito ng detalyadong paliwanag ni Pablo tungkol sa kanyang pinaniniwalaan, ang Sulat sa mga taga-Roma ay napakagandang tulong sa atin ngayon. Nagbibigay ito sa atin ng buod ng evangelio tulad ng pinaniniwalaan at itinuro ng mga apostol, upang saliksikin natin sa ating sarili kung ano talaga ang tungkol sa tunay na Kristiyanismo.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Bago natin tingnan ang buod na iyon, tandaan na ito ay tungkol sa Kristiyanismo ng Unang Siglo. Ito ay noong ipinanganak si Jesus at nang turuan niya ang kanyang mga tagasunod, at ang buong Bagong Tipan ay naisulat sa loob ng animnapung taon, o higit pa, ng kanyang pagkamatay. Iyon ay matagal nang panahon, ngunit kung nais mong maunawaan kung ano ang itinuro ni Jesus at ng kanyang mga agarang tagasunod, kailangan mong bumalik sa kanilang orihinal na mga salita at huwag umasa sa kung ano lamang ang maaaring sabihin sa iyo ng ibang tao. Kung lumabas na ang pagtuturo ni Pablo ay hindi ganap na tumutugma sa iyong pinaniniwalaan, kakailanganin mong pag-isipan iyon. Kung wala kang mga personal na pananaw o paniniwala tungkol sa Kristiyanismo sa yugtong ito, magiging bago sa iyo ang lahat.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Narito ang isang kapaki-pakinabang na payo sa simula pa lamang. Subukan mong lumapit sa Bibliya na para bang ito ang unang pagkakataon na babasahin mo ito. Maging handa kang malaman kung ano ang itinuturo nito - hindi kung ano sa palagay mo ang itinuturo nito - at may posibilidad na maunawaan mo ito nang mas mabuti kung nagbago na ang pananaw mo tungkol sa sinasabi nito. Hindi palaging madaling gawin iyon, lalo na kung mayroon ka nang matibay na pananaw ngunit walang alinlangang mapapatunayan niyaon na kapaki-pakinabang kung magagawa mo iyon.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify"><strong>Sulat sa mga taga-Roma</strong></p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Maaaring nais mong maglaan ng kaunting oras ngayon upang basahin ang sulat para sa iyong sarili, bago o pagkatapos ng buod na ito. Pansinin kung paano nagsisimula ang sulat at kung ano ang itinatakda upang makamit ng apostol. Narito ang mga pambungad na talata:</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">“[1] <em>Mula kay Pablo na isang lingcod ni Cristo Jesus, tinawag upang maging apostol, at hinirang upang mangaral ng Magandang Balita ng Diyos, [2] Ang Magandang Balitang ito na ipinangako noong una pa man sa pamamagitan ng mga propeta, at sinasabi ng mga Banal na Kasulatan, [3-4] ay tungkol sa kanyang Anak, ang Panginoong Jesu-Cristo. Tungkol sa kanyang pagiging tao, siya’y ipinanganak mula sa lahi ni David; subalit tungkol sa sa kanyang pagka-Diyos, pinatunayan ng Banal na Espiritu na siya ay Anak ng Diyos sa pamamagitan ng isang makapangyarihang gawa, ang kanyang muling pagkabuhay. [5] Sa pamamagitan niya, tinanggap namin mula sa Diyos ang kaloob na maging apostol alang-alang kay Cristo, upang ang mga Hentil ay akayin sa pagsunod na naaayon sa pananampalataya. [6] Kayo’y kabilang sa mga tinawag na maging mga tagasunod ni Jesu-Cristo. [7] Sa inyong lahat na nasa Roma, mga minamahal ng Dios at tinawag upang maging banal, sumainyo nawa ang pagpapala at kapayapaang mula sa ating Ama at sa Panginoong Jesu-Cristo” (Roma 1:1-7).</em></p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Kung hindi ka pamilyar sa Bibliya maaari kang magtaka nang labis kung gaano ito kadaling basahin at unawain. Pansinin din kung gaano karaming impormasyon ang nilalaman nito sa ilang mga talata lamang. Narito ang isang maikling buod ng matututunan mula sa mga pambungad na talatang ito. Inilalarawan nito kung paano ka makakakuha ng impormasyon, nang halos hindi napapagtanto kung ano ang nangyayari.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">v Ipinakilala ni Pablo ang kanyang sarili bilang isang taong naglilingkod kay Jesucristo at tinawag na maging tagapagsalita niya, o isang "apostol" (talata 1).</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">v Sinabi niya na ang kanyang tungkulin, bilang isang apostol, ay upang ipaliwanag ang "evangelio ng Diyos" kung saan ang 'mabuting balita' ay unang nailahad sa Lumang Tipan - ang Banal na Kasulatan ng mga Hudyo (talata 1 ulit).</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">v Pangunahin sa mabuting balitang ito ay kung ano ang nangyari sa "Anak ng Diyos" - ang Panginoong Jesukristo - na mayroong dalawahang pinagmulan. Kaugnay siya sa lahi ng mga Hudyo sapagkat siya ay inapo ni Haring David - sa pamamagitan ng kanyang ina na si Maria. At siya ay konektado sa Diyos dahil ang Diyos ay kanyang Ama at dahil binuhay siya ng Diyos mula sa mga patay (talata 3 at 4).</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">v Nagpakita si Jesus ng pabor sa ating lahat - ang kahulugan ng salitang grasya – kung naniniwala tayo sa evangelio at sinusunod ang kanyang mga utos. Sa pamamagitan ng evangelio, o mabuting balita, tayong lahat ay tinawag upang mapabilang kay Jesus at upang ihiwalay ang ating sarili sa Diyos. Ang paanyayang ito ay dumating sapagkat iniibig tayo ng Diyos, at dahil nais Niyang ipakita sa atin ang pabor, gaano man tayo ka-hindi karapat-dapat. Siya ay naghahandog sa atin ng kapayapaan, tulad ng unang inihandog sa mga naniniwala sa Roma (talata 7).</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Pansinin kung gaano ito ka-prangka upang madaling maunawaan kung ano ang sa simula ay tila isang mahirap na talata ng pagtuturo ng Bagong Tipan. Ang maliit na halimbawang ito ay pangkaraniwan kung paano makakuha ng impormasyon, alinman sa:</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">ü mga sulat tulad ng isinulat ni Pablo sa Roma,</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">ü salaysay - tulad ng mga Evangelio o Mga Gawa,</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">ü mga talaang pangkasaysayan - tulad ng aklat ng Mga Hari</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">ü mga sinaunang propesiya – tulad ng aklat ni Isaias.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Ang pamaraan ay palaging pareho: ang basahin nang mabuti at tandaan kung ano ang sinabi sa iyo. Ang isang notebook ay maaaring maging kapaki-pakinabang, lalo na kung naghahanap ka ng pagtuturo tungkol sa isang tiyak na paksa. Halimbawa, kung nais mong malaman kung ano ang sinasabi ng Bibliya tungkol sa anumang pag-asa sa buhay pagkatapos ng kamatayan, ang isang pahina ng mga pagtukoy sa Bibliya na isinulat mo para sa iyong sarili habang binabasa mo ay magiging mas direktang tulong kaysa sa maraming mga komentong ginawa ng iba. Ito ay sapagkat titingnan mo ang orihinal na materyal, na hindi napapaligiran ng kung ano ang maaaring isipin ng ibang tao, na may kani-kanilang mga ideya.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Pansinin na ang pagsulat ng kung ano ang sinasabi tungkol sa isang talata ay naiiba sa pagsulat lamang ng talata mismo, bagaman maaari itong maging kapaki-pakinabang paminsan-minsan. Sinusubukan nating isulat ang katuruan ng isang partikular na talata at ang aklat na ito ay naglalaman ng maraming mga nagawang halimbawa ng kung paano ito magagawa.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Ang regular na pagbabasa ng Bibliya ang pinakamahusay na paraan upang maunawaan ang katuruan ng Bibliya at ito ang eksaktong paraan na ibig sabihin ng Diyos upang maunawaan natin ang Kanyang Salita. Ang isang pang-araw-araw na <em>planner</em>ng pagbabasa ng Bibliya ay pinakamahusay na paraan upang matiyak na nagagawa mo sa sistematiko paraan ang pagbabasa sa pamamagitan ng buong aklatan na bumubuo sa Bibliya. Mayroong 66 na mga libro sa kabuuan ang dalawang Tipan. Kalakip nito ang dalawang magkakaibang <em>planner</em>na sa paglaon ay maaari mong subukan. Ngunit bago ka magsimula ng isang sistematikong pag-aaral, mahalagang pag-isipan ang pinakamahusay na paraan upang lapitan ito, upang maunawaan mo ang iyong binabasa.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Narito ang isang diskarte. Kung naupo ka at binasa mo mismo ang sulat na isinulat ni apostol Pablo sa mga naniniwala sa Roma at pagkatapos ay isinulat ang mga pangunahing puntong binigkas niya, maaari kang magkaroon ng katulad nito.<img height="201" src="file:///C:/Users/HP/AppData/Local/Temp/msohtmlclip1/01/clip_image002.jpg" width="202"></p>
<p class="font_8" style="text-align: justify"><strong>Roma – Kapitulo at Bersikulo</strong></p>
<p class="font_8" style="text-align: justify"><strong>Buod ng mga Nilalaman</strong></p>
<p class="font_8" style="text-align: justify"><strong>1:1-7</strong></p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Panimula - Si Pablo ay sumusulat &nbsp;&nbsp;tungkol sa evangelio ng Diyos sa lahat ng taga Roma na tinawag ng Diyos na &nbsp;&nbsp;tumanggap ng Kanyang biyaya sa pamamagitan ni Jesucristo.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify"><strong>1:8-17</strong></p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Ipinaliwanag niya &nbsp;&nbsp;na nais niyang bumisita sa kanila minsan at nangangaral siya ng mabuting &nbsp;&nbsp;balita tungkol kay Jesus, sapagkat maaari itong magbigay ng kaligtasan sa &nbsp;&nbsp;lahat ng naniniwala dito.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify"><strong>1:18-32</strong></p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Ngayon sinabi niya &nbsp;&nbsp;na kinakailangan ang kaligtasan. Ang Diyos ay galit sa sangkatauhan sapagkat &nbsp;&nbsp;hindi nito pinapansin ang katibayan ng Kanyang pag-iral at kumikilos sa isang &nbsp;&nbsp;walang diyos at nakakahiyang paraan. Ang sangkatauhan ay ubod ng sama: ang &nbsp;&nbsp;mga tao ay hindi lamang gumagawa ng mali datapwat natutuwa sila sa paggawa ng &nbsp;&nbsp;mga bagay na iyon.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify"><strong>2:1-16</strong></p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Hahatulan ng Diyos &nbsp;&nbsp;ang sanglibutan dahil sa hindi makadiyos na pag-uugali at nangangahulugan ito &nbsp;&nbsp;na ang mga indibidwal ay mananagot sa kanilang mga aksyon, maliban kung may &nbsp;&nbsp;gawin sila tungkol dito.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify"><strong>2:17-29</strong></p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Itong darating na &nbsp;&nbsp;paghuhukom ay makakaapekto sa mga Hudyo at hindi mga Hudyo. Ang pagiging &nbsp;&nbsp;ipinanganak bilang isang Hudyo, at nabuhay bilang isang Hudyo, ay hindi &nbsp;&nbsp;magiging proteksyon. Isang bagay na higit pa ang kailangan. Ang mahalaga ay &nbsp;&nbsp;kung ano ang isang tao sa kanyang loob.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify"><strong>3:1-20</strong></p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Ang mga Hudyo ay &nbsp;&nbsp;binigyan ng kalamangan sa lahat ng sangkatauhan dahil nakilala nila ang Diyos &nbsp;&nbsp;sa panahon ng Lumang Tipan. Ipinaliwanag ng banal na kasulatan na ang lahat &nbsp;&nbsp;ng sangkatauhan ay sumuway sa Diyos (ang pagsuway sa Diyos ay tinawag ng &nbsp;&nbsp;Bibliya na "kasalanan"). Nilabag ng lahat ang batas ng Diyos; ang &nbsp;&nbsp;lahat ay nagkasala sa harap ng Diyos.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify"><strong>3:21-31</strong></p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">May plano ng &nbsp;&nbsp;pagtakas ang Diyos. Ang paniniwala kay Jesukristo ay maaaring magpahintulot &nbsp;&nbsp;sa isang tao na maligtas mula sa walang hanggang kamatayan, ngunit kung wala &nbsp;&nbsp;ang paniniwalang ito ay hindi ito matatakasan. Namatay si Jesus upang &nbsp;&nbsp;palayain ang mga tao mula sa kasalanan at gawin silang matuwid sa Diyos. Si &nbsp;&nbsp;Jesus ay nasa sentro ng plano ng Diyos.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify"><strong>4:1-25</strong></p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Ipinakita sa &nbsp;&nbsp;nakaraan na ang paniniwala sa Diyos ay ang nais ng Diyos. Ito ang sekreto ng &nbsp;&nbsp;tagumpay ni Abraham kapag parang wala nang pag-asa ang lahat, at ito lamang &nbsp;&nbsp;ang iniwan ni Haring David nang nagkamali siya sa kanyang buhay. Dapat nating &nbsp;&nbsp;sundin ang halimbawa ng mga tapat na lalaking ito at matuto mula sa kanila.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify"><strong>5:1-11</strong></p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Kung naniniwala &nbsp;&nbsp;tayo sa Diyos maaari tayong mamuhay nang payapa kasama Niya, dahil sa ginawa &nbsp;&nbsp;ni Jesus para sa atin. Ang paniniwala ay magbibigay sa atin ng pag-asa at mapagtiisan &nbsp;&nbsp;ang buhay, anuman ang mangyari. Mapagtatanto natin na si Cristo ay namatay &nbsp;&nbsp;para sa atin at maaari tayong maligtas sa pamamagitan niya.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify"><strong>5:12-21</strong></p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Kung saan ang &nbsp;&nbsp;unang taong si Adan ay nabigo, ang Panginoong Jesus ay nagtagumpay ngayon. &nbsp;&nbsp;Ang mga kilos ni Adan ay nagdala ng kapahamakan sa sangkatauhan, ngunit &nbsp;&nbsp;ginawang posible ni Jesus ang pagbuti. Sa pamamagitan ni Jesus naging posible &nbsp;&nbsp;na makamit ang kapatawaran upang mabilang tayong tuwid ng Diyos na, kapalit &nbsp;&nbsp;nito, ay maaaring ang buhay na walang hanggan.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify"><strong>6:1-23</strong></p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Ang kapatawaran ay &nbsp;&nbsp;nagmumula sa bautismo, isang gawa na kumikilala sa atin sa gawain ni Jesus. Sapagkat &nbsp;&nbsp;siya ay pinatay, inilibing, at pagkatapos ay nabuhay na muli, sa bautismo &nbsp;&nbsp;muli nating isinagawa ang mga ito. Tayo ay inilibing sa tubig at nabuhay sa &nbsp;&nbsp;isang bagong buhay, na nagpasiya na patayin ang ating nakaraang buhay. Ang &nbsp;&nbsp;kalalabasan ay nangangako tayong mabuhay para kay Jesus, hindi para sa ating &nbsp;&nbsp;sarili, at mamuhay ng banal o hiwalay na buhay, na laging naghahangad na &nbsp;&nbsp;kalugdan ang Diyos at ang Panginoong Jesucristo. Ang bautismo ay bahagi ng &nbsp;&nbsp;paraan kung saan tayo makakatakas mula sa kasalanan at kamatayan at makahanap &nbsp;&nbsp;ng buhay na walang hanggan.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify"><strong>7:1-25</strong></p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Ang mga bagay ay &nbsp;&nbsp;hindi nagbabago sa magdamag! Asahan natin na magkakaroon ng maraming papasok &nbsp;&nbsp;na kaguluhan at hindi mabuting samahan. Ito ay parang nawala ang isang &nbsp;&nbsp;kasosyo at nakahanap ng iba, kasama ang lahat ng pagbabago na maaaring &nbsp;&nbsp;mangyari. May posibilidad na magkaroon tayo ng labanan sa loob natin, sa &nbsp;&nbsp;pagitan ng ating luma at bagong kalikasan. Sinusubukan ng luma na magpatuloy &nbsp;&nbsp;tayo sa pamumuhay tulad ng dati at sinusubukan ng bagong kalikasan na &nbsp;&nbsp;umuunlad sa loob natin na gumawa tayo ng mga tamang bagay. Malalaman natin &nbsp;&nbsp;kung ano ang dapat nating gawin, at kung minsan ay nais nating gawin iyon, &nbsp;&nbsp;ngunit madalas ay gagawin natin ang mga bagay na kabilang sa ating buhay bago &nbsp;&nbsp;ang bautismo. Maaari itong maging isang tunay na pakikipaglaban sa mga oras! &nbsp;&nbsp;Maari itong maging totoong labanan minsan!</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify"><strong>8:1-17</strong></p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Sa pag-unlad ng &nbsp;&nbsp;ating espiritwal na buhay at higit nating mauunawaan ang ginawa ng Diyos para &nbsp;&nbsp;sa atin, sa pamamagitan ni Jesucristo, magsisimulang mabuo ang isang paraan &nbsp;&nbsp;ng pag-iisip at pamumuhay na lalong kinalulugdan ng Diyos. Malalaman natin &nbsp;&nbsp;nang higit at higit pa kung ano ang pribilehiyo na maging miyembro ng pamilya &nbsp;&nbsp;ng Diyos - mga kapatid kay Cristo.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify"><strong>8:18-39</strong></p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Ang lahat ng ito &nbsp;&nbsp;ay magbibigay sa atin ng isang mas mahusay na pananaw sa buhay, kasama ang &nbsp;&nbsp;lahat ng kawalang katarungan at paghihirap sa kasalukuyan. Mauunawaan natin &nbsp;&nbsp;na ayaw ng Diyos na maging ganito; Nais niyang ang lahat ay mapalaya mula sa &nbsp;&nbsp;kasalanan, pagdurusa, at kamatayan. Ang Diyos ay gumagawa upang makamit ang &nbsp;&nbsp;mga bagay na mabuti at na magpapabago sa sanglibutan para sa mas ikahuhusay. &nbsp;&nbsp;Ibig niyang sabihin ay punan ito ng mga taong katulad ng Kanyang Anak, ang &nbsp;&nbsp;Panginoong Jesus, at matutulungan Niya tayo na mapagtagumpayan ang lahat ng &nbsp;&nbsp;ating mga paghihirap. Kapag tama na ang panahon ay sisirain ng Diyos ang &nbsp;&nbsp;lahat ng kumakalaban sa Kanya at magtatatag ng isang malaya at perpektong &nbsp;&nbsp;lipunan.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify"><strong>9-11</strong></p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Bagaman tinawag ng &nbsp;&nbsp;Diyos ang Israel na maging isang espesyal na bansa, at binigyan ito ng mga &nbsp;&nbsp;dakilang pribilehiyo, tinanggihan ng mga Hudyo ang Kanyang alok ng &nbsp;&nbsp;kaligtasan. May karapatan ang Diyos na pumili ng sinumang nais Niya at &nbsp;&nbsp;tanggihan ang sinumang pipiliin Niya; pagkatapos ng lahat, ginawa ng Diyos &nbsp;&nbsp;ang lahat at Siya ang namumuno sa lahat! Ngunit ang kabiguan ng mga Hudyo ay &nbsp;&nbsp;sanhi ng kanilang paniniwala na sila ay maaaring makakuha ng isang lugar sa &nbsp;&nbsp;pabor ng Diyos sa pamamagitan lamang ng pagiging mga inapo ni Abraham. Hindi &nbsp;&nbsp;nila naintindihan na ang paniniwala sa Diyos at ang Kanyang mga pangako ang &nbsp;&nbsp;pangunahing kadahilanan. Sa sandaling panahon, sila ay nadapa at nawala sa &nbsp;&nbsp;kanilang landas; ngunit bahagi ito ng layunin ng Diyos na ang bansa ay dapat &nbsp;&nbsp;na ibalik sa pabor. Ang Jerusalem at ang mga Hudyo ay mayroon pa ring &nbsp;&nbsp;mahalagang bahagi sa layunin ng Diyos.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify"><strong>12-15:13</strong></p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Ang magiliw na &nbsp;&nbsp;layunin ng Diyos ay nahayag sa atin at dapat tayong mamuhay sa paraang &nbsp;&nbsp;nagpapakita ng totoong pagpapahalaga sa lahat ng kanyang nagawa. Dapat tayong &nbsp;&nbsp;mamuhay sa maayos na paraan na iginagalang at kinalulugdan ang Diyos. &nbsp;&nbsp;Araw-araw ay sinisikap nating linisin ang ating isipan at alamin kung ano ang &nbsp;&nbsp;nais sa atin ng Diyos. Dapat nating gamitin ang ating mga kakayahan na bigay &nbsp;&nbsp;ng Diyos sa Kanyang kaluwalhatian, na matutong mahalin ang isa't isa at &nbsp;&nbsp;maging mapagpakumbaba at masunurin. Dapat tayong mabuhay bilang mabuting &nbsp;&nbsp;mamamayan, tanggapin ang panuntunan ng batas at sumunod sa hinihiling ng &nbsp;&nbsp;estado (na dapat ay naaayon sa batas ng Diyos, kung saan ito ang ating unang &nbsp;&nbsp;priyoridad). Dapat tayong tumulong sa bawat isa, maging maunawain at &nbsp;&nbsp;mapagtiis sa bawat isa sa mga kahinaan at kabiguan, mamuhay nang payapa, at &nbsp;&nbsp;maghangad na mabuhay nang nakasentro kay Cristo at gaya ni Cristo. Ang ating &nbsp;&nbsp;buhay ay dapat naghahangad na luwalhatiin ang Diyos sa lahat ng mga bagay.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify"><strong>15:14-16:27</strong></p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Konklusyon - &nbsp;&nbsp;Ipinaliwanag ni Pablo ang kanyang sariling posisyon bilang isang taong &nbsp;&nbsp;inatasan na mangaral, lalo na sa mga Hentil. Sinabi niya sa kongregasyon sa &nbsp;&nbsp;Roma na inaasahan niyang makita sila sa lalong madaling panahon, humihiling &nbsp;&nbsp;ng kanilang mga panalangin at nagpapadala ng maraming personal na pagbati sa &nbsp;&nbsp;mga naniniwala na nakilala niya sa mga lugar sa kanyang paglalakbay. Sa gayon &nbsp;&nbsp;nagtatapos ang sulat sa pamamagitan ng pagbibigay sa atin ng pananaw tungkol sa &nbsp;&nbsp;Kristiyanong pamilya ng mga naniniwala at ang init at pagmamahal na nadama &nbsp;&nbsp;nila sa isa't isa.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify"><strong>Tseklist</strong></p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Ang maikling buod ng Sulat sa mga taga-Roma ay mayroong hindi bababa sa tatlong mga layunin.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">1 Ipinapakita nito kung paano mo magagamit ang Bibliya at ibuod ang pangunahing aral na nilalaman nito. Mayroong maraming higit na nilalaman sa Sulat sa mga taga-Roma kaysa sa naibuod dito - tulad ng ipinakita ng naunang mas malalim na pagtingin sa mga tagubilin (Roma 1: 1-7). Nagbibigay ang Nut ng pangkalahatang pagtingin sa pangangaral ng apostol - kung ano ang sinabi niya na "evangelio ng kaligtasan".</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">2 Pinapayagan ka nitong tingnan mismo sa iyong sarili ang iba't ibang bahagi ng sulat upang makita kung ang buod ay patas at tumpak. Tandaan na ang layunin ng aklat na ito ay upang matulungan kang maunawaan ang Bibliya para sa iyong sarili. Ang iyong sariling pagbabasa ng Bibliya ay isang mahalagang bahagi ng prosesong iyon. Makukumbinsi ka lamang tungkol sa katotohanan sa Bibliya kapag nakita mo ito sa iyong sarili sa mga pahina ng Bibliya. Makakatulong ang aklat na ito, ngunit hindi ito pamalit sa iyong sariling pagbasa at pag-iisip.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">3 Nagbibigay ito ng isang listahan ng mga aral laban sa kung saan maaari mong ihambing ang iyong mga sariling paniniwala. Halimbawa, tanungin ang iyong sarili ng mga katanungang ito:</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">a. Alam mo ba kung bakit ang paniniwala (o "pananampalataya") ay napakahalaga sa Diyos, at ano itong dapat nating paniwalaan, kung nais nating kalugdan Niya?</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">b. Alam mo ba kung sino ang dapat sisihin sa masamang kalagayan ng sangkatauhan, at kung ibibilang tayo o hindi ng Diyos na maging responsable para doon?</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">c. Alam mo ba kung ano ang pinaniniwalaan nina Abraham at David, na siyang nagpatuwid sa kanila sa Diyos? Naniniwala ka ba sa mga bagay na iyon, anuman ang mga ito?</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">d. Ano nga ba ang eksaktong resulta ng pagkabigo ni Adan at paano ito naitama ng pagkamatay ni Jesus?</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">e. Mahalaga ba ang bautismo para sa kaligtasan at, kung oo, ano ang dapat mong paniwalaan bago magpabautismo?</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">f. Ang bansa ba ng Israel, o ang lungsod ng Jerusalem, ay tampok sa iyong kasalukuyang pag-unawa sa layunin ng Diyos sa huling yugto nito? Kung hindi, bakit hindi?</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Maaari nakakagulat ang ilan sa mga katanungang iyon sa yugtong ito, ngunit huwag mag-alala. Titingnan ng aklat na ito ang ilang detalye sa mga isyung iyon. Dahil ang Sulat sa mga taga-Roma ay nag-iiwan ng kung ano ang nauunawaan ni Pablo tungkol sa evangelio, gagamitin natin ang sulat na iyon bilang balangkas ng ating pag-iisip.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Susubukan natin ng unti-unti sa pamamagitan ng mga paliwanag ng apostol at sundin ang kanyang argumento. Ang paglalakbay upang tuklasin kung ano ang tungkol sa Kristiyanismo ng Unang Siglo ay magdadala sa atin sa maraming iba pang mga bahagi ng Bibliya, dahil ang lahat ng 66 na mga aklat ng Bibliya ay bahagi ng mensahe ng Diyos sa sangkatauhan. Sa ganoong paraan matatagpuan ang susi sa buhay na walang hanggan.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify"><strong>Mga Bagay na Babasahin</strong></p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Ø Bakit hindi mo basahin ang Sulat sa mga taga-Roma, lahat ng 16 na kapitulo?</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Ø Kung masyadong mahaba sa yugtong ito, pumili ka ng isang bahagi ng Sulat na mukhang kawili-wili - gamit ang Buod ng Mga Nilalaman sa itaas - at basahin ito.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">Ø Tingnan kung sumasang-ayon ka sa iminungkahing buod ng bahaging iyon. Kung hindi, maaari kang sumulat ng sarili mong buod.</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify"><strong>Mga Katanungang Sasagutin</strong></p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">1.1 Ano ang sinabi ni Pablo sa mga naniniwala sa Roma (mga Kristiyano) tungkol sa kung saan unang ipinangako ang mabuting balita mula sa Diyos (ang evangelio)? (Roma 1: 2)</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">1.2 Ano ang sinabi niya tungkol sa pinagmulan at kalikasan ng Panginoong Jesucristo? (Roma 1: 3-4)</p>
<p class="font_8" style="text-align: justify">1.3 Paano niya inilarawan ang evangelio, at anong epekto ang sinabi niya na maaaring magkaroon nito sa ating buhay? (Roma 1:16)</p>

ANG EVANGELIO NG DIOS

UTB

Button

Nang isulat ang ikalawang bahagi ng Bibliya - na tinatawag ngayon na "Bagong Tipan" - ang mga Romano ang namuno sa sanglibutan.

bottom of page